Tuy nhiên, Chủ tịch nước đã cố gắng thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, quyền hạn theo Hiến pháp và nhiệm vụ chính trị được Bộ Chính trị, Ban Bí thư phân công, trong đó nổi bật ở các lĩnh vực:
Về công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, Chủ tịch nước đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh; kiên trì, kiên quyết đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí. Từ đầu nhiệm kỳ, công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí tiếp tục được thực hiện bài bản, đi vào chiều sâu, xử lý sai phạm trên tinh thần không có vùng cấm, tạo sự răn đe cũng như củng cố niềm tin của nhân dân.
Về công tác xây dựng pháp luật, thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội khóa XIV, trong nhiệm kỳ 2016-2021, Chủ tịch nước đã phối hợp chặt chẽ, tham gia đóng góp những ý kiến xác đáng với Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan chức năng trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là các luật liên quan đến tổ chức, hoạt động của bộ máy Nhà nước, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa...
Chủ tịch nước đã ký Lệnh công bố 72 luật, 2 pháp lệnh đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV thông qua.
Không để bất ngờ, bị động ở tất cả các hướng
Chủ tịch nước luôn giữ mối liên hệ chặt chẽ với Chính phủ. Trong nhiệm kỳ, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã 4 lần dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị trực tiếp và trực tuyến của Chính phủ với các địa phương. Đây là lần đầu tiên mỗi năm Chính phủ họp tổng kết với các bộ ngành, địa phương, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đều tham dự và có ý kiến phát biểu chỉ đạo.
Trong công tác Điều ước quốc tế, Chủ tịch nước đã quyết định đàm phán, ký điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước với tinh thần trách nhiệm cao, xem xét kỹ lưỡng và thận trọng việc ký kết các điều ước quốc tế thuộc thẩm quyền. Chủ tịch nước đã trình Quốc hội xem xét quyết định phê chuẩn gia nhập một số điều ước quốc tế…, có những kiến nghị của Chủ tịch nước đưa ra Quốc hội đã được thông qua với tỷ lệ 100% đại biểu tán thành.
Trên cương vị Trưởng ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, Chủ tịch nước đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổng kết phương thức lãnh đạo của Đảng về cải cách tư pháp, tham gia ý kiến về các văn bản, đề án có liên quan đến công tác cải cách tư pháp. Đôn đốc các bộ ngành địa phương thực hiện, tổng kết Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020…
Công tác xét đơn xin ân giảm án tử hình là vấn đề liên quan đến sinh mệnh của con người và tính nghiêm minh của pháp luật, vì vậy việc xét đơn xin ân giảm án tử hình được thực hiện hết sức thận trọng, rất công phu vì là việc rất nhạy cảm, thiêng liêng, phải làm rất chặt chẽ.
Đối với những vụ án phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, ngoài việc xem xét, cân nhắc ý kiến của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Chủ tịch nước còn yêu cầu Văn phòng Chủ tịch nước cử tổ công tác về địa phương nơi xảy ra vụ án hoặc nơi đăng ký thường trú của người phạm tội, phối hợp nắm thêm dư luận xã hội và ý kiến của cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể tại địa phương để báo cáo Chủ tịch nước xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định. Đây là vấn đề thường có ý kiến khác nhau, nhất là các cơ quan tư pháp.
Thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn liên quan đến lĩnh vực quốc phòng - an ninh, là thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng, Chủ tịch nước đã chủ trì các phiên họp của Bộ Chính trị, Đảng ủy quân sự Trung ương, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về xây dựng nền quốc phòng, an ninh nhân dân, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển đất nước.
Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho biết: Trong những năm qua chúng ta đã xây dựng một loạt chiến lược về quốc phòng, an ninh rất quan trọng như chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự, bảo vệ biên giới quốc gia, bảo vệ vững chắc và toàn vẹn lãnh thổ… không để bất ngờ, bị động trong bất cứ tình hình nào về quốc phòng-an ninh ở tất cả các hướng.
Chủ tịch nước trân trọng cảm ơn sự ủng hộ, phối hợp có hiệu quả của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các ban, bộ, ngành, địa phương và đồng bào, đồng chí, cử tri trong cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài để hoàn thành trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao cho.
