Hãng Izvestia dẫn tuyên bố của Phái đoàn thương mại Nga tại Nigeria cho biết, tuyến đường dài khoảng 5.350 hải lý (9890 km) bắt đầu từ cảng Novorossiysk trên Biển Đen của Nga, chạy về phía nam và phía tây qua Địa Trung Hải, qua Gibraltar và vòng quanh và xuống bờ biển phía tây của Châu Phi đến cảng chiến lược Lagos của Nigeria.
Chuyến đi biển đầu tiên từ Novorossiysk đến Lagos dự kiến vào ngày 15 tháng 5. Theo phái đoàn thương mại Nga, mức giá vận chuyển container hiện hành là 8.000-9.000 đô la sẽ giảm gần một nửa.
Quản lý hậu cần
Tuyến đường mới sẽ được quản lý bởi A7 African Cargo Line, một công ty chuyên vận tải hàng hóa của Nga.
Ở giai đoạn đầu, tuyến đường sẽ vận hành hai tàu container thuê có sức chở 700 TEU (sức chứa hàng hóa: 700 container tiêu chuẩn 20 feet).
Tuyến đường này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu thực phẩm, máy móc và thiết bị vận tải của Nga sang Nigeria, cũng như nhập khẩu bông từ Mali, một nhà sản xuất bông hàng đầu trong khu vực.
Trong tương lai, dự kiến tuyến đường này sẽ mở rộng đến cảng Dakar của Senegal, một cảng lớn khác ở Tây Phi.
Ý nghĩa chiến lược
Tuyến đường này dự kiến sẽ tăng cường đáng kể tiềm năng hợp tác kinh tế và chiến lược của Nga với các nước Tây Phi.
Nigeria hiện là đối tác của BRICS, trong khi Liên minh các quốc gia Sahel láng giềng (Mali, Niger, Burkina Faso) đã tìm kiếm mối quan hệ chặt chẽ hơn với Nga sau khi trục xuất lực lượng quân sự Pháp và từ chối sự kiểm soát về tiền tệ và kinh tế của Paris.
Trong trường hợp của Nigeria, tuyến đường mới này làm nổi bật một yếu tố khác trong sự chuyển dịch thận trọng và dần dần của đất nước này khỏi các thế lực thực dân phương Tây trước đây để hướng tới các đối tác mới.
Bên cạnh tuyến thương mại hàng hải mới, mối quan hệ Nga-Nigeria đang phát triển đã bao gồm hợp tác tài chính, đầu tư, năng lượng, truyền thông, an ninh mạng và quốc phòng ngày càng tăng.
Thương mại Nga-Nigeria đạt hơn 1,4 tỷ đô la vào năm 2024, trong khi thương mại với châu Phi nói chung đạt 24,5 tỷ đô la trong cùng năm.
Nguy cơ mới với NATO
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) trụ sở tại Mỹ, cùng với tăng cường hoạt động kinh tế, quân đội Nga đã gia tăng nhanh chóng sự hiện diện ở châu Phi kể từ đầu năm 2024 đến nay.
Một cuộc điều tra chung của dự án tình báo nguồn mở All Eyes on Wagner, kênh truyền thông Nga Verstka và Đài phát thanh Tự do châu Âu mới đây đã cho thấy chi tiết về sự gia tăng quân số và vật tư quân sự của Nga tại Libya kể từ tháng 3 năm 2024.
Kết quả cuộc điều tra cho thấy Nga đã triển khai hơn 1.800 binh sĩ đến Libya trong thời gian gần đây và chuyển hàng trăm lực lượng đặc nhiệm từ Ukraine đến Libya vào đầu năm 2024.
Số lượng binh sĩ này bao gồm cả cựu nhân viên của Tập đoàn lính đánh thuê Wagner và tân binh của Quân đoàn châu Phi, đơn vị kế nhiệm Wagner của Bộ Quốc phòng Nga tại châu Phi.
Quân đội Nga cũng đã gửi hàng nghìn tấn vật tư từ cảng Tartus ở Syria, đến Tobruk của Libya, với ít nhất năm chuyến hàng trong hai tháng qua.
Những chuyến hàng này bao gồm thiết bị quân sự, phương tiện và vũ khí, với các hệ thống radar, xe tăng chiến đấu T-72, xe bọc thép chở quân và hệ thống pháo binh.
ISW cho rằng, động thái tăng cường hiện diện quân sự của Nga có thể liên quan đến các cuộc đàm phán để đảm bảo một căn cứ hải quân ở Libya, đặc biệt là Tobruk.
Bộ Quốc phòng Nga đã tăng cường thảo luận về căn cứ hải quân này kể từ khi nắm quyền kiểm soát các hoạt động của Tập đoàn Wagner sau cái chết của cựu lãnh đạo Wagner Yevgeny Prigozhin vào tháng 8 năm 2023.
Thứ trưởng Quốc phòng Nga Yunus-Bek Yevkurov đã gặp lãnh đạo Quân đội Quốc gia Lybia (LNA) Khalifa Haftar, bốn lần từ tháng 8 năm 2023 đến tháng 1 năm 2024.
Hiện tại, Moscow cũng đang sử dụng cảng Tobruk như một đầu cầu hậu cần, chuẩn bị gửi thêm hỗ trợ tới nhiều chiến trường khác nhau ở châu Phi cận Sahara.
Lực lượng và vật tư của Nga đến Tobruk trước khi di chuyển đến Djoufra, Libya, nơi họ triển khai đến các địa điểm ở vùng cận Sahara.
Điện Kremlin đã mở rộng các hoạt động tại Sahel vào năm 2024, gửi hai đơn vị nhỏ đến Burkina Faso và Niger vào tháng 1 và tháng 3 năm 2024.
Quân đội Nga hiện cũng có sự hiện diện tại Cộng hoà Trung Phi (CAR), Mali và Sudan, và có thể đang tìm cách chuyển hướng hỗ trợ tại Sudan từ Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) sang Lực lượng vũ trang Sudan (SAF).
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov đã đề nghị SAF sẽ "viện trợ quân sự định tính không hạn chế" trong một chuyến thăm vào cuối tháng 3 vừa qua.
Theo đánh giá của ISW, Điện Kremlin có thể muốn bảo vệ vị thế của mình ở Libya để có thể sử dụng vị trí chiến lược này.
Một căn cứ Địa Trung Hải của Nga ở Libya sẽ gây áp lực với châu Âu và sườn phía Nam của NATO, đồng thời giúp Nga mở rộng dấu ấn quân sự của mình.
Căn cứ này cũng có thể hỗ trợ mục tiêu của Nga là cảnh báo các cơ sở hạ tầng quan trọng của NATO bằng các cuộc tấn công tiềm tàng với tên lửa hành trình tầm xa từ hướng biển.
