Trong quý tài chính vừa qua, Apple lại một lần nữa phá vỡ kỷ lục khi đạt doanh thu lên tới 51,5 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ 2014. Doanh số iPhone lại một lần nữa tăng cao so với năm trước, trong khi doanh số iPad dù sụt giảm nhưng vẫn đạt xấp xỉ 10 triệu máy chỉ trong vòng 3 tháng.
Để có được thành công như vậy không phải là chuyện dễ dàng. Apple đã đi đầu trong cuộc đua smartphone, tablet và cũng đang tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt.
Nhưng chỉ như vậy thôi là chưa đủ. Ngoài những thế hệ iPhone, iPad đủ sức cạnh tranh với các sản phẩm mang thương hiệu Galaxy hay Xperia, Apple còn có những chiêu trò kinh doanh hiệu quả để thu lời tối đa từ tình yêu của người hâm mộ.
Trước khi điểm danh các chiêu trò của Táo, bạn đọc hãy lưu ý rằng chúng tôi không hề coi việc Apple bán máy Mac cấu hình vừa phải ở mức giá cao là một "chiến lược" ranh mãnh đến mức vô lý như những chiến lược sắp được đề cập dưới đây.
Lý do là bởi những chiếc Ultrabook chạy Windows ngày nay cũng có giá cao không kém gì MacBook Air, chưa kể người dùng mua sản phẩm là mua trải nghiệm chứ không phải mua cấu hình.
Tương tự, chúng ta cũng khó có thể trách Apple vì iPhone có số nhân CPU và RAM ít hơn smartphone Android đầu bảng trong khi thực tế là trải nghiệm iPhone thường nhanh và mượt hơn trải nghiệm Android cao cấp.
Nhưng nói như vậy không có nghĩa là tất cả các chiến lược mà Apple đặt ra đều dễ hiểu. Bằng những mánh khóe rất tinh ranh, công ty của Tim Cook đã và sẽ hướng người hâm mộ về phía những lựa chọn có lợi nhất cho Táo.
Đầu tiên, hãy cùng điểm qua vệt đen lớn nhất của Apple trong những năm vừa qua: iPhone 5c.
iPhone 5c: Vỏ nhựa xấu xí thay thế iPhone 5
Bạn cần hiểu rằng những chiếc iPhone đời mới nhất luôn mang lại tỷ suất lợi nhuận cao nhất cho Apple (và tương tự, những chiếc Galaxy S, Xperia Z hay LG G đời mới nhất cũng mang đến tỷ suất lợi nhuận cao nhất cho các nhà sản xuất Android).
Lý do là bởi chi phí sản xuất một chiếc smartphone đầu bảng thường nằm vào khoảng 200 USD trong năm đầu tiên.
Sang đến năm thứ 2 và thứ 3, chi phí sản xuất rõ ràng sẽ không thể giảm đến 100 USD nhưng các hãng vẫn phải giảm giá 100 USD cho sản phẩm.
Điều này khiến cho các sản phẩm đã đi đến năm thứ 2 hoặc thứ 3 của vòng đời không thể mang lại tỷ lệ lợi nhuận cao ngất ngưởng như những sản phẩm mới ra mắt.
Đó là còn chưa kể Apple vẫn đang phải chịu sức ép để tự phá kỷ lục của mình qua từng năm nhằm làm đẹp lòng các nhà đầu tư. Trở lại năm 2013, Apple đang vào nhịp sản xuất iPhone "S" và bởi vậy khó có thể phá bỏ kỷ lục của iPhone 5 trước đó.
Để giải quyết vấn đề này, Tim Cook liền khai tử chiếc iPhone 5 tuyệt đẹp và ra mắt chiếc iPhone 5c vỏ nhựa xấu xí để thay thế. Không chỉ "dìm" sản phẩm ở khúc giữa để tôn chiếc iPhone 5s lên cao, chiêu trò này còn giúp giảm đáng kể chi phí sản xuất dành cho chiếc iPhone đứng vị trí thứ 2 trong danh mục sản phẩm 2013 của Táo – vỏ nhựa hiển nhiên là có giá rẻ hơn vỏ nhôm.
Kết quả là vào năm đó iPhone 5s và 5c đạt doanh số tổng cộng là 10 triệu máy trong 3 ngày đầu lên kệ, cao hơn 1 triệu so với kỷ lục mà iPhone 5 xác lập trước đó.
iPhone 5s rõ ràng là được ưa thích hơn iPhone 5c, nhưng bất kể tỷ lệ giữa 2 máy là như thế nào thì năm 2013 cũng đã là một năm Apple vẫn chiến thắng dù đã ra mắt một chiếc iPhone bị các fan căm ghét.
Loại bỏ lựa chọn màu vàng gold cho iPhone 6 và 6 Plus
Chúng ta có rất nhiều điều để nói về những chiếc iPhone của năm 2013. Bên cạnh việc khai tử iPhone 5 thì Apple còn tìm ra một chiêu mới để hút khách cho chiếc iPhone 5s có ngoại hình gần như giống hệt người tiền nhiệm: thêm một lựa chọn màu vàng gold.
Đến năm 2014, khi làm mới thiết kế thì Apple không thêm bất cứ một màu sắc nào cho iPhone 6, nhưng đến năm nay thì cả iPhone 6s và 6s Plus đều có thêm màu vàng hồng.
Nhưng đáng chê trách hơn cả là Apple đã loại bỏ màu vàng gold của iPhone 6 và 6 Plus. Bằng cách này, Táo buộc người dùng phải tìm mua chiếc iPhone mới nhất nếu muốn lựa chọn một màu cũ đã ra mắt trước đó.
Apple hoàn toàn có thể thêm lựa chọn màu vàng gold cho iPhone 5 hoặc màu vàng hồng cho iPhone 6/6 Plus một cách dễ dàng. Nhưng làm như vậy thì doanh số dòng iPhone mới nhất sẽ bị ảnh hưởng, và chắc chắn một vị CEO tinh ranh như Tim Cook sẽ chẳng dại gì mà ưu ái những thế hệ sản phẩm cũ của mình.
Cắt giảm bộ nhớ của iPhone 4S vào năm 2013
Apple không thiếu các chiêu trò để đẩy người dùng tránh xa những lựa chọn giá thấp mà hãng này mang tới. Năm 2013 là năm đến lượt iPhone 4S bị đẩy xuống vị trí cuối bảng trong danh mục iPhone, xếp sau iPhone 5s và iPhone 5c về giá. Ở vị trí này, iPhone 4S cũng là chiếc iPhone có tỷ suất lợi nhuận/giá thành sản xuất thấp nhất.
Không mấy ngạc nhiên, Tim Cook và đồng sự đã tìm ra cách để iPhone 4S trở nên kém hấp dẫn hết mức có thể: giảm tùy chọn bộ nhớ cho chiếc iPhone này xuống còn 8GB, thấp bằng một nửa so với mức khởi điểm 16GB khi 4S ra mắt vào năm 2011.
Chỉ riêng iOS 7 đã "ăn" mất hơn 1GB bộ nhớ, khiến cho trải nghiệm người dùng trên một chiếc iPhone 8GB trở nên hết sức khó chịu. Nắm bắt điều này, nhiều người đã bấm bụng bỏ tiền mua iPhone 5s hoặc 5c thay vì lựa chọn chiếc iPhone 4S đã không còn sức hút với cả người mua lẫn người bán.
Kìm kẹp cấu hình của iPad mini
Mối quan hệ giữa iPad Mini và iPad Air cũng giống như mối quan hệ giữa một chiếc iPhone của năm ngoái và một chiếc iPhone của năm nay vậy.
Trong trường hợp iPad mini được bán ra với cấu hình ngang ngửa iPad 9.7 inch, Apple chắc chắn sẽ phải chấp nhận tỷ suất lợi nhuận thấp hơn.
Cũng chính bởi vậy mà chiếc iPad mini đầu tiên ra đời với cấu hình chỉ ngang ngửa iPad 2 với chip A5 và màn hình thậm chí còn không đạt nổi chuẩn Retina, trong khi chiếc iPad 4 ra mắt cùng ngày lại được sở hữu chip A6X mạnh mẽ. Biết trước rằng iPad Mini sẽ bán chạy như tôm tươi, Apple đã cố tình mang đến cấu hình dở tệ này để giảm tối đa chi phí sản xuất.
Thế hệ iPad mini thứ hai là một ngoại lệ đặc biệt với cấu hình ngang ngửa chiếc iPad Air ra mắt cùng năm. Thế nhưng, giá bán của iPad mini 2 lại tăng từ 330 USD lên 400 USD, tức là chỉ thấp hơn 100 USD so với chiếc iPad Air có màn hình lớn hơn gấp rưỡi.
Đến thế hệ iPad mini thứ 3, Apple thậm chí còn lười biếng tới mức chỉ thêm vào... cảm biến vân tay, một tính năng đến nay vẫn chưa thực sự là cần thiết tới người dùng iPad.
Cũng do chỉ được trang bị chip A7 mà iPad mini 3 không thể hỗ trợ tính năng đa nhiệm chia đôi màn hình Split View của iOS 9 trong khi tuổi đời mới chưa đầy một năm.
Năm 2015, khi doanh số iPad đã tụt giảm nặng nề, Apple cũng chỉ cập nhật cho chiếc iPad cỡ nhỏ của mình lên chip A8X, trong khi theo logic thông thường thì người dùng phải xứng đáng nhận được một chiếc iPad mini có chip A9 hoặc A9X mới nhất.
Các fan hâm mộ có thể bị cảm thấy coi thường, nhưng xét tới bối cảnh iPad Pro vừa mới ra đời thì Apple cũng không thể tạo ra một chiếc iPad mini 4 quá hấp dẫn được.
Tiếp tục bán iPad đời cũ với giá quá cao
Theo bạn, iPad 3 có xứng đáng là sản phẩm phụ trợ cho iPad Air? Nếu câu trả lời của bạn là "Không, phải là iPad 4 chứ!", bạn có thể sẽ bất ngờ khi biết rằng Apple đã tiếp tục bán iPad 2 bên cạnh iPad Air cho đến tận tháng 3 năm 2014, tức là khi iPad Air chỉ còn 6 tháng là kết thúc vai trò đầu bảng!
Đáng ngạc nhiên hơn, chiếc iPad 2 chạy chip A5 và màn hình 1024 x 768 pixel lúc đó vẫn được bán với giá khởi điểm lên tới... 400 USD.
Ẩn ý của Tim Cook và đồng sự ở đây là gì? Có lẽ, bạn sẽ dễ dàng nhận ra rằng chỉ cần bỏ ra thêm 100 USD là có thể sở hữu chiếc iPad Air mới nhất (vào lúc đó) có thiết kế mỏng đẹp và cấu hình vượt trội với chip 64-bit và màn hình Retina nét căng.
Đến năm nay Apple lại một lần nữa sử dụng lại chiến lược cũ khi khai tử iPad mini 3 và sử dụng iPad mini 2 làm sản phẩm bổ trợ cho chiếc iPad mini 4 mới ra.
Vẫn biết là bị "ép" phải lựa chọn iPad mini 4 một cách quá đáng nhưng người dùng cũng đành "ngậm bồ hòn làm ngọt" nếu như thực sự muốn sở hữu trải nghiệm iPad cỡ nhỏ.
Bởi, nếu không mua iPad mini 4 thì chẳng lẽ bạn lại mua một chiếc iPad mini 2 chạy chip A7 cũ kỹ với giá 270 USD?
Không từ bỏ lựa chọn bộ nhớ 16GB
Hãy nhớ rằng lần đầu tiên Apple ra mắt một chiếc iPhone có tùy chọn bộ nhớ khởi điểm 16GB là vào năm 2011 (iPhone 4S). Tính đến nay, 4 năm đã trôi qua mà tùy chọn này vẫn được giữ lại ngay cả khi nhu cầu bộ nhớ của người dùng đã "phình to" lên rất nhiều.
Trái ngược lại, rất nhiều nhà sản xuất Android đã ra mắt những chiếc smartphone có bộ nhớ từ 32GB trở lên mà điển hình nhất là Samsung Galaxy S6, Sony Xperia Z5 hay HTC One M9.
Kể cả nếu có tùy chọn bộ nhớ khởi điểm 16GB thì các hãng Android cũng thường xuyên cung cấp tùy chọn gắn thêm thẻ nhớ microSD. Nhưng Apple thì không làm như vậy. Riêng mình công ty của Tim Cook có 3 tùy chọn 16GB rồi "nhảy vọt" lên 64GB rồi cuối cùng là 128GB.
Vậy tại sao Apple lại loại bỏ lựa chọn 32GB và giữ cho lựa chọn 16GB sống đến tận (ít nhất là) năm 2015?
Câu trả lời sẽ bao gồm hai phần. Thứ nhất, làm như vậy sẽ khiến người tiêu dùng mang suy nghĩ rằng họ đang nhận được một món hời khi lựa chọn chiếc iPhone 6s 64GB vốn đang được bán ra ở vào mức giá của iPhone 4S, iPhone 5 và iPhone 5s 32GB của những năm trước đó.
Thứ hai, rất nhiều người dùng dù thế nào cũng vẫn sẽ lựa chọn mua chiếc iPhone có bộ nhớ thấp nhất, và việc tiếp tục bán iPhone 16GB sẽ giúp Apple giảm được đáng kể chi phí so với kịch bản nâng tùy chọn dung lượng lưu trữ tối thiểu lên 32GB.
