Giải pháp thay thế túi nilon
Những hình ảnh sản phẩm rau được bọc bằng lá chuối thay vì bằng túi nilon những ngày qua tại các hệ thống siêu thị đang tạo sức hút lớn và nhận được sự quan tâm, ủng hộ nhiệt tình của người tiêu dùng.
Phương pháp này bắt nguồn từ một siêu thị tại Thái Lan, nhằm giảm số rác thải nhựa không tốt cho môi trường, bằng cách gói rau củ bằng lá chuối.
Ý tưởng nhanh chóng được cộng đồng người tiêu dùng ủng hộ. Các hệ thống siêu thị lớn, nhỏ tại TP Hồ Chí Minh như: Saigon Co.op, Co.opmart, Co.op Xtra, Co.op Food… là những nơi tiên phong sử dụng phương pháp này ở Việt Nam.
Sau đó, đã tạo thành một làn sóng lan truyền ra khắp các hệ thống siêu thị trên cả nước. Hệ thống siêu thị Big C tại Hà Nội cũng hưởng ứng và áp dụng bắt đầu từ ngày 1/4/2019.
Theo đó, nguồn lá chuối để gói bọc rau củ tại hệ thống siêu thị Big C tại Hà Nội được đặt mua của những người nông dân trồng chuối ở các quận ngoại thành Hà Nội và những vùng lân cận. Trong quá trình sử dụng để đóng gói sản phẩm sẽ không sợ thiếu bởi loại cây này được nông dân trồng quanh năm.
Nhiều khách hàng tỏ ra vô cùng thích thú và ủng hộ phương pháp bọc thực phẩm mới theo hướng thân thiện, bảo vệ môi trường. Rất nhiều người tìm đến gian hàng để mua những loại rau củ được bọc bằng lá chuối.
Ở góc nhìn ngược lại, một chuyên gia về môi trường đưa ra ý kiến: Nhiều siêu thị dùng màng bọc nilon vào rau quả vì màng bọc nilon sẽ giữ rau quả tươi lâu và lâu hỏng hơn. Các nghiên cứu gần đây của Đan Mạch cho thấy, túi nilon là giải pháp thân thiện với môi trường hơn rất nhiều túi vải, túi giấy, chưa kể tác dụng về mặt vệ sinh thực phẩm.
Vì vậy, nếu có thể thu gom và xử lý phù hợp thì việc dùng túi nilon (nhất là túi nilon được thiết kế để sử dụng lại ít nhất 25 lần) là tốt nhất. Việc sử dụng lá chuối bọc rau quả là những giải pháp dân túy, rất nguy hiểm cho môi trường vì không thể trồng được chuối nhiều như thế để cung cấp cho thị trường.
Người ta tính rằng, một cái túi vải bông hữu cơ nếu sử dụng lại 25.000 lần thì sẽ có tác động môi trường bằng với việc dùng túi nilon.
Lá chuối, lá sen là nguyên liệu dồi dào
GS Phạm Ngọc Đăng, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho rằng, nói sử dụng lá chuối phá hoại môi trường là không đúng, bởi hiện nay các vùng trồng chuối rất rộng, ở khắp cả nước. Trong khi lá chuối thường bỏ đi, không tận dụng được hết. Cây chuối lại phát triển rất nhanh và vật liệu này có thể tái sinh, khác với túi nilon.
Lá sen cũng là nguyên liệu dồi dào. Khi thị trường có nhu cầu, người dân sẽ trồng nhiều hơn để bán, khi đó chắc chắn không thiếu nguồn cung. Nói việc dùng lá chuối hủy hoại môi trường là không có cơ sở. Đó là chưa kể lá chuối, lá sen có mùi thơm, khi sử dụng làm màng bọc cho thực phẩm sẽ làm tăng giá trị cho sản phẩm và bảo vệ môi trường.
Bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội khẳng định: Hiện nay, diện tích trồng chuối chuyên lấy lá của Hà Nội chưa nhiều, chủ yếu là chuối trồng lấy quả. Một số vùng trồng chuối lấy lá thì mới “manh nha” với quy mô nhỏ, lẻ...
Do nhu cầu phát sinh của các siêu thị và chuỗi cửa hàng an toàn thực phẩm nên nông dân tận thu lá để bán cho những đơn vị trên. Các siêu thị, chuỗi cửa hàng an toàn đang sử dụng các loại lá gói hàng sẽ được cung cấp các loại giấy chứng nhận rõ nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm đối với số lá nhập về phục vụ đóng gói sản phẩm.
Hà Nội hiện có hơn 3.200ha trồng cây chuối, trong đó các huyện có diện tích trồng chuối lớn gồm: Thường Tín, Gia Lâm, Mê Linh… Nguồn cung lá dong tập trung tại một số huyện như Thanh Oai, Ba Vì, Phúc Thọ… Đây là các vùng chuyên canh trồng cây dong, cung ứng lá cho các làng nghề gói bánh với diện tích hàng trăm héc ta.
Về vệ sinh an toàn thực phẩm thì cơ bản các loại lá này bảo đảm, bởi trồng cây chuối, cây dong không cần sử dụng hóa chất hay thuốc bảo vệ thực vật.
Trong thời gian gần đây, rất nhiều siêu thị, cửa hàng kinh doanh đã thay thế túi nilon, túi nhựa thành các sản phẩm hữu cơ, túi tự phân hủy để bảo vệ môi trường. Cụ thể, một số siêu thị đã ngừng bọc thực phẩm bằng túi nilon, thay vào đó là bọc bằng lá chuối. Hoặc trên hệ thống bán lẻ gồm Co.opmart, Co.opXtra, Co.op Food, Co.op Smiles, Cheers trên cả nước sẽ ngưng kinh doanh sản phẩm ống hút bằng nhựa.
Thay vào đó, các đơn vị thành viên sẽ đưa vào kinh doanh ống hút giấy, ống hút gạo thân thiện với môi trường thay cho ống hút nhựa.
Chưa dừng lại tại đó, nhiều địa điểm kinh doanh đã có nhiều biện pháp khác nhau để giảm thiểu tối đa các chất thải từ nhựa, nilon như triển khai thay thế các loại túi đang sử dụng hiện tại sang những loại túi có thể tự phân hủy hoặc các sản phẩm thay thế với hiệu quả tương đương nhưng lại mang giá trị bảo vệ môi trường cao hơn, thay thế hộp xốp đựng thức ăn tại quầy thực phẩm nấu chín của siêu thị bằng hộp bã mía tốt cho sức khỏe…
