Tuyển sinh ngành Ngân hàng có khó khăn trước 'làn sóng sa thải'?

Hàng loạt ngân hàng đang mạnh tay cắt giảm nhân sự để tối ưu hóa quy trình hoạt động và lợi nhuận. Xu thế này đòi hỏi các trường đại học phải nâng cao chất lượng, đáp ứng nhu cầu nhân lực ngành ngân hàng trong bối cảnh chuyển đổi số nền kinh tế.

Cắt giảm nhân sự mạnh mẽ

BIDV là một trong những ngân hàng tinh giản mạnh nhất trong năm 2024 với khoảng 1.000 nhân sự so với năm trước. Xếp sau BIDV là VIB với mức giảm hơn 517 nhân viên. Trong khi đó, Sacombank đứng thứ ba về mức giảm, với 426 nhân viên rời đi trong năm 2024 - đây cũng là nhà băng cắt giảm hơn 1.000 người trong vòng 5 năm qua.

Ngoài 3 đơn vị trên, ACB cũng thu hẹp quy mô với mức giảm 365 người trong năm 2024. Trong khi đó, hàng loạt ngân hàng khác như TPBank, Nam A Bank, ABBank, KienlongBank… cũng ghi nhận sự sụt giảm, nhưng mức điều chỉnh không đáng kể.

Chuyên gia kinh tế Trương Hiền Phương - Giám đốc cấp cao Chứng khoán KIS Việt Nam nhận định, xu hướng này sẽ giúp các ngân hàng cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả cũng như tái cấu trúc nguồn nhân lực tốt hơn. Ở Việt Nam, thời gian qua, ngành ngân hàng khá tiên phong trong chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong hoạt động. Bên cạnh đó, số lượng nhân viên trong các ngân hàng luôn ở mức cao nên việc cắt giảm vài trăm người, nếu xét theo tỷ lệ trên tổng số nhân sự thì cũng không phải quá nhiều.

“Câu chuyện ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số khiến nhiều người bị mất việc là có xảy ra. Vì vậy, người lao động bắt buộc phải làm quen với công nghệ mới nhanh hơn, cập nhật thêm kỹ năng, trau dồi nghề nghiệp… để tránh bị cơn lốc này cuốn đi”, ông Phương nhận định.

Lãnh đạo một ngân hàng TMCP tại TPHCM nhận định, xu hướng tinh gọn nhân lực ở các ngân hàng sẽ kéo dài ít nhất đến năm 2030, khi các nhà băng đạt mức độ tự động hóa tối ưu và tích hợp sâu các công nghệ mới như AI hay Blockchain. Khi đó, nhiều chức danh công việc hoàn toàn có thể thay bằng AI và robot.

“Những bộ phận chịu ảnh hưởng nhiều nhất là giao dịch truyền thống, xử lý hồ sơ thủ công và một phần quản trị hành chính. Tuy nhiên, khi các ngân hàng đẩy mạnh số hóa cũng mở ra nhu cầu lớn về nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, phân tích dữ liệu, thiết kế trải nghiệm khách hàng…”, vị này nói và cho biết ở đơn vị mình vẫn cần nhiều nhân sự chất lượng cao về công nghệ, dữ liệu, AI, an ninh mạng... để đáp ứng nhu cầu phát triển ngân hàng số.

Ngành tài chính - ngân hàng giảm độ “hot”?

ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TPHCM (HUIT) nhận định, thực ra “làn sóng sa thải” ở nhiều ngân hàng thời gian qua chủ yếu là “lọc” đi những nhân sự có trình độ thấp và có kỹ năng như thu ngân, tiếp tân… Mặt khác, các đơn vị tăng tuyển dụng nhân sự có trình độ cao, có kỹ năng về AI, IoT…

“Đây là xu hướng của thời đại mới, những kỹ năng cần phải có trong thời điểm này với nhân lực ngành tài chính - ngân hàng là AI, công nghệ chứ không phải là thu ngân, tiếp tân. Vì vậy, nhà trường cũng đang tích hợp những kiến thức mới để bổ sung vào chương trình đào tạo, đáp ứng nhu cầu nhân lực của xã hội hiện nay”, ông Sơn nói.

ThS Nguyễn Thị Kim Phụng - Phó Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Quan hệ doanh nghiệp, Trường Đại học Tài chính - Marketing cho hay, đến thời điểm hiện tại, rất khó nói làn sóng sa thải ở các ngân hàng sẽ ảnh hưởng đến việc tuyển sinh khối ngành tài chính - ngân hàng trong năm nay.

“Phải đến cuối tháng 9 thì các trường đào tạo ngành tài chính - ngân hàng mới xác định được sức hút của ngành có tốt như những năm trước hay không. Tuy nhiên, qua những đợt tư vấn tuyển sinh của nhà trường từ đầu năm đến nay, rất đông các em học sinh quan tâm đến khối ngành này”, bà Phụng nói.

ThS Nguyễn Thị Xuân Dung - Giám đốc Trung tâm Truyền thông Trường Đại học Công nghệ TPHCM (HUTECH) đánh giá, trước làn sóng sa thải nhân viên ngân hàng thời gian qua đã đặt ra yêu cầu ngày càng cao về chất lượng nguồn nhân lực không chỉ có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ chuyên ngành mà cần có các kỹ năng mềm khác. Đặc biệt là kỹ năng ứng dụng các phần mềm công nghệ nhằm đáp ứng xu hướng chuyển đổi số trong ngành ngân hàng nói riêng và sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung.

PGS.TS Nguyễn Văn Thụy - Trưởng phòng Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Ngân hàng TPHCM, nhận định, trong giai đoạn vừa qua, một số ngân hàng đã thực hiện cắt giảm nhân sự nhằm tinh gọn bộ máy. Đây là hoạt động đã được lên kế hoạch từ những năm trước đây của từng ngân hàng.

“Nếu theo dõi thì các nhân sự bị cắt giảm phần lớn đều là nhân sự không đáp ứng được yêu cầu công việc và của chuyển đổi số. Theo tôi, điều này là chuyện rất bình thường trong quá trình hoạt động của một ngân hàng thương mại. Trong khi đó, những nhân sự được đào tạo bài bản và chuyên sâu, tích hợp công nghệ số, luôn được các ngân hàng săn đón để đáp ứng nhu cầu tuyển dụng”, ông Thụy nhận định.

Cơ sở đào tạo chuyển mình

Tại Trường Đại học Tài chính - Marketing, ThS Nguyễn Thị Kim Phụng - Phó Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Quan hệ doanh nghiệp cho hay, để đáp ứng nhu cầu nhân lực cũng như nâng cao chất lượng đào tạo khối ngành tài chính - ngân hàng, thời gian gần đây trường đã tổ chức nhiều hội thảo chuyên đề và có mời rất nhiều chuyên gia đến để chia sẻ kinh nghiệm, bổ sung ý kiến để nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực ngành tài chính - ngân hàng sao cho đáp ứng xu thế phát triển công nghệ số, đặc biệt trong bối cảnh AI đang phát triển mạnh mẽ như hiện nay.

ThS Nguyễn Thị Xuân Dung - Giám đốc Trung tâm Truyền thông HUTECH cho rằng, nhóm ngành tài chính - ngân hàng tại trường luôn được chú trọng cải tiến chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động.

Bên cạnh trang bị kiến thức chuyên ngành vững vàng, sinh viên thực hành liên tục về giao tiếp trong môi trường ngân hàng, đón khách, thực hiện các hình thức thanh toán, quản trị tín dụng, tư vấn khách hàng, tư vấn cách thức giao dịch tại hệ thống HUTECH Bank được thiết kế và bố trí theo mô hình của một ngân hàng hoàn chỉnh - giúp sinh viên làm quen với quy trình nghiệp vụ ngay từ khi còn trên ghế nhà trường.

“Đặc biệt, ngay từ năm nhất sinh viên được giới thiệu đến các ngân hàng lớn như Vietcombank, Sacombank, SCB, Shinhan Bank, Woori Bank… để quan sát môi trường làm việc thực tế, chức năng nhiệm vụ của các phòng ban, tìm hiểu về các giải pháp công nghệ hiện đại đang được áp dụng, nhu cầu thị trường. Các em có thể sẵn sàng thích nghi vào môi trường ngân hàng và đảm nhiệm tốt công việc ngay sau khi tốt nghiệp”, bà Dung nói.

Trong khi đó, tại Trường Đại học Ngân hàng TPHCM, PGS.TS Nguyễn Văn Thụy cho hay, gần 50 năm đào tạo chuyên sâu nhân lực cho ngành ngân hàng, nhà trường luôn nắm bắt, dự báo xu hướng phát triển của ngành để xây dựng và phát triển chương trình đào tạo đón đầu xu hướng ngân hàng số.

“Các chương trình đào tạo đã tích hợp công nghệ số không chỉ ở ngành tài chính - ngân hàng, mà còn cả ở các ngành khác trường đang đào tạo như: Ngân hàng số và chuỗi khối, công nghệ tài chính, Digital Accounting, Digital Business, hệ thống thông tin kinh doanh và công nghệ số... Chính vì thế, tỷ lệ sinh viên của trường có việc làm sau khi tốt nghiệp luôn đạt trên 97% sau 3 tháng. Sinh viên chương trình tiếng Anh bán phần ngành tài chính - ngân hàng đạt trên 99%”, ông Thụy nói.