Du học sinh đang như ngồi trên đống lửa sau khi Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) thông báo họ sẽ buộc phải về nước nếu chương trình đang theo học chuyển sang dạy online 100% và việc ở lại Mỹ học trực tuyến tránh dịch sẽ là bất hợp pháp. Trong khi đó, đại dịch Covid-19 tại nước này vẫn ngày càng nghiêm trọng và chưa có dấu hiệu suy giảm.
Do dịch tiếp tục diễn phức tạp nên nhiều trường đại học Mỹ thông báo sẽ chuyển hoàn toàn sang học trực tuyến để bảo đảm an toàn cho sinh viên và giảng viên. Các trường có kế hoạch mở lại lớp học truyền thống cũng đang phải tính toán lại.
Tuy nhiên, kế hoạch học online tránh dịch dường như đi ngược lại với chủ trương khuyến khích mở cửa lại mọi hoạt động kinh tế, xã hội của Nhà Trắng. Đây được coi là nguyên nhân sâu xa khiến ICE hôm 6/7 ra thông báo về quy định visa mới nói trên. Chính sách này tác động trực tiếp đến nhiều sinh viên trong số hơn 1,1 triệu du học sinh quốc tế tại Mỹ, trong đó hơn một nửa đến từ các nước châu Á như Trung Quốc, Ân Độ, Hàn Quốc, Việt Nam…
Theo giới phân tích, việc Tổng thống Donald Trump ra quy định mới về visa cho du học sinh là một mũi tên trúng hai đích. Thứ nhất là buộc các trường phải mở cửa trở lại để xây dựng hình ảnh một nước Mỹ đang dần an toàn trước đại dịch, thứ hai là thúc đẩy chính sách nhập cư mà chính quyền của ông Trump đang theo đuổi lâu nay.
Hồi đầu tuần này, Tổng thống Trump có dòng tweet ngắn gọn: "Các trường học phải mở cửa trở lại vào mùa thu". Đây là chỉ dấu rõ ràng cho thấy mối liên quan giữa chính sách visa mới đối với chủ trương hối thúc mở cửa trở lại nền kinh tế của ông. Nhưng động thái này xuất hiện đúng lúc dịch đang diễn biến nghiêm trọng hơn, buộc 35 bang của Mỹ phải tái áp dụng các biện phạm phong tỏa mạnh tay để kiềm chế virus lây lan.
Do đó, nhiều chính trị gia và học giả Mỹ đã chỉ trích chính sách visa mới và cho rằng sinh viên quốc tế đang bị biến thành "trò chơi chính trị". Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Bernie Sanders tuyên bố: "Sự độc ác của Nhà Trắng là không có giới hạn. Sinh viên quốc tế đang bị đe dọa phải lựa chọn giữa chấp nhận rủi ro sức khỏe để đến lớp hoặc sẽ bị trục xuất". Đại học Harvard và Viện Công nghệ Massachusetts thậm chí còn khởi kiện lên tòa án liên bang vì cho rằng chính sách visa mới là phi pháp.
Quy định visa của ICE trên thực tế không khác gì một lệnh buộc hồi hương với du học sinh đang theo các chương trình hoàn toàn trực tuyến tại Mỹ. Trong khi đó, việc trở về nhà của họ hiện nay không hề đơn giản do các chuyến bay quốc tế vẫn chưa được nối lại và hồi hương thời điểm này họ sẽ bị coi là trở về từ ổ dịch.
Ngoài ra, chính sách visa mới cũng sẽ tác động đến gần 500.000 việc làm và nguồn thu 45 tỷ USD từ du học sinh quốc tế đóng góp cho nền kinh tế Mỹ mỗi năm. Việc bị rơi vào tình huống có tương lai bất định do các chính sách liên tục thay đổi khiến các du học sinh không có cảm giác được bảo vệ tại Mỹ. Về lâu dài, điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc thu hút sinh viên quốc tế của Mỹ sau này.
