Phát triển nguồn nhân lực - nền tảng bền vững cho vùng cao Điện Biên

Củng cố trường lớp và mở rộng cơ hội học tập

Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Điện Biên được phân bổ hơn 775 tỷ đồng dành cho giáo dục và đào tạo, trong đó vốn đầu tư chiếm hơn 540 tỷ đồng và vốn sự nghiệp trên 230 tỷ đồng.

Đây là khoản ngân sách lớn nhất trong các dự án liên quan đến phát triển con người, phản ánh rõ tầm nhìn coi giáo dục là then chốt để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Tính đến hết tháng 4/2025, tỉnh đã giải ngân trên 609 tỷ đồng, tương đương gần 79% kế hoạch vốn.

Nguồn vốn này tập trung cho hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT), trường bán trú và công tác xóa mù chữ cho người dân.

Điện Biên đã đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị cho 68 trường PTDTNT và bán trú; đồng thời mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu cho 117 trường tiểu học, 83 trường trung học cơ sở, 18 trường dân tộc nội trú và 21 trường trung học phổ thông có học sinh bán trú.

Đáng chú ý, 51 trường tiểu học, 48 trường THCS và 26 trường THPT được trang bị hệ thống thiết bị phục vụ chuyển đổi số, từng bước đưa công nghệ vào dạy học vùng cao.

Bên cạnh việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, công tác bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên cũng được chú trọng.

Trong 5 năm, toàn tỉnh đã tổ chức 227 lớp tập huấn, bồi dưỡng triển khai đại trà cho giáo viên; 78 lớp nâng cao năng lực riêng cho cán bộ quản lý và giáo viên trường PTDTNT. Đây là những khóa học quan trọng, giúp thầy cô tiếp cận phương pháp giảng dạy mới, tăng cường kỹ năng quản lý và thích ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục.

Hoạt động xóa mù chữ cũng đạt kết quả nổi bật khi tỉnh tổ chức 141 lớp học, mang lại cơ hội học tập cho 3.328 lượt người. Việc mở lớp xóa mù chữ không chỉ giúp người dân tiếp cận kiến thức cơ bản mà còn góp phần nâng cao dân trí, khơi gợi tinh thần học tập suốt đời, từ đó tạo tiền đề cho phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Gắn đào tạo với việc làm và nhu cầu thực tiễn

Song hành với việc củng cố trường lớp, Điện Biên chú trọng đào tạo nhân lực gắn với thị trường lao động và giải quyết việc làm cho người dân.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã tổ chức 6 lớp tập huấn nghiệp vụ chính sách việc làm cho 336 cán bộ thôn bản, đồng thời phát hành hàng chục nghìn tờ rơi, tài liệu tuyên truyền chính sách việc làm, giúp người lao động tiếp cận thông tin kịp thời.

Hoạt động kết nối thị trường lao động được triển khai đồng bộ, đa dạng. Chỉ trong 5 năm, Điện Biên đã tổ chức 4 hội chợ việc làm với gần 3.000 lao động tham gia, tạo cầu nối trực tiếp giữa người lao động và doanh nghiệp.

Tỉnh cũng tổ chức 35 buổi định hướng nghề nghiệp cho hơn 7.000 học sinh tại các trường THPT và PTDTNT THPT, giúp các em có cái nhìn rõ hơn về ngành nghề trong tương lai.

143 hội nghị giao dịch việc làm lưu động được tổ chức, thu hút hơn 9.300 lượt lao động tham gia.

Kết quả mang lại rất đáng khích lệ: Trên 42.000 người đã được giải quyết việc làm trong giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó, từ 75 đến 78% là người dân tộc thiểu số được bố trí công việc mới, góp phần trực tiếp vào mục tiêu giảm nghèo bền vững và nâng cao thu nhập cho đồng bào.

Không dừng lại ở cơ hội trong tỉnh, Điện Biên cũng mở rộng hướng đi cho lao động thông qua hỗ trợ xuất khẩu lao động. Trong giai đoạn vừa qua, tỉnh đã hỗ trợ 124 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng.

Một Ngày hội tư vấn việc làm và học nghề được tổ chức, quy tụ 20 doanh nghiệp và hơn 1.300 học sinh, sinh viên, bộ đội xuất ngũ. Đây là cơ hội lớn để người trẻ nắm bắt thông tin, tìm hướng đi phù hợp với năng lực và nhu cầu xã hội.

Tuy vậy, cũng cần nhìn nhận thẳng thắn rằng mức hỗ trợ hiện hành cho lao động xuất khẩu (10 - 15 triệu đồng mỗi người) còn thấp so với chi phí thực tế. Thủ tục chứng từ thanh toán còn rườm rà, khiến tỷ lệ giải ngân chưa đạt như kỳ vọng. Điều này đòi hỏi sự điều chỉnh chính sách linh hoạt hơn để tạo thêm động lực cho người lao động tham gia.

Nâng cao năng lực cộng đồng và khẳng định hướng đi bền vững

Một trụ cột quan trọng khác là nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở và cộng đồng.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã tổ chức 83 lớp tập huấn cho 4.376 cán bộ cấp huyện, xã và 93 lớp cho 4.418 học viên cộng đồng. Những lớp học này giúp tăng cường kỹ năng quản lý, kiến thức chuyên môn và khả năng điều hành thực tế.

4 chuyến học tập, trao đổi kinh nghiệm với sự tham gia của hơn 240 người đã mang lại nhiều bài học quý giá, giúp cán bộ cơ sở chủ động hơn trong công tác triển khai các chương trình.

Hoạt động đào tạo này không chỉ dừng ở việc nâng cao trình độ quản lý cho đội ngũ cán bộ mà còn khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong quá trình phát triển.

Người dân được trực tiếp tham gia lập kế hoạch, giám sát và phản biện, từ đó tăng tính minh bạch, đồng thời khơi dậy ý thức làm chủ, tinh thần tự lực trong cộng đồng. Đây chính là nhân tố quan trọng để các dự án phát huy hiệu quả và có tính bền vững lâu dài.

Nhìn lại 5 năm triển khai, có thể thấy giáo dục và phát triển nguồn nhân lực đã trở thành nền tảng bền vững cho sự phát triển của tỉnh Điện Biên.

Việc đầu tư đồng bộ vào hệ thống trường lớp, mở rộng đào tạo kiến thức dân tộc, gắn đào tạo nghề với giải quyết việc làm và chú trọng nâng cao năng lực cộng đồng đã tạo nên những bước chuyển biến rõ rệt.

Hàng vạn học sinh, sinh viên, người lao động và cán bộ cơ sở đã được hưởng lợi trực tiếp, mở ra cơ hội thay đổi cuộc sống, góp phần giảm nghèo bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Dù vẫn còn không ít khó khăn về nguồn lực, cơ chế và thủ tục, nhưng với quyết tâm của chính quyền và sự đồng lòng của người dân, hướng phát triển này tiếp tục được kỳ vọng sẽ là chìa khóa giúp Điện Biên vững bước trong chặng đường phát triển kinh tế - xã hội vùng cao, khẳng định tầm quan trọng của giáo dục và đào tạo trong chiến lược phát triển bền vững.