Bài toán thay đổi lối chơi còn dang dở, chưa biết đi theo hướng nào trong khi một số trụ cột hiện ở vào trạng thái thấp nhất cả về phong độ lẫn niềm tin, còn nhân tố mới như “lá mùa thu”.

“Cách mạng” dở dang?

Đội tuyển Việt Nam phải thay đổi là yêu cầu cấp thiết được đặt ra sau khi huấn luyện viên Park Hang Seo và các học trò thua “tâm phục khẩu phục” trước đội tuyển Thái Lan ở bán kết AFF Cup 2020 (thực tế diễn ra vào tháng 12/2021 do Covid-19). Những con người trẻ tuổi cùng ông thầy người Hàn làm nên lịch sử ở vòng chung kết U23 châu Á năm 2018 đã chạm tới giới hạn về chuyên môn sau nhiều năm chinh chiến và gặt hái vô số thành công.

Bên cạnh đó, về mặt chiến thuật, sơ đồ 3-4-3 (biến thể 5-4-1) và 3-5-2 của đội tuyển được cho là “cũ kỹ và lỗi thời”, thiếu sự sáng tạo và đột biến.

Không những thế, chiến lược gia người Hàn còn đối mặt với sự chỉ trích cho rằng, ông quá “bảo thủ” trong dùng người và có sự ưu ái những học trò cưng nên bỏ qua những nhân tố mới.

Thực tế, ông Park đúng là luôn ưu tiên dùng một nhóm khoảng 13-15 cầu thủ, vốn đã nắm rõ yêu cầu lối chơi và triết lý của mình. Điều đó vô hình trung đã tạo ra một đội tuyển với chiến thuật và con người giống hệt nhau ở các trận đấu thuộc vòng loại thứ ba World Cup 2022 và AFF Cup 2020.

Tất nhiên, ông Park có lý do để duy trì sự ổn định đội hình lẫn con người của đội tuyển Việt Nam. Việc phải thi đấu liên tiếp các giải đấu chính thức và luôn có áp lực thành tích khiến ông không có cơ hội thay đổi.

Phải đến trận giao hữu, gặp Afghanistan hồi đầu tháng 6 vừa qua, ông Park mới thể hiện tâm thế rõ ràng về ý tưởng làm mới đội tuyển. “Cánh chim lạ” Phạm Tuấn Hải được trao gửi hy vọng trên hàng công và đội tuyển Việt Nam được thử nghiệm về sơ đồ chiến thuật 4-4-2. Thế nhưng, chiến lược gia người Hàn có lẽ chỉ hài lòng về màn trình diễn của Tuấn Hải, trong khi điều quan trọng nhất là lối chơi tập thể, với hàng phòng thủ được thử nghiệm 4 người thì không được như mong muốn.

Sự kỳ vọng về cải tổ lối chơi theo xu hướng tấn công nhiều hơn đã khiến cho cỗ máy đội tuyển vận hành ì ạch, cho dù “quân xanh” Afghanistan ở vào hạng trung bình yếu.

Một trận đấu chưa thể đủ giúp ông Park đạt được những gì mong muốn trong kế hoạch thay đổi đội tuyển. Cái khó ở chỗ, lịch thi đấu FIFA cũng chỉ có đợt tập trung trong tháng 6 đó, trước khi trở lại vào cuối tháng 9 này và Vòng chung kết AFF Cup 2022 đang đến rất nhanh.

Như vậy, đội tuyển quốc gia Việt Nam chỉ có cơ hội nhất trong tháng 9 để giải quyết 2 bài toán khó, với vô số ẩn số khó lường. Huấn luyện viên Park Hang Seo có tiếp tục cuộc cách mạng về nhân sự và lối chơi cho đội tuyển Việt Nam đã bắt đầu từ tháng 6? Hai trận đấu với Ấn Độ và Singapore có đủ giúp đội tuyển Việt Nam đưa ra sự lựa chọn dứt khoát, tiếp tục tái cơ cấu hay quay về khuôn mẫu cũ?

Sự trở lại của thủ môn Đặng Văn Lâm, khoác áo câu lạc bộ Topenland Bình Định là tin vui cho ông Park và đội tuyển Việt Nam. Anh lập tức thể hiện khả năng khi giúp đội bóng đất võ giữ sạch lưới trong chiến thắng 3-0 trên sân Hà Nội FC, vòng 15 V-League 2022 và sau đó tỏa sáng trên chấm luân lưu 11m trước Viettel, đưa đội nhà vào bán kết cúp quốc gia.

Thế nhưng, theo giới chuyên môn, vị trí của Văn Lâm lại không phải mối quan tâm quá lớn lúc này của đội tuyển quốc gia. Mối lo của huấn luyện viên người Hàn Quốc ở cả 3 tuyến, với rất nhiều vấn đề khác nhau.

Bên cạnh đó, dù được giới chuyên môn đánh giá cao, nhưng với mục tiêu đòi lại “ngôi vương” tại AFF Cup 2022, đây sẽ là hành trình đầy thách thức của thầy trò huấn luyện viên Park Hang Seo tại đấu trường lớn nhất Đông Nam Á.

Chuyên gia bóng đá Phan Anh Tú nhận định, việc được lựa chọn làm hạt giống trước lễ bốc thăm đã giúp đội tuyển Việt Nam tránh được những đối thủ lớn trong khu vực là đội tuyển Thái Lan và đội tuyển Indonesia ở vòng bảng và không quá khó khăn để có thể giành tấm vé đi tiếp.

Tuy nhiên, không phải trận nào ở bảng B cũng đều dễ dàng. Đội tuyển Malaysia trong thời gian qua đã được tăng cường sức mạnh đáng kể với nguồn cầu thủ nhập tịch. Họ sẽ là đối thủ trực tiếp của Việt Nam cạnh tranh ngôi đầu bảng. Trong khi đó, Singapore, Lào và Myanmar được xem là các đội bóng yếu hơn so với Việt Nam, song đây đều là những nền bóng đá đã có nhiều tiến bộ trong thời gian qua.

Điều quan trọng, nếu tính toán và kết quả thi đấu vòng bảng không như ý, không loại trừ khả năng đội tuyển Việt Nam sẽ đụng kình địch Thái Lan ở bán kết, điều dường như cả 2 đội, nhất là thầy trò Park Hang Seo không mong muốn.

Tiền đạo Phạm Tuấn Hải lập cú đúp trong trận đội tuyển Việt Nam thắng Afghanistan 2-0.

Nòng cốt vẫn là cựu binh

Huấn luyện viên Park Hang Seo đã công bố danh sách tập trung đội tuyển Việt Nam. Trong đợt tập trung tháng 9, chiến lược gia người Hàn Quốc cũng trao cơ hội cho nhiều cầu thủ nổi bật trong màu áo đội tuyển U23 và U20 Việt Nam vừa qua. Có thể kể đến như Khuất Văn Khang, Phan Tuấn Tài, Nhâm Mạnh Dũng, Nguyễn Thanh Nhân, Lương Duy Cương…

Nhân tố được xem là phát hiện mới nhất của đội tuyển là chân sút Phạm Đình Duy (SHB Đà Nẵng). Tuy nhiên, những gương mặt trẻ này có lẽ chỉ đóng vai trò tạo ra bầu không khí cạnh tranh và toan tính đường xa của ông Park, chứ họ chưa thể lấy được suất trong danh sách chính thức của đội tuyển tại AFF Cup 2022.

Trong số 31 cầu thủ được triệu tập hầu hết vẫn là những gương mặt dạn dày kinh nghiệm đã cùng nhau đồng hành xuyên suốt nhiều giải đấu lớn, đặc biệt là tại vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á. Những cái tên đó như Văn Lâm, Đình Trọng, Ngọc Hải, Tiến Dũng, Hùng Dũng, Xuân Trường, Hoàng Đức, Tiến Linh, Công Phượng, Văn Toàn… Tiền vệ Quang Hải trở về khoác áo đội tuyển quốc gia trong đợt tập trung này.

Đội tuyển Việt Nam còn đón sự trở lại của hậu vệ Đoàn Văn Hậu sau thời gian dài bị chấn thương. Lần gần nhất hậu vệ trái quê Thái Bình chơi cho đội tuyển là trận thua UAE 2-3 tại vòng loại hai World Cup 2022 vào ngày 15/6/2021. Anh cũng mới trở lại thi đấu cho Hà Nội từ ngày 10/7/2022 ở vòng 6 V-League và liên tục đá chính đến nay. Vậy nên, sự trở lại của Hậu trong màu áo đội tuyển là tin vui đối với cá nhân anh và tín hiệu mừng đối với tuyển Việt Nam trong quá trình củng cố lực lượng cho đấu trường khu vực.

Cùng với Văn Hậu, một gương mặt rất đáng chú ý là tiền đạo Văn Quyết. Tiền đạo sinh năm 1991 là thành viên đội hình vô địch AFF Cup 2018, nhưng lần gần nhất được ông Park gọi lên tuyển là tháng 12/2020. Sau đó, tiền đạo 31 tuổi vắng mặt ở tất cả giải đấu quan trọng của Việt Nam như giai đoạn hai và ba vòng loại World Cup 2022 hay AFF Cup 2020.

Quyết định triệu tập lần này có thể xem là sự ghi nhận của chiến lược gia người Hàn đối với màn trình diễn ổn định của Văn Quyết từ đầu mùa. Sau khi Quang Hải sang Pháp thi đấu, Văn Quyết đã thể hiện tốt vai trò lĩnh xướng hàng công câu lạc bộ Hà Nội.

Văn Quyết đang là hạt nhân trong lối chơi của đội bóng Thủ đô, giúp đội dẫn đầu V-League, vào bán kết Cup Quốc gia. Số 10 của đội Hà Nội không chỉ ghi những bàn thắng quan trọng (như pha lập công mở tỷ số vào lưới HAGL, Hà Tĩnh), mà còn cầm nhịp, tạo đột biến bằng những đường chuyền xuyên tuyến, hay xâm nhập vòng cấm rồi mở khoảng trống cho đồng đội. Vậy nên, lần này huấn luyện viên Park Hang Seo không gọi Quyết lên để thử nghiệm hay kiểm chứng trình độ. Có thể tin tưởng ông Park đã có kế hoạch riêng nhằm phát huy điểm mạnh và kinh nghiệm của Văn Quyết.

Trong đợt tập trung này, ông Park sẽ phải giải quyết rất nhiều bài toán khó. Ở hàng phòng ngự, Văn Hậu, Duy Mạnh gần đây bị chỉ trích vì lối chơi tiểu xảo và có hành động bạo lực. Nếu họ không thay đổi, đội tuyển Việt Nam rất dễ rơi vào tình thế mất người ở chiến dịch AFF Cup 2022.

Trên hàng công, các chân sút nội đang quá lép vế so với vai trò của các tiền đạo ngoại. 7 cầu thủ dẫn đầu danh sách ghi bàn tại V-League 2022 đến lúc này đều là cầu thủ ngoại. Đỗ Merlo có nhập quốc tịch Việt Nam thì về cơ bản, anh vẫn là người nước ngoài.

Cơn đau đầu của huấn luyện viên 64 tuổi sẽ nhiều hơn ở hàng tiền vệ. Kể từ khi trở lại sau chấn thương, tiền vệ Hùng Dũng phải cày ải cực nhiều dẫn tới quá tải nên hiện tại đang khá bất ổn, bất chấp vai trò không thể thiếu của anh ở Hà Nội FC. Nếu không nhanh chóng tìm lại cảm giác và tâm lý hưng phấn chơi bóng như vốn có, rất có thể Hùng Dũng sẽ trở thành nỗi thất vọng bởi sự kỳ vọng đặt vào anh quá lớn.

Nguyễn Hoàng Đức phong độ hiện tại không ổn định. Huấn luyện viên Park Hang Seo vừa phải tìm cách lấy lại tinh thần cho tiền vệ câu lạc bộ Viettel, vừa sẵn sàng các phương án khác.

Ngoài ra, với những gì đang xảy ra với Quang Hải ở Pau FC, huấn luyện viên Park Hang Seo sẽ nhận thêm nhiệm vụ lấy lại niềm tin đối với Quang Hải, bên cạnh yếu tố chuyên môn. Ông Park phải giúp học trò trở lại chính mình bất chấp khả năng rất cao AFF Cup 2022 tiền vệ này sẽ vắng mặt vì giải đấu không thuộc hệ thống FIFA để Pau FC nhả quân.

Nhưng Quang Hải vẫn là nhân tố quan trọng của đội tuyển Việt Nam cho những giải đấu sau AFF Cup 2022 như vòng loại World Cup 2026. Và trên tất cả, trong con tim ông Park, chiến lược gia người Hàn cần làm tất cả để trò cưng khẳng định được năng lực ở giải hạng nhì Pháp.