Phát hiện không tưởng: Chim có thể... ngủ khi đang bay
Mặc dù các nhà nghiên cứu đã nghĩ đến khả năng chim có thể ngủ trong khi bay nhưng nghiên cứu mới đây cho thấy, chim ngủ trên không lạ lùng hơn chúng ta tưởng.
Phát hiện này giúp giải thích vì sao chim bay mải miết cả ngày cả tuần mà không cần đáp xuống nghỉ. Các nhà sinh học đã tranh luận về vấn đề này trong suốt hàng thập kỷ.
Vì không quan sát được chim bay trên trời nên các nhà khoa học không biết được chim có thức suốt hành trình bay không, hay một bán cầu não của chim được tạm nghỉ.
Các nhà nghiên cứu đã đo hoạt động não của chim frigate - loài chim biển có thể bay cả tuần trên đại dương để tìm cá.
Chim frigate.
Họ nhận ra rằng chim có thể cho một bán cầu não nghỉ ngơi trong khi bay. Đó là điều họ đã dự đoán trước.
Điều các nhà nghiên cứu không ngờ tới là chim cũng có thể cho hai bán cầu não cùng nghỉ một lúc trong khi bay.
Nhóm các nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu về chim Max Planck ở Đức đã thiết kế một thiết bị điện tử nhỏ để chụp não, đo sự thay đổi hoạt động của não chim.
Thiết bị này được gọi là "bộ ghi dữ liệu bay" có thể ghi sóng ngủ chậm và hoạt động mắt nhanh. Họ gắn thiết bị này và thiết bị GPS vào 15 con chim frigate cái đã trưởng thành để theo dõi vị trí và độ bay cao của chim.
Họ đã ghi hoạt động não của chim trong chuyến bay dài hơn 3.000km suốt 10 ngày. Khi chim đáp xuống, họ lấy thiết bị ghi dữ liệu mang đi phân tích và rất ngạc nhiên với những điều nhận thấy.
Chim thức tìm cá suốt cả ngày. Khi chiều xuống, chim từ từ chìm vào giấc ngủ trong vài phút đồng thời chim vẫn bay trên mặt nước.
Hiếm khi một bên bán cầu não của chim nghỉ ngơi. Điều này chúng ta đã biết ở cá heo, chúng có thể vừa bơi vừa trông chừng nguy hiểm.
Thiết bị ghi dữ liệu cho thấy chim thường hoạt động bán cầu não nối liền với mắt. Có nghĩa là trong khi ngủ chúng vẫn nhìn thấy xung quanh.
Chim frigate có thể trông chừng để không va chạm với chim khác, nhưng vịt trông chừng để tránh thú ăn thịt.
Chim frigate ngủ khi đang bay.
Điều ngạc nhiên là thiết bị ghi dữ liệu cũng cho thấy có 2 bán cầu nào từ từ chìm vào giác ngủ cùng một lúc mà chim vẫn bay được. Thậm chí chim có thể ngủ trên không, phát ra tiếng kêu lạ và cơ bắp thả lỏng giống như động vật có vú.
Chim chỉ ngủ vài giây trong khi bay và chỉ biết được chim thả lỏng cơ bắp bởi cái đầu gục xuống. Có lẽ điều đáng ngạc nhiên nhất là chim ngủ trung bình 42 phút mỗi ngày, ít hơn 10% so với thời gian chim ngủ trên mặt đất.
Chim ngủ trong khi bay dễ gây va chạm hơn là bỏ qua thức ăn, nhưng vẫn phải nghiên cứu thhêm về điều này.
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết vì sao chim ngủ một chút trong khi bay, vì sao chim ngủ ít như vậy trong khi con người không thể sống nổi nếu như ngủ ít như chim, vì sao chim có thể bay cả tuần không nghỉ.
Những câu hỏi này vẫn là điều bí ẩn khiến các nhà khoa học phải nghiên cứu thêm.
