Nóng trong tuần: Hội nghị Giám đốc Sở GD&ĐT; tổ chức và quản lý giáo dục cấp xã

Hội nghị Giám đốc Sở GD&ĐT năm 2025

Trong 2 ngày 28-29/7, tại Quảng Ninh, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị Giám đốc Sở GD&ĐT năm 2025.

Tại hội nghị, Bộ GD&ĐT đã thông tin nhiều nội dung quan trọng: Báo cáo đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ năm học 2024 – 2025, phương hướng nhiệm vụ năm học 2025 – 2026; kết quả năm học 2024-2025 và phương hướng nhiệm vụ năm học 2025-2026 với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông; định hướng đổi mới, nâng cao chất lượng GDNN-GDTX năm học 2025-2026; thực trạng và giải pháp cho năm học 2025-2026 về bảo đảm an toàn trường học; công tác phát triển đội ngũ và hoàn thiện chính sách đối với nhà giáo; cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về lĩnh vực giáo dục khi thực hiện chính quyền 2 cấp.

Lãnh đạo ngành Giáo dục địa phương tại hội nghị chia sẻ kinh nghiệm và khẳng định quyết tâm, nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ trong bối cảnh mới, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng ghi nhận nỗ lực của lãnh đạo các Sở GD&ĐT trong việc chủ động, kiên trì tham mưu xây dựng trường lớp, cơ sở vật chất và huy động kinh phí phục vụ giáo dục.

Thứ trưởng nhấn mạnh: Giáo dục rất cần sự đồng thuận toàn xã hội; nhưng trong lãnh đạo, chỉ đạo, để vượt qua áp lực và khối lượng công việc lớn, đội ngũ cán bộ quản lý cần tăng cường chia sẻ, kết nối với các ban ngành, đoàn thể, các thầy cô giáo, để tạo nên sức mạnh đoàn kết và lan tỏa tinh thần trách nhiệm.

Đề cao sự đổi mới, sáng tạo trong triển khai nhiệm vụ tại một số địa phương, Thứ trưởng cho rằng, trách nhiệm cuối cùng về chất lượng giáo dục vẫn thuộc về Sở GD&ĐT và người đứng đầu. Đây không chỉ là trách nhiệm giải trình với Bộ hay chính quyền, mà là trách nhiệm với nhân dân, học sinh và đội ngũ nhà giáo.

Thứ trưởng cũng lưu ý các địa phương tăng cường trách nhiệm trong công tác xây dựng chính sách, đảm bảo tiếng nói từ thực tiễn được lắng nghe, phản ánh đầy đủ.

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh điều rất quan trọng cần phải làm tốt là quản trị sự thay đổi; hoạt động thật tốt bộ máy cấp Sở; vận hành bộ máy giáo dục cấp xã…

Công việc cụ thể trước năm học mới, Bộ trưởng lưu ý những nhiệm vụ liên quan đến chuẩn bị năm học mới và khai giảng năm học, hoạt động toàn ngành kỷ niệm 80 năm ngày thành lập.

Năm học mới, theo Bộ trưởng, sẽ triển khai với tinh thần tiếp tục đổi mới sâu rộng, hoàn thành sứ mệnh vẻ vang. Cố gắng hạn chế những lúng túng, bất cập, khai thông những vướng mắc; lường trước nguy cơ có thể phát sinh trong quá trình triển khai chính quyền địa phương 2 cấp và các mô hình mới.

Cụ thể các công việc cần triển khai, Bộ trưởng nhắc đến đầu tiên là các luật mới. Cùng với Luật Nhà giáo đã được thông qua là Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục Đại học sửa đổi, Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi. Đi cùng với luật mới là hàng loạt các nghị định, thông tư – tức toàn bộ thể chế vận hành nền giáo dục là hoàn toàn mới. Nếu đợi luật và các văn bản ban hành mới quán triệt, chúng ta sẽ bị động; nên cần chủ động nắm bắt bằng việc tham dự sâu vào xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Năm học 2025-2026 cũng triển khai một văn bản rất quan trọng là Nghị quyết của Bộ Chính trị về hiện đại hóa và đột phá phát triển giáo dục, đào tạo. Bộ GD&ĐT sẽ ban hành kế hoạch hành động của Bộ. Nhiều nội dung sẽ phải triển khai; trong đó có nội dung quan trọng là Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo.

Một số nội dung triển khai quan trọng khác là chủ trương miễn học phí; tổ chức bữa ăn trưa cho một số đối tượng; xây dựng một số trường học khu vực biên giới; triển khai kiên cố hóa trường học.

Tại hội nghị, Bộ trưởng cũng lưu ý liên quan đến triển khai Chương trình GDPT 2018; triển khai Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi và Chương trình giáo dục mầm non mới (nếu chương trình kịp ký ban hành); rà soát lại mô hình trung tâm giáo dục thường xuyên – giáo dục nghề nghiệp, ban hành hướng dẫn để thống nhất mô hình vận hành các trung tâm này; xây dựng 248 trường học cho các xã biên giới…

Tổ chức và quản lý giáo dục cấp xã

Chiều 2/8, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cùng Bộ GD&ĐT phối hợp tổ chức tọa đàm về tổ chức và quản lý giáo dục cấp xã sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn và ông Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội chủ trì hội nghị.

Theo báo cáo của Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông: Sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã), hoạt động quản lý nhà nước về giáo dục trên toàn quốc đã đạt được một số kết quả nổi bật.

Việc phân công, phân cấp trách nhiệm giữa các cấp chính quyền, các cơ quan chuyên môn được xác định rõ ràng. Sở GD&ĐT giữ vai trò chủ đạo trong chỉ đạo chuyên môn, còn UBND cấp xã đảm nhiệm công tác quản lý trực tiếp tại địa bàn, tạo sự phối hợp hiệu quả. Cả nước cơ bản đã triển khai đồng bộ các phần mềm quản lý trường học, kết nối liên thông giữa Sở - Xã - Nhà trường.

Sau sáp nhập, tỉnh thực hiện rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp phù hợp với điều kiện dân cư. Một số tỉnh cơ bản hoàn thành bố trí 1 cán bộ chuyên trách theo dõi lĩnh vực giáo dục tại 100% UBND cấp xã và có kế hoạch tổ chức tập huấn về kỹ năng phối hợp, quản lý hoạt động trường học, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ở cơ sở cho đội ngũ.

Sau khi kế hoạch kiểm tra của Bộ GD&ĐT được ban hành, nhiều Sở GD&ĐT đã xây dựng kế hoạch kiểm tra liên ngành về an toàn trường học, dạy học hai buổi/ngày, chuẩn quốc gia... gắn trách nhiệm cho chính quyền cấp xã trong giám sát, xử lý các tình huống phát sinh.

Công tác tuyển sinh đầu cấp năm học 2025-2026 hoàn thành đúng kế hoạch, đảm bảo yêu cầu. Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 cơ bản được tổ chức đảm bảo an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế.

Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) đã từ thông tin của gần 2.000 công chức cấp xã và kết quả khảo sát sâu với 50 cán bộ quản lý giáo dục, chuyên viên các cấp đang trực tiếp tham gia vào quá trình chuyển đổi, xây dựng báo cáo rà soát, đánh giá thực trạng đội ngũ công chức cấp xã, những khó khăn, vướng mắc, thách thức của đội ngũ này trong quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Từ đó, đề xuất một lộ trình giải pháp mang tính chiến lược, khả thi, bền vững, góp phần giúp ngành Giáo dục vượt qua giai đoạn chuyển đổi để vận hành hiệu quả trong cấu trúc mới.

Báo cáo cho biết: Với tổng số 3.321 xã phường, đặc khu sau sắp xếp thì dự kiến số lượng công chức cấp xã toàn quốc cần hơn 6.000 người.

Khảo sát nhanh trên số liệu khoảng 1.000 công chức đã được bố trí về làm việc tại Phòng Văn hóa - Xã hội tại cấp xã, được giao phụ trách lĩnh vực giáo dục thì có 303 người đã từng công tác tại Phòng GD&ĐT (cũ). 395 người có trình độ chuyên môn được đào tạo ở các ngành Sư phạm, Giáo dục. Còn lại là trình độ đào tạo ở các ngành, lĩnh vực khác, nhiều người không có chuyên môn về giáo dục, cũng chưa từng có kinh nghiệm làm giáo dục. Có những địa phương chỉ có 20% hoặc chưa đến 30% số công chức giáo dục cấp xã có trình độ chuyên môn hoặc kinh nghiệm công tác từ lĩnh vực giáo dục.

Từ thực trạng trên, việc chuẩn hóa, nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp xã là yêu cầu quan trọng, cấp bách, lâu dài đối với ngành Giáo dục, chính quyền địa phương các cấp và của cả hệ thống chính trị.

Được tập huấn, nâng cao năng lực cũng là mong muốn, đề xuất của các công chức giáo dục cấp xã tại tọa đàm.

Để thực hiện tốt về tổ chức và quản lý giáo dục cấp xã sau khi sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương, phát biểu kết luận, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhận định: điều cần nhất lúc này là tiếp tục chủ động nắm bắt tình hình, lắng nghe ý kiến của các địa phương bằng nhiều kênh khác nhau.

“Tiếp tục tập trung hỗ trợ cấp xã trong các hoạt động là yêu cầu trọng tâm và cấp bách lúc này. Trong hệ thống, đây là nền tảng, nếu không củng cố tốt hệ thống cấp xã, nếu nền tảng này vận hành trục trặc thì không thể hy vọng phía trên sẽ vận hành tốt”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Đề cập đến việc bắt nhịp với tư duy mới, nhìn nhận vai trò cấp xã phải khác trước, Bộ trưởng cũng khẳng định quan điểm, tinh thần tranh thủ tái sắp xếp, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp để hệ thống giáo dục vận hành tốt hơn, quản lý nhà nước về giáo dục tốt hơn so với trước đây.

Bên cạnh nhóm nhiệm vụ của Bộ GD&ĐT liên quan đến cơ chế, chính sách, tiếp tục rà soát, nắm bắt tình hình với tính hành động cao, Bộ trưởng cũng đề nghị các Sở GD&ĐT tập trung hỗ trợ cho cấp xã; chủ động trong thẩm quyền của mình tập huấn cho đội ngũ công chức giáo dục cấp xã và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục.

Công bố mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0

Chiều 1/8, tại Hà Nội, Bộ GD&ĐT tổ chức hội nghị công bố các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 khu vực phía Bắc.

7 mạng lưới được công bố gồm:

1. Mạng lưới trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn do Đại học Bách khoa Hà Nội chủ trì.

2. Mạng lưới công nghệ sinh học trong công nghiệp và y sinh do Đại học Quốc gia Hà Nội chủ trì.

3. Mạng lưới công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến, thông minh do Trường Đại học Giao thông vận tải chủ trì.

4. Mạng lưới công nghệ mạng thế hệ sau, công nghệ an ninh mạng thông minh và truyền thông đa phương tiện do Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông chủ trì.

5. Mạng lưới vật liệu mới và công nghệ xây dựng do Trường Đại học Xây dựng Hà Nội chủ trì.

6. Mạng lưới công nghệ sinh học trong nông nghiệp khu vực phía Bắc do Đại học Thái Nguyên chủ trì.

7. Mạng lưới công nghệ giao thông do Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải chủ trì.

Để mạng lưới phát huy hiệu quả trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc đề nghị các cơ sở giáo dục đại học tiếp tục tổ chức tuyên truyền, phố biến rộng rãi các nội dung của Đề án đến toàn thể cán bộ quản lý, giảng viên, học viên, sinh viên và các đổi tượng liên quan theo các hình thức phù hợp.

Chủ động đề xuất cơ quan có thẩm quyền các dự án đầu tư phát triển cơ sở vật chất và nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học về một số lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0. Trên cơ sở kế hoạch và nhu cầu thực tiễn, các đơn vị chủ động đề xuất các nhiệm vụ khoa học và công nghệ.

Thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nêu tại Đề án về hợp tác với các cơ sở giáo dục đại học, tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài, thu hút nhân tài tham gia hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo trong cơ sở giáo dục đại học.

Góp ý chương trình chỉnh sửa môn học

Tuần qua, Bộ GD&ĐT ban hành công văn số 4480/BGD&ĐT-GDPT gửi các sở GD&ĐT về việc góp ý chương trình chỉnh sửa của một số môn học.

Một số nội dung dự kiến chỉnh sửa như sau:

Đối với môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật: sửa đổi, bổ sung chương trình lớp 10 ở các chủ đề Hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Đối với môn Lịch sử: sửa đổi, bổ sung Chuyên đề học tập lựa chọn ở lớp 10: Nhà nước và pháp luật Việt Nam trong lịch sử.

Đối với phân môn Địa lí trong môn Lịch sử và Địa lí: sửa đổi, bổ sung chương trình ở lớp 4, lớp 5, lớp 8, lớp 9 và môn Địa lí ở lớp 12, việc chỉnh sửa chủ yếu về các vùng kinh tế-xã hội như: ranh giới vùng; tên và số lượng các tỉnh, thành phố, quy mô diện tích, dân số của vùng; nguồn lực phát triển kinh tế và tình hình phát triển và phân bố các ngành kinh tế trên các vùng kinh tế-xã hội; các bản đồ hành chính; bản đồ dân cư, bản đồ các ngành và vùng kinh tế ở Việt Nam.

Đối với phân môn Lịch sử trong môn Lịch sử và Địa lí: sửa đổi, bổ sung chương trình ở lớp 7: việc phân kỳ theo Lịch sử châu Âu, ở Lớp 9: việc phân kỳ Công cuộc đổi mới ở Việt Nam từ năm 1986 - nay.