Đất ruộng ngày càng thu hẹp
Theo phản ánh của nhiều hộ dân tại các xã Húc và Tân Liên (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị), từ khi xuất hiện Nhà máy điện gió Tài Tâm (thuộc Công ty TNHH MTV đầu tư năng lượng Tài Tâm Quảng Trị) và Nhà máy điện gió Amaccao Quảng Trị 1 (Công ty Cổ phần điện gió Khe Sanh) đã khiến việc sản xuất bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Địa hình nơi đây chủ yếu là đồi núi, các dự án điện gió xây dựng ở trên cao, ruộng lúa của người dân canh tác ở dưới thấp. Vì vậy, sau mỗi đợt mưa, ruộng lúa, ao nuôi cá, đất sản xuất của người dân bị vùi lấp, gây ảnh hưởng đến việc sản xuất và đời sống của người dân.
Theo ghi nhận, tại địa bàn xã Húc, trong 2 năm gần đây, nhiều diện tích ruộng lúa của bà con bị thu hẹp, thậm chí bị “xóa sổ” do tình trạng đất đá từ trên tràn xuống bồi lấp ruộng đất của người dân.
Anh Hồ Văn Thiểu (trú tại thôn Húc Thượng, xã Húc, huyện Hướng Hóa) cho biết, từ năm 2005, khi mới lập gia đình, anh được bố mẹ cho một thửa đất ở thôn Tà Ri 2 để canh tác. Hai vợ chồng anh Thiểu đã thuê máy ủi để cải tạo đất trồng lúa nước, với diện tích hơn 2.000 m2.
Ngoài mảnh ruộng này, anh Thiểu còn làm chung với em trai 1 mảnh ruộng ở thôn Húc Thượng rộng khoảng 2.000 m2 và một mảnh ruộng nhỏ ở gần nhà. Mỗi năm, gia đình anh Thiểu canh tác 2 vụ, do đó đủ lương thực để ăn trong năm.
Thế nhưng, kể từ khi xây dựng các dự án điện gió, hễ trời mưa lớn là đất đá từ trên cao trôi về bồi lấp, khiến diện tích ruộng bị bồi lấp nặng. Anh Thiểu nói rằng, vụ mùa này, gia đình anh chỉ thu được 5 bao lúa trên thửa ruộng nhỏ xíu, vì 2 thửa ruộng lớn đã bị đất đá bồi lấp nghiêm trọng nên không thể canh tác.
Anh Hồ Văn Thiểu cho hay: “Năm 2021, khi Nhà máy điện gió Tài Tâm đến dựng trụ điện gió ở phía trên thửa ruộng tại thôn Tà Ri 2, lo sợ ảnh hưởng đến ruộng lúa nên tôi đã có ý kiến. Nhưng phía công ty nói nằm ngoài phạm vi ảnh hưởng”.
Tháng 7/2021, chỉ sau vài ngày mưa lớn, đất ở bãi thải dự án điện gió phía trên tràn xuống, dù lúa đang lên xanh nhưng bị san phẳng hoàn toàn. Các đợt mưa sau đó, đất đá từ phía trên tràn xuống xóa sổ phần lớn diện tích ruộng lúa.
Trước tình trạng nhiều diện tích trồng lúa bị ảnh hưởng từ dự án điện gió của Nhà máy điện gió Tài Tâm, gia đình anh Thiểu kiến nghị lên UBND xã Húc. UBND xã Húc đã đến kiểm tra, yêu cầu Công ty TNHH MTV đầu tư năng lượng Tài Tâm Quảng Trị đến cùng thống kê thiệt hại, nhưng đến thời điểm này, sau gần 1 năm, vẫn chưa đi đến thống nhất.
“Bây giờ, ruộng bị lấp dày cả mét, cứ mưa là bồi lấp tiếp. Bên điện gió nói chỉ đền 1 sào (500m2) 16 triệu đồng nên tôi không đồng ý. Vì từng đó tiền, không đủ để khắc phục, chứ chưa nói thiệt hại mấy vụ liền”, anh Thiểu bức xúc.
Người dân chờ đến bao giờ?
Trao đổi với phóng viên, ông Hồ Văn Ka Rai – Chủ tịch UBND xã Húc (huyện Hướng Hóa) - khẳng định, địa phương đã tiếp nhận nhiều ý kiến phản ánh của người dân về việc diện tích đất canh tác của người dân bị ảnh hưởng từ các dự án điện gió.
Mỗi đợt mưa, đất đá từ các bãi thải dự án điện gió trôi xuống bồi lấp đất ruộng của bà con. Theo Chủ tịch UBND xã Húc, khi người dân có đơn thì xã gửi cho công ty, rồi thống kê, nhưng việc đền bù là do công ty thỏa thuận với người dân. Người thì đồng ý, người thì không.
Đến thời điểm này, ở xã Húc còn khoảng 30 hộ bị bồi lấp ruộng, đất sản xuất nhưng chưa được đền bù. Ông Hồ Văn Ka Rai cho hay, xã sẽ tiếp tục có văn bản, đề nghị công ty điện gió phối hợp để sớm thống nhất, đền bù cho người dân, để họ tái sản xuất, ổn định cuộc sống.
Trong khi đó, ông Nguyễn Tân - Chủ tịch UBND xã Tân Liên - cho biết, hiện địa phương còn 11 hộ dân ở thôn Cheng (xã Tân Liên) có ruộng lúa, đất sản xuất bị bồi lấp từ mùa mưa năm 2021 do bãi thải của dự án Nhà máy điện gió Amaccao Quảng Trị 1 nhưng chưa được đền bù.
“Xã đã nhiều lần làm việc với công ty; đồng thời phối hợp với công ty đo đạc, xác định thiệt hại và đề xuất công ty hỗ trợ. Được biết, công ty đang lên phương án hỗ trợ cho bà con, nhưng chưa biết khi nào mới thực hiện”, ông Tân nói. Theo lãnh đạo xã Tân Liên, hiện địa phương đã đề nghị công ty cố gắng giải quyết sớm, để giảm bớt khó khăn cho người dân.
Lãnh đạo UBND huyện Hướng Hóa cho biết, UBND huyện vừa đi kiểm tra, làm việc với 2 dự án nhà máy điện gió nói trên. Tại đây, lãnh đạo UBND huyện Hướng Hóa đề nghị, Công ty Cổ phần điện gió Khe Sanh và Công ty TNHH MTV đầu tư năng lượng Tài Tâm Quảng Trị phối hợp với các địa phương xác định thiệt hại của người dân để chi trả.
Song song với việc đền bù đối với những hộ bị ảnh hưởng, UBND huyện Hướng Hóa đề nghị đẩy nhanh tiến độ gia cố bãi thải, trồng cây bản địa ở các khu vực đã quy hoạch.
