Cho trẻ tiếp xúc với sách từ khi còn rất nhỏ
TS Giáo dục Nguyễn Thụy Anh – Chủ nhiệm CLB Đọc sách cùng con tại buổi tọa đàm “Câu chuyện đọc sách - Bắt đầu từ đâu” cho rằng, đọc sách cũng là một thói quen, nếu cho trẻ tiếp xúc với sách từ khi còn rất nhỏ, trước 1 tuổi hoặc từ 1 tuổi, thì bé chắc chắn sẽ để ý đến sách nhiều hơn.
Khi bé còn quá nhỏ, hãy mua cho bé những cuốn sách bằng vải hoặc bìa cứng để bé có thể giở, xem và gặm! Khi bé đã lớn đến 3, 4 tuổi, bạn hãy làm cho bé một tủ sách riêng. Trẻ con vốn ưa sự sở hữu, bạn hãy gọi đó là Tủ sách của Cún, Tủ sách của Đốm… Chắc chắn bé sẽ hài lòng.
Ngoài các phương pháp kể chuyện - trò chuyện tương tác để giúp trẻ phát triển khẩu ngữ, giao lưu cảm xúc, thu hoạch kiến thức, thu nhận các giá trị tinh thần, điều chỉnh hành vi..., TSGD Nguyễn Thụy Anh đặc biệt nhấn mạnh cách khai thác sách như một công cụ rèn luyện các thao tác tư duy.
TS Nguyễn Thụy Anh giới thiệu các dạng bài tập phát triển tư duy có thể sử dụng trong quá trình đọc sách: Quan sát, so sánh, phân tích, liên tưởng, phản biện, đặt câu hỏi, phân loại, khái quát, ghi nhớ theo chủ đề. Chỉ cần một chút lưu ý, việc ứng dụng các dạng bài tập ấy vào quá trình “đọc sách cùng con” sẽ khiến bố mẹ và con cái có những buổi đọc sách thú vị, hữu ích, hỗ trợ tốt cho việc rèn luyện kỹ năng tự đọc – tự học mà không phụ thuộc vào thời gian. Cả nhà có 5 phút, 10 phút rảnh với nhau hay cả tiếng đồng hồ, cả nửa ngày cùng nhau... đều có thể sử dụng cách này để đọc sách hiệu quả.
Cha mẹ là người truyền cảm hứng
Mỗi trẻ có một tính cách khác nhau, có mối quan tâm khác nhau. Vậy nên dù con thích hay không thích đọc sách thì cha mẹ hãy cứ kiên trì thói quen đó cho con mỗi ngày. Chỉ cần con tập trung một đến ba phút thôi cũng là thành công rồi. Đọc sách không chỉ xuất phát từ niềm yêu thích của bản thân đứa trẻ mà còn phụ thuộc rất nhiều vào việc hỗ trợ của bố mẹ.
Thực tế thời gian các bậc cha mẹ dành cho con đang ngày càng bị thu hẹp dần nhưng làm sao để cha mẹ rời công nghệ ra, dành thời gian đọc sách rồi truyền cảm hứng cho con thật sự rất khó. Để giúp trẻ cảm thấy tự tin, thích thú và khám phá được nhiều điều mới lạ trong cuốn sách, quan trọng là phương pháp làm cho trẻ quen với sách, dạy cho trẻ tiếp cận với sách. Bên cạnh sự đồng hành, trẻ cũng cần được động viên, khen ngợi từ cô giáo cũng như mẹ cha. Đó là động lực thôi thúc trẻ thích sách, có thể khám phá từ sách.
TS Thụy Anh đưa ra một vài gợi ý cách đọc sách hoặc lôi cuốn bé thích sách: Khiến bé thích đọc sách bằng những câu chuyện kể… không cần giở sách: Hãy chọn những mẩu ngắn, không quá dài, dễ gây mệt mỏi cho bé và cố gắng kể một cách sinh động, dùng tất cả những “đạo cụ hỗ trợ” mà bạn có thể có như giọng nói truyền cảm, những ngón tay diễn tả người đi, kiến bò, cho nhân vật đi đi lên tay bé, lên vai bé, trò chuyện với bé - những ngón tay gật đầu chào bé, chạy đi chạy lại sẽ kích thích trí tưởng tượng của bé rất hiệu quả;
Nếu bé thích hát, trong các câu chuyện kể, bạn rất nên cho những đoạn bài hát vào; Nếu bé con yêu thích một nhân vật đặc biệt nào đó, ví dụ như khủng long, một hôm nào đó bạn mua cho bé một cuốn sách và tuyên bố, bạn khủng long gửi quà cho bé đấy; Cho phép bé vẽ vào sách.
Mặc dù điều này có thể sẽ bị lên án là phản giáo dục, rằng phải dạy con giữ gìn sách. Nhưng với bé con rất nhỏ, ban đầu, bạn vẫn có thể cho bé có cảm giác “sở hữu” với cuốn sách bằng cách vẽ thêm vài nét cho nhân vật hay tô thêm những chỗ nào bé thích tô vào. Có thể hoạt động này cũng khiến bé gần gũi với sách hơn...
