Vậy vũ khí này là gì? Chúng sẽ gây ra những nguy hiểm gì cho lực lượng và dân thường Nga ở khu vực tiền tuyến? Làm sao Nga có thể đánh bại chúng?
Các nguồn tin nói với Politico hôm 30/1 rằng Ukraine đang chuẩn bị nhận được lô bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất (GLSDB) mới của Mỹ ngay trong tuần này.
Tờ báo dẫn lời một quan chức Mỹ cho biết rằng, việc chuyển giao sẽ mang lại cho Kiev "khả năng tấn công sâu hơn mà họ chưa từng có và bổ sung cho kho vũ khí với hỏa lực tầm xa của quân đội Ukraine".
Quan chức này cho biết, loại vũ khí mà ngay cả quân đội Mỹ cũng chưa có trong kho của mình, sẽ đóng vai trò như "một mũi tên bổ sung cho phép họ làm được nhiều hơn so với hiện nay".
Bom đường kính nhỏ là gì?
Được phát triển vào giữa những năm 2000 bởi bộ phận Hệ thống phòng thủ tích hợp khổng lồ của hãng hàng không vũ trụ và quốc phòng Boeing của Mỹ, quả bom đường kính nhỏ GBU-39 ban đầu được hình dung là một quả bom lượn thả từ trên không được thiết kế để nhắm vào một loạt mục tiêu cố định trên mặt đất, từ boongke và thiết bị điện tử, thiết bị gây nhiễu chiến tranh đến sân bay, kho nhiên liệu, doanh trại và nơi tập trung quân.
GBU-39 được trang bị một quả bom nặng 285 pound (130 kg) và có đầu đạn nổ phân mảnh xuyên thấu nặng 206 pound (93 kg) – đủ để xuyên thủng bê tông cốt thép và có thể được dẫn hướng bởi sự kết hợp giữa dẫn đường bằng radar chủ động, dẫn đường bằng laser, GPS và dẫn đường quán tính, tùy thuộc vào cấu hình.
Hệ thống vũ khí này tự hào có sai số vòng tròn có thể xảy ra khoảng một mét và có phạm vi chiến đấu từ 75 đến 110 km.
GBU-39 là một vũ khí lượn, đúng như tên gọi, có nghĩa là quả bom sẽ lướt tới mục tiêu dọc theo đường bay được chỉ định trước ở tốc độ thấp mà không cần sự hỗ trợ của động cơ tên lửa.
Chi phí tương đối thấp của hệ thống này (chỉ 40.000 USD/quả so với 3,2 triệu USD của Storm Shadows mà Kiev nhận được từ Anh. Khi kết hợp với đặc tính tiết diện phản xạ radar nhỏ và thời gian bay tương đối ngắn của nó gây khó khăn cho lực lượng đối phương tìm cách đánh chặn.
Biến thể phóng từ mặt đất của bom đường kính nhỏ là gì?
Với việc Lực lượng Không quân Ukraine gặp khó khăn trong việc đưa máy bay của mình bay lên bầu trời do mối đe dọa thường trực từ hệ thống phòng không và máy bay chiến đấu đánh chặn của Nga, Mỹ và các đồng minh đã cam kết nguồn lực đáng kể để chuyển đổi vũ khí phóng từ trên không sang phóng từ các hệ thống trên mặt đất.
Không giống như người anh em phóng từ trên không của nó, GBU-39 đã được sửa đổi được trang bị động cơ từ động cơ tên lửa M26 được sử dụng bởi hệ thống tên lửa phóng loạt M270 và HIMARS (MLRS) để đẩy nó hướng tới mục tiêu.
Được phát triển bởi Boeing và tập đoàn quốc phòng khổng lồ Saab của Thụy Điển vào giữa những năm 2010, GLSDB được cho là có tầm bắn lên tới 145 km và có mức giá được báo cáo là khoảng 100.000 USD mỗi quả.
Với việc Mỹ và các đồng minh đã gửi hàng chục bệ pháo MLRS tới Ukraine trong hai năm qua, việc chuyển giao Bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất mới dự kiến sẽ cung cấp cho Kiev khả năng tấn công tầm xa mới ngay lập tức.
Ukraine sẽ nhận được bao nhiêu GLSDB?
Với việc nguồn tài trợ của Mỹ dành cho Ukraine sắp hết buộc Lầu Năm Góc phải sử dụng kho dự trữ đang cạn kiệt của mình để hỗ trợ Kiev, không rõ Ukraine sẽ nhận được bao nhiêu GLSDB phóng từ mặt đất mới.
Khi kế hoạch cung cấp vũ khí này lần đầu tiên được công bố cách đây một năm như một phần của gói vũ khí trị giá 2,17 tỷ USD, truyền thông Mỹ đã đề cập đến con số gồm 2 bệ phóng và tổng cộng 24 quả.
Điều đó là đủ để Kiev cố gắng tấn công sâu vào phòng tuyến của Nga hoặc tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các thành phố ở Donbass hoặc các khu vực khác bên trong lãnh thổ Nga, nhưng không đủ để gây ra bất kỳ tác động chiến lược nào - nơi số lượng đạn dược sẵn có đã được chứng minh là quan trọng.
Bom đường kính nhỏ đã được sử dụng ở đâu?
Quân đội Ukraine sẽ là đơn vị điều hành đầu tiên của GLSDB.
Bom đường kính nhỏ ban đầu được Mỹ và các đồng minh sử dụng trong các cuộc xung đột trên khắp Trung Đông và Châu Á, từ Iraq và Afghanistan, đến Syria và Gaza (nơi nó được đồng minh Israel của Washington sử dụng) và Yemen (được các thành viên vùng Vịnh triển khai) - dẫn đầu liên minh chống lại Houthi).
Trong tất cả những lần GBU-39 đã tấn công chính xác vào các lực lượng đang chiến đấu đối đầu với quân đội Mỹ hoặc quân đội đồng minh, không có trường hợp nào việc triển khai chúng góp phần vào chiến thắng chiến lược cho lực lượng Mỹ.
Nga có thể phòng thủ như thế nào trước GBU-39 phóng từ mặt đất?
Như đã đề cập ở trên, đặc điểm thiết kế và nguyên lý hoạt động của bom lượn khiến chúng khó bị đánh chặn và tiêu diệt, nhưng điều đó không có nghĩa là nhiệm vụ bất khả thi. Phản ứng của Nga đối với việc Ukraine triển khai GLSDB có thể sẽ bao gồm:
- Tiếp tục các hoạt động nhằm vào các vị trí hỏa lực HIMARS và M270, kho đạn dược, tiếp tế và sửa chữa bằng cách sử dụng các cuộc tấn công bằng pháo và tên lửa chính xác.
- Triển khai thiết bị gây nhiễu vô tuyến-điện tử để làm giảm độ chính xác của vũ khí.
- Bắn hạ bom lượn bằng cách sử dụng hệ thống phòng không thông thường dày đặc dọc các khu vực tiền tuyến, từ hệ thống tên lửa Tor và Buk cho đến súng phòng không tầm gần.
