Đánh giá đúng mức đóng góp của khoa học công nghệ

Thảo luận tại hội trường sáng 31/10, Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Long An – cho biết: Cần rõ địa chỉ, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong lãng phí ở lĩnh vực khoa học công nghệ.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An – cho biết, mặc dù hàng năm Chính phủ và các cơ quan đều có báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nhưng đây là lần đầu tiên Quốc hội giám sát toàn diện trong cả giai đoạn 2016-2021.

Qua giám sát đã chỉ rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, phát hiện nhiều sai sót, để từ đó có những kiến nghị giải pháp khắc phục. Đại biểu nêu rõ kết quả giám sát đã có tác động lan tỏa, tạo sự chuyển biến trong nhận thức của các cấp, các ngành được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh chỉ rõ, đối với lĩnh vực khoa học công nghệ, Báo cáo chỉ nêu quản lý, sử dụng kinh phí, sự nghiệp khoa học công nghệ chưa triệt để, tiết kiệm chưa hiệu quả, còn chưa chỉ ra được cơ quan, tổ chức, cá nhân nào chịu trách nhiệm trong việc để xảy ra tình trạng thất thoát, lãng phí.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết, cử tri phản ánh là có dấu hiệu thất thoát, lãng phí trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Cụ thể là việc sử dụng Quỹ phát triển khoa học công nghệ tại doanh nghiệp còn nhiều vướng mắc, dẫn đến tiền trong Quỹ còn nghẽn.

Đây là một sự lãng phí rất lớn về nguồn lực của Nhà nước và xã hội. Vấn đề đặt ra tại sao những vướng mắc trong quản lý sử dụng Quỹ tồn tại suốt trong 5 đến 6 năm qua mà vẫn không thể giải quyết triệt để và sẽ còn kéo dài đến khi nào?

Đại biểu cho biết thêm, về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong sử dụng ngân sách nhà nước đầu tư cho khoa học công nghệ. Mặc dù trong điều kiện ngân sách còn khó khăn, song Nhà nước vẫn luôn quan tâm đầu tư cho khoa học công nghệ.

Tuy nhiên, cử tri còn băn khoăn về chất lượng nghiên cứu khoa học, hiệu quả đầu tư ngân sách Nhà nước cho khoa học công nghệ. Cử tri kiến nghị cần làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phê duyệt, cấp kinh phí và triển khai thực hiện tất cả các nhiệm vụ khoa học công nghệ bị dừng thực hiện và thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước nếu có.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh kiến nghị, cần rà soát tổng thể để đề xuất bổ sung, sửa đổi các quy định về quản lý, sử dụng Quỹ khoa học công nghệ tại doanh nghiệp; thực hiện Nghị quyết Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu đo lường hiệu quả đầu tư cho khoa học công nghệ. Từ đó đánh giá đúng mức đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế - xã hội. Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia về khoa học công nghệ.

Đại biểu nhấn mạnh cùng với cần sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong các quy định hiện hành cần gắn trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng hiệu quả ngân sách nhà nước với các nguồn lực xã hội để khoa học công nghệ thực sự trở thành động lực then chốt, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Đại biểu Trần Quang Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình.

Cần đánh giá hiệu quả công việc mang tính định lượng

Góp ý về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, đại biểu Trần Quang Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình quan tâm đối với giám sát về dịch vụ công. Nhiều công trình, dự án sử dụng vốn Nhà nước bị thất thoát, lãng phí.

Đại biểu Trần Quang Minh cho rằng, cuộc giám sát tối cao thực hiện chính sách pháp luật và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vừa qua là một cuộc rà soát tương đối tổng thể, quy mô đối với lực lĩnh vực công. Đây là một cuộc giám sát khó về mặt lượng hóa của sự lãng phí, giá trị của việc thực hành tiết kiệm.

Khó khăn là vậy nhưng chúng ta dễ dàng nhận thấy sự lãng phí trong thực tế đối với các công trình, dự án, hoạt động cụ thể, từ việc lớn đến việc nhỏ ở hầu khắp các lĩnh vực được giám sát và kể cả chưa được giám sát.

Nhiều đại án trong những năm qua làm cho chúng ta không khỏi giật mình vì thất thoát quá lớn trong khi đất nước còn khó khăn. Ngoài việc liên quan đến tham nhũng, không loại trừ nhận thức, ý thức trách nhiệm, lương tâm và trình độ, năng lực yếu kém của cán bộ lãnh đạo khi đưa ra quyết định không phù hợp, gây ra lãng phí nặng nề, tổn hại khôn lường.

Đại biểu Trần Quang Minh đưa ra điển hình về những hoạt động đầu tư ra nước ngoài hay hợp tác với nước ngoài kém hiệu quả, thua lỗ như trong thời gian vừa qua hay những con số thực sự cần phải được nhìn nhận một cách nghiêm túc như: giai đoạn 2016 đến 2021 có nhiều dự án sử dụng vốn nhà nước có thất thoát, lãng phí; hàng nghìn hecta đất sử dụng sai mục đích, bỏ hoang hóa, vi phạm pháp luật và nhiều con số đáng suy ngẫm khác. Lĩnh vực đầu tư công được cho là gây ra thất thoát, lãng phí thuộc nhóm đứng đầu.

Đại biểu Trần Quang Minh đề nghị đối với lĩnh vực công cần phải có những công cụ để đánh giá hiệu quả công việc mang tính định lượng thay vì định tính như hiện nay.