(GD&TĐ) - Vài năm trở lại đây, trước thực trạng đáng báo động về vệ sinh an toàn thực phẩm và sức khỏe người tiêu dùng, vấn đề sản xuất và tiêu thụ rau an toàn đã trở thành mối quan tâm của toàn xã hội. Tuy nhiên chi phí sản xuất lớn, giá thành sản phẩm cao, công tác truyền thông kém, hệ thống phân phối bán lẻ yếu… dẫn đến việc tiêu thụ rau an toàn gặp nhiều khó khăn. Tìm đầu ra cho rau an toàn vẫn còn là thách thức lớn.
Giá cao, kênh phân phối kém
Theo Hiệp hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas), qua khảo sát tại 6 tỉnh thành là Hà Nội, TP.HCM, Đà Lạt, Thái Bình, Long An, Bình Dương thì có đến 90% người tiêu dùng khi được hỏi về cách nhận biết, phân biệt rau an toàn đều có chung câu trả lời là không phân biệt được rau an toàn với các loại rau, quả thông thường, bằng mắt thường. Họ chỉ phân biệt, nhận diện được rau an toàn qua các hệ thống bán lẻ có các chứng nhận tiêu chuẩn cụ thể. Mặt khác, trên thực tế có rất ít người tiêu dùng tiếp cận được thông tin chính xác về điểm bán rau an toàn
Trong khi chợ cóc, chợ đầu mối của thành phố tiêu thụ hàng tấn rau, quả không rõ nguồn gốc mỗi ngày thì trung bình các đại lý, hệ thống siêu thị chỉ tiêu thụ được 500-700kg rau an toàn. Đại diện hệ thống siêu thị Big C cho rằng, giá thành sản xuất rau an toàn cao vẫn là trở ngại lớn, khiến rau an toàn khó cạnh tranh. Bởi giá bán rau an toàn thường cao hơn bên ngoài từ 1,5-2 lần. Mặt khác, việc sơ chế, sản xuất, bảo quản rau an toàn kém của người sản xuất cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Cần phải có hệ thống bán lẻ
Theo nhiều chuyên gia, để tiêu thụ rau an toàn, ngoài việc đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến thương mại thì xây dựng hệ thống bán lẻ cho rau an toàn là điều cần thiết. Tuy nhiên, việc triển khai này còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần sự tháo gỡ của các cấp.
Đại diện nhiều doanh nghiệp tham gia chương trình sản xuất rau an toàn cho hay, mặc dù rất muốn mở các điểm bán hàng lưu động tại các khu đất trống ngoài trời như vỉa hè, khu chung cư… để đưa đầu ra cho sản phẩm, thế nhưng cách làm này ít được các địa phương, chính quyền ủng hộ vì lo ngại vấn đề giao thông. Mặt khác, theo nhiều DN khi tìm được địa điểm phù hợp, giá rẻ để cạnh tranh được cũng không phải là dễ. Bởi để cạnh tranh với các sản phẩm rau quả giá rẻ Trung Quốc đang ngày đêm xâm nhập thị trường; và để thay đổi thói quen mua bán truyền thống của người tiêu dùng tại các chợ cóc, chợ đầu mối chuyển sang dùng rau an toàn không phải là chuyện “một sớm, một chiều” mà cần một chiến lược dài hơi.
Công ty Việt Long mặc dù mỗi ngày sản xuất được 2 tấn rau an toàn nhưng cũng chỉ tiêu thụ được 1,5 tấn. Đại diện công ty này cho hay, người tiêu dùng vẫn còn dè dặt với rau an toàn bởi chính họ cũng chưa nhận thức phân biệt được đâu là rau an toàn, rau sạch. Nhiều người cho rằng, rau xanh, rau tươi, không bị sâu là rau an toàn…, cách hiểu này hoàn toàn sai, thiếu căn cứ bởi không ít trường hợp người sản xuất vì lợi nhuận trước mắt để rau đẹp, kịp thời vụ và tránh sâu bệnh đã phun thuốc bảo vệ thực vật với hàm lượng cao, thời gian phân hủy thuốc chưa hết đã thu hoạch, bán ra thị trường…
Đại diện Công ty TNHH Phương Ngọc - đơn vị sản xuất rau an toàn tại TP.HCM cho hay, do gặp nhiều khó khăn trong việc mở địa điểm nên đến nay sản phẩm của công ty chủ yếu là “ký gửi” tại các siêu thị. Do đó, để đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm, Nhà nước nên có cơ chế, chính sách cụ thể hỗ trợ các doanh nghiệp mở các hệ thống bán lẻ, tìm đầu ra cho sản phẩm.
Huy Cận