Phó Thủ tướng cho rằng, tình trạng buôn lậu xăng dầu, khoáng sản, hàng điện tử, rượu bia, thuốc lá trên các tuyến biên giới vẫn diễn biến phức tạp trong khi phương tiện, điều kiện, nhân lực còn nhiều bất cập.
Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng lãnh đạo một số địa phương, đơn vị chưa nhận thức đầy đủ tác hại của buôn lậu; có trường hợp xử lý cán bộ sai phạm chưa kịp thời hoặc còn tình trạng lợi ích cục bộ địa phương; trình độ năng lực của cán bộ còn yếu, kiểm tra nội bộ chưa kịp thời để phát hiện và xử lý cán bộ tiếp tay, bao che cho đối tượng buôn lậu…
Mặt khác, việc phát hiện đường dây, ổ nhóm buôn lậu còn ít, chưa tập trung vào một số địa bàn trọng điểm về ma túy, buôn lậu như Sơn La, Hòa Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng...
Do đó, về giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh vào vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ hiện đại, chính quy; nâng cao tinh thần trách nhiệm, chống tiêu cực, tham nhũng.
Cần kiểm tra và xử lý nghiêm minh những cán bộ, chiến sỹ tiếp tay, dung túng, bao che cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Bên cạnh đó, đề cao vai trò người đứng đầu đơn vị với quyết tâm cụ thể là nếu người đứng đầu đơn vị nào để xảy ra buôn lậu, gian lận thương mại thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm. Các địa phương cần nhận thức rõ không vì lợi ích cục bộ mà không coi trọng chống buôn lậu và cũng cần tuyên truyền tốt hơn trong nhân dân đối với công tác này.
Các đơn vị phải làm tốt công tác dự báo tình hình để phòng ngừa cũng như tập trung truy quét các đầu nậu cả khu vực biên giới lẫn trong nội địa; tăng cường tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn buôn lậu trên các tuyến biên giới, đường ngang và lối mở; khẩn trương điều tra, truy tố, xét xử các đối tượng vi phạm.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý việc rà soát, kiến nghị sửa đổi chính sách, thể chế, bộ máy nhằm khắc phục những bất cập, sơ hở chính sách trong công tác chống buôn lậu.
Về tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả 7 tháng đầu năm 2014, theo Báo cáo của Bộ Quốc phòng, nổi lên là tình trạng mua bán, vận chuyển ma túy, mua bán người, buôn bán vũ khí, vật liệu nổ, xuất cảnh trái phép, buôn lậu, vận chuyển trái phép các mặt hàng như than, quặng, xăng dầu, thuốc lá, ngoại tệ, kim loại quý và hàng tiêu dùng với nhiều thủ đoạn tinh vi.
7 tháng đầu năm 2014, trên tuyến biên giới đất liền và trên biển, các lực lượng của Bộ Quốc phòng đã tiến hành kiểm tra, kiểm soát, bắt giữ và xử lý 1.472 vụ/1.278 đối tượng, tăng 466 vụ/313 đối tượng; kiểm tra 403 lượt tàu thuyền và phạt hành chính 355 tàu vi phạm; khởi tố 23 vụ/36 đối tượng; xử phạt vi phạm hành chính 675 vụ/686 đối tượng; thu nộp ngân sách 114 tỷ đồng.
Các đại biểu góp ý về các giải pháp phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả:
- Trung tướng Phạm Đình Giang, Chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng: Cần làm tốt kiểm tra, giám sát của các cấp cũng như nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sỹ, quản lý chặt chẽ nội bộ, không để cán bộ bị các đối tượng buôn lậu câu móc, dụ dỗ, mua chuộc. Chú trọng kiểm tra, rà soát, quản lý chặt chẽ hệ thống kho hàng, bến cảng,… không để các đối tượng buôn lậu lợi dụng để chứa, giữ hoặc làm nơi trung chuyển hàng buôn lậu.
- Tư lệnh Cảnh sát biển Nguyễn Quang Đạm: Nên rà soát lại các công ty tư nhân kinh doanh các loại than, quặng tại một số điểm nóng như thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh bởi một thành phố nhỏ như vậy mà có hàng trăm công ty kinh doanh than, quặng, trong đó có không ít “công ty ma”; xem xét lại chính sách tạm nhập tái xuất không chính ngạch với việc kiểm tra chặt chẽ của các cơ quan ngành. Khi bắt giữ các vụ vi phạm cần công khai ngay cho báo chí để nhân dân và cơ quan chức năng nắm được, qua đó giám sát, theo dõi.
- Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương: Bên cạnh việc chống buôn lậu ở khu vực biên giới, cũng cần tập trung “đánh mạnh” trong nội địa với các chủ đầu nậu lớn ở các tỉnh như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hà Nội, Bắc Ninh...