Kiên trì vượt khó
Tủa Chùa là xã miền núi, vùng sâu, vùng xa với nhiều khó khăn kéo dài: địa hình chia cắt, thiếu đất và thiếu nước sản xuất, khí hậu khắc nghiệt, thiên tai diễn biến bất thường, dịch bệnh trên cây trồng vật nuôi, cơ sở hạ tầng hạn chế, liên kết sản xuất non yếu và tỷ lệ hộ nghèo còn cao so với mặt bằng chung. An ninh trật tự cũng tiềm ẩn nhiều thách thức khi tình trạng mua bán ma túy, tuyên truyền đạo trái pháp luật, tranh chấp và khiếu kiện còn xảy ra, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế – xã hội.
Trong bối cảnh đó, cấp ủy và chính quyền xã đã thể hiện tinh thần vào cuộc quyết liệt, bám sát chỉ đạo của tỉnh, huy động cả hệ thống chính trị tham gia, củng cố niềm tin của nhân dân và từng bước tháo gỡ khó khăn. Công tác xây dựng Đảng được tăng cường với việc đổi mới học tập nghị quyết, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, chú trọng xây dựng đội ngũ đảng viên và phát huy hiệu quả các mô hình như chi bộ bốn tốt hay ứng dụng sổ tay đảng viên điện tử. Đảng bộ xã hiện có 54 chi bộ trực thuộc với hơn 1.300 đảng viên, là lực lượng nòng cốt trong mọi phong trào.
Cùng với đó, chính quyền đẩy mạnh cải cách hành chính, kiện toàn bộ máy theo mô hình chính quyền 2 cấp sau sáp nhập, chuẩn hóa đội ngũ cán bộ để 100% đạt chuẩn chuyên môn và lý luận chính trị, nâng cao năng lực quản lý, điều hành và thực thi chính sách. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể tăng cường vận động nhân dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội.
Nhờ sự thống nhất giữa ý Đảng và lòng dân, Tủa Chùa từng bước vượt qua khó khăn, tạo nền tảng quan trọng để triển khai các chương trình phát triển, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Bứt phá từ chương trình MTQG
Việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia đã mở ra hướng đi mới cho Tủa Chùa khi giai đoạn 2020–2024 xã được phân bổ hơn 21 tỷ đồng để thực hiện 31 dự án hạ tầng thiết yếu. Những công trình này góp phần cải thiện điều kiện sản xuất, sinh hoạt, nâng cao chất lượng đời sống của người dân, đồng thời tạo nền tảng để thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
Trong nông nghiệp, xã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ưu tiên cây công nghiệp như mắc ca, cà phê, cây ăn quả, đồng thời tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất. Nhờ vậy, diện tích lương thực đạt 1.779 ha, sản lượng hơn 7.150 tấn; đàn gia súc tăng lên hơn 87.800 con; diện tích nuôi trồng thủy sản đạt 20 ha với sản lượng trên 24 tấn. Đây là bước chuyển rõ rệt trong việc nâng cao thu nhập và bảo đảm an ninh lương thực.
Song song với phát triển sản xuất, xã chú trọng xây dựng thương hiệu sản phẩm địa phương thông qua chương trình OCOP. Trong nhiệm kỳ, xã phát triển thêm 12 sản phẩm 3 sao, nâng tổng số lên 15 sản phẩm, đồng thời xây dựng gian hàng trưng bày để quảng bá sản phẩm đặc sản. Các hoạt động chuyển đổi số được thúc đẩy để kết nối thị trường, phát huy giá trị văn hóa và cảnh quan trong phát triển du lịch.
Hạ tầng thiết yếu tiếp tục được cải thiện với 34 trong 36 thôn bản có đường cứng hóa, 95% diện tích lúa được tưới tiêu, 92,5% người dân được sử dụng nước hợp vệ sinh và 94,2% hộ dân có điện lưới quốc gia. Sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp phát triển với sự hiện diện của các nhà máy thủy điện, cơ sở chế biến nông sản và các nghề truyền thống như chế tác khèn Mông, đan lát hay may thêu trang phục dân tộc, giúp tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân.
Hoạt động thương mại và vận tải phát triển cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng. Hoạt động du lịch chuyển biến rõ nét khi số lượng du khách đến địa bàn tăng đều mỗi năm, đạt khoảng 30.000 lượt trong cả nhiệm kỳ. Đây là kết quả của việc quảng bá hình ảnh, đầu tư nâng cấp hạ tầng và phát triển dịch vụ homestay gắn với bản sắc văn hóa.
Công tác giảm nghèo đạt được chuyển biến tích cực. Năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 40,09% và thu nhập bình quân đầu người đạt 25 triệu đồng một năm. Người dân thuộc diện khó khăn được hỗ trợ kịp thời; 100% trẻ em dưới 6 tuổi có thẻ bảo hiểm y tế miễn phí; các đối tượng yếu thế được chăm lo đầy đủ theo chính sách.
Phát triển con người và an sinh
Giáo dục – đào tạo là điểm sáng khi 10/10 trường trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia, chất lượng giáo dục được duy trì ổn định, phổ cập các cấp học được giữ vững và xóa mù chữ đạt mức độ 2. Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn, cơ sở vật chất trường lớp được quan tâm đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác dạy và học.
Lĩnh vực văn hóa có nhiều khởi sắc khi các hoạt động văn nghệ, thể thao được tổ chức thường xuyên, thu hút đông đảo người dân; bản sắc văn hóa các dân tộc được gìn giữ và phát huy; nghệ thuật trình diễn múa của người Khơ Mú được đề nghị công nhận di sản văn hóa phi vật thể. Tỷ lệ hộ gia đình văn hóa đạt 76,5%, nhiều thôn bản được công nhận danh hiệu văn hóa.
Y tế cơ sở được củng cố khi xã đạt chuẩn Bộ tiêu chí quốc gia về y tế. Tỷ lệ trẻ em dưới một tuổi được tiêm chủng đầy đủ đạt hơn 95%, tỷ lệ suy dinh dưỡng giảm đáng kể, chất lượng khám chữa bệnh được nâng cao và không xảy ra ngộ độc thực phẩm. Toàn xã đạt tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế trên 92%.
Công tác dân vận được triển khai sâu rộng, phát huy vai trò người có uy tín để vận động nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, chính sách. Mặt trận Tổ quốc tổ chức 128 cuộc tuyên truyền với hơn 24.700 lượt người tham dự và hỗ trợ xây dựng 115 nhà đại đoàn kết trị giá hơn 5,7 tỷ đồng cho hộ nghèo, góp phần đảm bảo an sinh xã hội bền vững.
An ninh trật tự được giữ vững với việc chủ động nắm tình hình, xử lý kịp thời các vụ việc phát sinh, ngăn ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội. Lực lượng công an xã được xây dựng theo hướng chính quy, tinh nhuệ, thực hiện hiệu quả Đề án 06 về dữ liệu dân cư và đạt tỷ lệ thu nhận căn cước công dân gần như tuyệt đối ở các nhóm tuổi.
Nhìn lại giai đoạn 2021–2025, Tủa Chùa đã hoàn thành và vượt 34 trong 42 mục tiêu đặt ra. Bài học rút ra là phải chú trọng xây dựng Đảng, phát huy sức mạnh đoàn kết, nâng cao năng lực cán bộ, coi trọng công tác dân vận, kiên trì giảm nghèo bền vững và đặt người dân ở vị trí trung tâm trong mọi chính sách. Những kết quả đạt được là nền tảng để xã tiếp tục vươn lên trong giai đoạn tới, phấn đấu đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hàng hóa, phát triển du lịch, hoàn thiện hạ tầng, nâng cao chất lượng đời sống và xây dựng xã nông thôn mới.