Sức sáng tạo sẽ thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư

Sự tăng trưởng trong cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên được thúc đẩy bởi kỹ thuật, lần thứ hai nhờ có điện và dây chuyền sản xuất, lần thứ ba nhờ công nghệ và thông tin.

Sức sáng tạo sẽ thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư

Những nền kinh tế hiện đại có tiềm năng trải qua một cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư sẽ không thờ phụng máy móc mà hỗ trợ sức sáng tạo của con người.

Khi hiểu được khi nào con người suy nghĩ và làm việc tốt nhất, chúng ta sẽ buộc phải đưa sức lao động của người lao động lên trên hết, tức là cả sức khỏe lẫn năng suất kinh tế.

Theo Quartz, trong nhiều thế kỷ, sức khỏe con người đã được trao đổi một cách có hệ thống để có được tăng trưởng kinh tế.

Từ "lao động" có nguồn gốc từ châu Âu thời Trung Cổ, trong thời kỳ suy thoái của chế độ nô lệ và việc sử dụng tiền rộng rãi, và tượng trưng cho việc tiền tệ hóa kỹ năng của con người: "công việc đem lại hiệu quả, đặc biệt là công sức về thể chất được thực hiện để đổi lấy tiền công."

Định nghĩa hiện đại của từ này và cách chúng ta nhận thức về năng suất đã được xác định thông qua quá trình công nghiệp hóa.

Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên, thứ hai và thứ ba

Vào giữa thế kỷ 17, bản chất của công việc đã thay đổi khi nông thôn, các xã hội nông nghiệp bắt đầu mang tính đô thị và công nghiệp hơn. Tăng trưởng kinh tế đồng nghĩa với việc tìm năng lượng dưới mặt đất và vào các nhà máy để sản xuất.

Các ảnh hưởng bất lợi đối với sức khỏe của người lao động trong các ngành công nghiệp này được ghi chép rất đầy đủ: Để có được lợi ích về tài chính, thợ mỏ và công nhân nhà máy phải lao động trong các điều kiện nguy hiểm, gây ra bệnh tật, đau đớn và tử vong sớm.

Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên mang lại những cơ hội kinh tế, cùng với đó là những công việc nguy hiểm. Sự đánh đổi sức lao động lấy lợi ích kinh tế là rất rõ ràng: Các nhà tuyển dụng cố ý điều hành việc kinh doanh để trả công không chỉ cho thời gian của người lao động, mà còn cho sức khỏe của họ nữa.

Theo thời gian, máy móc thay thế con người trong việc xác định tốc độ sản xuất, và giờ làm việc tăng nhanh chóng. Nhu cầu tăng cao đã đẩy mạnh cung, có nghĩa là các doanh nghiệp có thể tối đa hóa lợi nhuận bằng cách sản xuất liên tục.

Một nghiên cứu quy mô lớn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về giờ làm việc đã giải thích rằng khái niệm "thời gian làm việc" vào đầu thời kỳ công nghiệp hóa được dựa trên nhận thức rằng số giờ ngoài công việc được coi là "thời gian đã mất."

Thông qua những sự phát triển này, sự nhận thức về sự phân chia công việc và cuộc sống đã xuất hiện: Công việc là thời gian dành riêng cho các lợi ích kinh tế, trong khi cuộc sống là thời gian dành cho nhu cầu tinh thần và thể chất.

​400 năm sau, lối văn hóa đương đại theo kiểu "thứ bảy máu chảy về tim" là một sự phản ánh về việc hình thức trao đổi này trở thành một khía cạnh được chấp nhận trong sự tồn tại của chúng ta.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư

Các nước phương Tây hiện đang tận hưởng những thành quả to lớn nhất của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba, chuyển dịch thành công từ lao động thủ công sang lao động có tay nghề cao. Tuy vậy, tâm lý cho rằng thời gian dành bên ngoài công việc đã bị "mất" vẫn chưa hề thay đổi.

Nghiên cứu của ILO đã chỉ ra rằng ngay cả khi số giờ làm việc giảm xuống mức kỷ lục, điều này cũng không bền vững do sự thể chế hóa việc làm ngoài giờ cũng như ngoài văn phòng, chẳng hạn như trả lời email trên điện thoại ngoài giờ.

Ví dụ về các doanh nghiệp và tổ chức đang cố gắng tạo ra một lực lượng lao động hiệu quả hơn thực ra không được dựa trên công việc, mà dựa vào không gian văn phòng, nơi công việc được thực hiện.

Làn sóng mới của những nơi làm việc "vui vẻ" giờ đã trở thành tiêu chuẩn trong các công ty công nghệ cao là một sự tiếp nối của việc tìm kiếm các giải pháp sai vấn đề; mục đích của những thiết kế như vậy thường là để khuyến khích làm việc nhiều giờ hơn và trung thành với công ty. Facebook thậm chí còn trả cho người lao động 10.000 USD để sống gần văn phòng hơn.

Tuy nhiên, mối liên hệ giữa việc một nhân viên dành nhiều thời gian ở văn phòng hơn và việc tăng năng suất khi làm việc là khá mong manh. Người lao động có thể dành nhiều thời gian và ở lại văn phòng lâu hơn nếu không gian ở đó thoải mái, nhưng giả định cho rằng điều này khiến họ làm việc tốt hơn là không có căn cứ.

Một ví dụ khác dựa trên thiết kế là các văn phòng không có vách ngăn. Để cố gắng giảm chi phí cố định - và với giả định sai lầm rằng điều này sẽ khuyến khích thông lệ làm việc tốt hơn - các phòng làm việc riêng đã bị thay bởi các không gian làm việc mở, không được phân chia.

Điều này tạo ra môi trường làm việc căng thẳng, đặc biệt là do tiếng ồn. Căng thẳng đã trở thành chi phí sức khỏe nổi trội đối với con người ở nơi làm việc.

Một báo cáo năm 2016 đã chỉ ra rằng căng thẳng chiếm 37% các trường hợp bệnh tật liên quan đến công việc ở Anh và 45% số ngày làm việc bị mất đi do sức khỏe yếu.

Các nghiên cứu được thực hiện từ những năm 1970 đã cho thấy rằng căng thẳng có thể có lợi cho việc thực hiện các nhiệm vụ đơn giản hoặc quen thuộc, nhưng bất lợi cho những việc đòi hỏi tư duy phức tạp và linh hoạt.

Phần thùy trước trán là khu vực trong não bộ có liên quan đến chức năng điều hành, chức năng đóng góp vào quá trình ra quyết định, dự đoán và nhiều quá trình nhận thức cấp cao khác liên quan tới học hỏi và tưởng tượng.

Mức catecholamine tăng lên khi căng thẳng làm giảm hiệu suất của thùy trước trán, trong đó có việc liên tục mất các chức năng này do căng thẳng kinh niên.

Ngoài khía cạnh điều kiện làm việc gây ảnh hưởng tới con người về mặt tư duy, còn có rất nhiều yếu tố khác bắt nguồn từ bối cảnh môi trường và xã hội của chúng ta.

Khi robot đang ngày càng đảm nhiệm nhiều công việc lao động chân tay, ta sẽ cần thúc đẩy những gì khiến con người khác với máy chính (ít nhất là vào lúc này), đó là sức sáng tạo.

Các bằng chứng cho thấy tâm lý và thể chất lành mạnh là tối quan trọng đối với tư duy sáng tạo sẽ làm thay đổi sự đánh đổi lịch sử giữa sức khỏe con người và sự phát triển kinh tế.

Klaus Schwab, người sáng lập của diễn đàn kinh tế thế giới viết, "tôi tin vào một điều - đó là trong tương lai, tài năng, chứ không phải vốn, sẽ đại diện cho yếu tố quan trọng của sản xuất".

Theo Vietnam+

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ