>>>Nhật “phản pháo” Trung Quốc bằng cách tăng cường lực lượng quân sự
Zhan Qixiong đã bị bắt vào đầu tháng này sau khi chiếc thuyền của anh va phải 2 tàu tuần tiễu của Nhật Bản gần những hòn đảo tranh chấp ở biển Hoa Đông. Vụ việc đã gây ra cuộc tranh cãi lớn nhất giữa 2 nước trong nhiều năm.
 |
| Nhật Bản cho biết việc thả Zhan Qixiong là nhằm thúc đẩy quan hệ "2 bên đều có lợi" với Trung Quốc |
Sau khi Zhan Qixiong được thả, Bắc Kinh đã khẳng định lại tuyên bố của mình với các hòn đảo, coi đây là điều “không thể tranh cãi”.
Tối qua (24.9), Qixiong đã rời Okianawa trên một chiếc máy bay riêng do chính phủ Trung Quốc gửi đi. Sau khi hạ cánh xuống sân bay Fuzhou ở tỉnh Phúc Kiến, anh Qixiong đã nói lời cảm ơn khi được trở về quê nhà.
Sau khi Qixiong được thả, chính phủ Trung Quốc đã đòi một lời xin lỗi và bồi thường thiệt hại từ phía Tokyo. Một phát ngôn viên của Bộ ngoại giao Trung Quốc nói: “Hành động này vi phạm nặng nề chủ quyền Trung Quốc và nhân quyền của công dân Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc kịch liệt phản đối”.
Tuy nhiên, các công tố ở Nhật Bản cho rằng quyết định thả thuyền trưởng của họ dựa trên mối rạn nứt ngày càng sâu giữa Bắc Kinh và Tokyo. Thủ tướng Nhật Naoto Kan cũng cho rằng mục đích của việc này là thúc đẩy quan hệ “hai bên đều có lợi” với Trung Quốc và rằng hai nước là những người hàng xóm quan trọng.
Trước động thái trên, phe đối lập bảo thủ ở Nhật Bản đã nhanh chóng chỉ trích quyết định của chính phủ trong việc phóng thích thuyền trưởng Trung Quốc. Theo họ, đó là hành động “mất mặt” của Tokyo.
Thuyền trưởng Trung Quốc đã được thả sau khi 4 người Nhật bị giữ ở Trung Quốc vì bị nghi ngờ quay phim bất hợp pháp tại một khu vực quân sự. Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nhật nói rằng đại sứ quán của mình ở Bắc Kinh đã nhận được thông tin 4 người bị bắt giữ nhưng cho biết không muốn khẳng định nó có liên quan đến việc Nhật giữ thuyền trưởng Trung Quốc hay không.
Các quan chức cho biết 4 người Nhật trên là nhân viên của một công ty xây dựng Nhật Bản đang ở Trung Quốc vì một dự án loại bỏ vũ khí hóa học từ Thế chiến thứ 2.
Căng thẳng càng leo thang khi Nhật giữ thuyền trưởng của Trung Quốc. Bắc Kinh hủy bỏ liên lạc cấp bộ trưởng giữa 2 nước và hàng ngàn khách du lịch Trung Quốc đã rút lui khỏi các chuyến đi thăm Nhật Bản. Các buổi hòa nhạc của một ban nhạc Nhật Bản dự định diễn ra tại Thượng Hải cũng bị các nhà tổ chức Trung Quốc hủy bỏ.
Đầu tuần này, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo cũng nói rằng Nhật phải chịu hoàn toàn trách nhiệm đối với tình hình và yêu cầu thả ngay thuyền trưởng nước mình.
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã thúc giục 2 nước giải quyết vấn đề trước khi nó có tác động lâu dài đến khu vực. Động thái mới nhất của Nhật Bản đã được các quan chức ở Washington hoan nghênh. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Philip Crowley cho rằng đó là “quyết định đúng đắn”. “Chúng tôi rất vui mừng khi tình hình đã được giải quyết”.
Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản đã bắt Zhan Qixiong ngày 8.9 sau khi thuyền của anh va phải 2 tàu tuần tiễu của Nhật Bản tại vùng biển mà 2 nước đều cho là của mình. Nơi đây gần các hòn đảo không có người sinh sống và có thể có trữ lượng dầu và khí ga.
Hà Châu (Tổng hợp)
