Hôm 30/8, Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS tuyên bố phát ngôn viên của tổ chức, Abu Muhammad al-Adnani, đồng thời là chiến lược gia cấp cao của nhóm, đã bị giết tại Aleppo, Syria. Đây được xem là một đòn giáng mạnh vào IS khi nhóm này đang phải vật lộn để kéo dài sự tồn tại trước những tấn công dồn dập từ tứ phía.
Là một thành viên sáng lập nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS), Adnani, một công dân Syria 39 tuổi, là phát ngôn viên và là nhà tuyên truyền của IS. Adnani chịu trách nhiệm sản xuất các video chặt đầu và thảm sát cũng như gửi thông điệp “tuyển dụng” thêm thành viên tới Syria để tham gia IS. Adnani cũng “kích động” và tổ chức các cuộc tấn công trên toàn thế giới như Paris, Brussels và Dhaka, Bangladesh.
Clint Watts, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại và là cựu quân nhân Mỹ, kiêm đặc vụ Lực lượng Chống khủng bố FBI, phân tích với Business Insider: “Đây thực sự là một thông điệp cho thấy IS đang trên đà tụt dốc không phanh bởi Abu Muhammad al-Adnani là một nhân vật cốt cán, thủ lĩnh hàng đầu của IS. Adnani là người quan trọng trong việc xây dựng sự hỗ trợ, dự án truyền thông và tuyển dụng phiến quân trên mạng cho IS”.
Theo ông Watts, cái chết của Adnani có thể tổn hại đến năng lực tấn công của IS trong thời gian dài. Và hiện chưa rõ liệu tổ chức khủng bố này có người kế nhiệm vai trò của Adnani trong nhóm hay không.
Abu Muhammad al-Adnani, chuyên gia truyền thông của IS. Nguồn: Business Insider
Colin P. Clarke, một chuyên gia khủng bố và là nhà khoa học chính trị đến từ RAND Corp., suy đoán rằng sẽ rất khó để tìm được một người thay thế cho vị trí của Adnani. “Việc thay thế Adnani sẽ rất khó. Anh ta có chuyên môn, thành thạo về phân tích lý luận, kỹ năng này không dễ để sao chép mà phải học thông qua các kiến thức tích lũy”, ông Clarke nhận định.
Chuyên gia này gọi cái chết của Adnani là “một đòn trời giáng vào hệ thống hoạt động ngoại biên của tổ chức khủng bố IS”.
Bridget Moreng, nhà nghiên cứu về chiến lược toàn cầu của IS, nhấn mạnh rằng bên cạnh các hoạt động bên ngoài, Adnani còn được cho là nằm trong danh sách kế thừa vị trí lãnh đạo nhóm thay cho thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi đã chết trước đó. Và do chưa rõ ai sẽ làm công việc của Adnani nên các chuyên gia dự đoán có thể sẽ xảy ra các xung đột nội bộ để tranh giành quyền lực, từ đó dẫn đến sự rạn nứt của IS.
“Câu hỏi quan trọng được đặt ra là IS sẽ điều chỉnh như nào trước cái chết của Adnani, một cuộc chuyển giao quyền lực nhẹ nhàng hay tranh giành vị trí lãnh đạo. Khả năng thứ hai dường như sẽ xảy ra”, ông Moreng viết trên trang mạng xã hội Twitter.
Tuy nhiên, những nhóm khủng bố như IS vẫn có trang bị để sống sót trong trường hợp các thủ lĩnh hàng đầu bị tiêu diệt. Ví dụ như Al Qaeda, vẫn là một “người chơi chính” trong thế giới khủng bố mặc dù người sáng lập ra tổ chức này, Osama bin Laden đã bị tiêu diệt.
Thomas Joscelyn, thành viên cấp cao của Hiệp hội Bảo vệ Dân chủ và là chuyên gia về khủng bố, cho rằng: “Những thủ lĩnh này có vai trò rất quan trọng, việc tiêu diệt được họ sẽ khiến tổ chức khủng bố yếu đi. Nhưng đã rất nhiều lần, chúng đều có người thay thế các vị trí đó mà không một ai biết đến”.
Al Qaeda đã thay thế người đứng đầu những hoạt động bên ngoài của nhóm hết lần này đến lần khác. “Việc mất mát lãnh đạo tổ chức có thể dẫn đến sự giảm sút về năng lực của IS, nhưng chúng ta thấy rằng nhóm này vẫn thích nghi được và sống sót. Các tổ chức khủng bố kiểu này không chỉ xây dựng xung quanh một hay hai cá nhân cụ thể. Chúng có một nhóm các thủ lĩnh”, ông Joscelyn nói.
IS cũng còn rất nhiều vị trí hoạt động cấp thấp hơn, chịu trách nhiệm cho việc kết nối, tổ chức các vụ tấn công bên ngoài lãnh thổ. “Rất nhiều lần các thủ lĩnh tầm trung mới là những người làm nên chuyện. Chúng có lực lượng nhân sự nắm rõ các kiến thức địa phương, có thể dựa vào để lên kế hoạch tác chiến và tấn công vào phương Tây”, Joscelyn nhận định.
Cho đến nay, IS đã tuyển được một lực lượng phiến quân ủng hộ với tiêu chí “duy trì và mở rộng”, chứ không chỉ đơn giản là “tồn tại”. Cái chết của Adnanicos thể ảnh hưởng đến nhuệ khí của các phiến quân khi IS đang tiếp tục mất dần lãnh thổ vào tay Iraq và Syria. IS có thể tiến hành nhiều vụ tấn công vào phương Tây để nâng cao tinh thần chiến đấu cho phiến quân.
“Điều mà chúng ta có thể nhìn thấy là IS sẽ gia tăng tấn công. Dù ai là kẻ kế nhiệm Adnani thì nhân vật này chắc chắn sẽ hung bạo hơn, hiếu chiến hơn”, ông Watts cho hay.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ tờ Business Insider, một trang tin công nghệ lớn của Mỹ. Business Insider nổi tiếng bởi các bài viết tổng hợp từ nhiều nguồn tin với các chủ đề nổi trội liên quan đến công nghệ, chính trị, quân sự…
