Thứ nhất là tính thực tế
PGS.TS Nguyễn Lân Trung nhấn mạnh: Để thành công, khi làm một chương trình nào, theo một quan điểm nhận thức nào thì cũng phải dựa vào hệ thống các nguyên lý, đơn giản là trả lời các câu hỏi: Vì sao làm cái này, vì sao tổ chức hoạt động này, tổ chức thì tuân thủ những điều gì, ý nghĩa hiệu quả của nó sẽ ra sao...?
"Nhưng ở đây đặt ra vấn đề khoảng cách giữa nguyên lý và thực tiễn. Hoạt động cộng đồng học tập ngoại ngữ rất cần những mô hình lý thuyết soi rọi, đây không chỉ đơn thuần là vui chơi, là tự do thực hiện chuyển giao tri thức, mà các hoạt động cũng phải tuân thủ các nguyên tắc tâm lý ngôn ngữ học, ngôn ngữ xã hội học, giáo học pháp ngoại ngữ" - PGS.TS Nguyễn Lân Trung phân tích.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Nguyễn Lân Trung, những nguyên lý chỉ phát huy hiệu quả khi nó góp phần giải quyết được bài học thực tiễn, giải quyết được những vấn đề do thực tiễn đặt ra, phù hợp với các điều kiện cụ thể của tình huống.
Hoạt động học tập cộng đồng không nằm chằn chặt trong khuôn khổ của thiết chế. Chính vì vậy mô hình đưa ra cần gợi ý các cách làm cụ thể, nhấn mạnh đến tính sáng tạo và thực tiễn của từng địa bàn, từng cơ sở.
Thứ hai là tính hứng thú
Theo PGS.TS Nguyễn Lân Trung, ở đây là các mối quan hệ trong việc học và sử dụng ngoại ngữ. Hoạt động học tập cộng đồng cần và phải hướng đến việc tạo hứng thú cho người học. Có thể phải nhận thức lại quan điểm chuyển từ đào tạo trang bị kiến thức sang đào tạo phát triển năng lực.
Giáo dục ngoại ngữ hướng nhiều đến mặt sử dụng, mặt thực hành, học nhưng ít nghĩ đến việc sử dụng. Trong hoạt động học tập ngoại ngữ với chiến lược cộng đồng, yêu cầu sử dụng được đặt lên rất cao, tạo ra nhu cầu sử dụng, có nhu cầu sử dụng dẫn đến bức thiết phải học những gì để đáp ứng ngay nhu cầu sử dụng đó.
"Học và sử dụng- sử dụng và học" trở thành một dòng chảy luân phiên, một quy trình luân phiên ở đó người học luôn có cảm hứng, có hứng thú học hỏi để đáp ứng những nhu cầu của bản thân đang nẩy sinh khi giao tiếp tình huống" - PGS.TS Nguyễn Lân Trung trao đổi, đồng thời nhấn mạnh:
Sự can thiệp của cộng đồng làm nẩy sinh vấn đề, phá vỡ vỏ bọc khép kín của cá nhân, đặt ra cho cá nhân những tình huống mới, đòi hỏi cá nhân phải có ứng xử mới, phù hợp với tình huống, hòa nhập với cộng đồng. Cộng đồng chính là nguồn cảm hứng để cá nhân bộc bạch, thể hiện, biểu cảm và đánh giá, phán xét.
Đó là động lực, là cội nguồn hứng thú, học tập cộng đồng có nhiều điều kiện để tạo động lực và hứng thú cho người học và chính vì thế học tập trở nên tự nhiên hơn, hiệu quả hơn.
 |
| Hoạt động học tập cộng đồng không nằm chằn chặt trong khuôn khổ của thiết chế. Ảnh minh họa/internet |
Thứ ba là tính bền vững
PGS.TS Nguyễn Lân Trung - cho rằng, một trong những câu hỏi thường được đặt ra đối với sự nghiệp xây dựng cộng đồng học tập ngoại ngữ là: làm sao duy trì được hoạt động này? Về mặt nguyên tắc nó không được hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước.
Ở rất nhiều các cơ sở, các trường, thực tế cho thấy, các hoạt động này thường bộc phát, tự phát từ phong trào học tập của học sinh, sinh viên, theo nhóm sở thích hoặc theo tổ chức Đoàn, Hội.
Lúc mới mở ra, có thể nhà trường tạo những điều kiện ban đầu, nhưng nguồn kinh phí ấy không thể tiếp tục mãi được. Thói quen dựa vào ngân sách, thiếu sự năng động, sáng tạo, đột phá và kiên trì của nhóm lãnh đạo cộng đồng đã làm cho các hoạt động teo dần và đi đến chấm dứt.
PGS.TS Nguyễn Lân Trung - phân tích: Thực tiễn chỉ ra rằng nếu không có chiến lược và một phương thức xã hội hóa bài bản thì sự tồn tại của một Cộng đồng như vậy sẽ gặp rất nhiều rủi ro.
Ngược lại, do tính chất tự nguyện, không bị phụ thuộc vào các thiết chế, do có mục đích tốt đẹp, đáp ứng được nhu cầu, mong muốn của người học, đặc biệt là người học trẻ tuổi, một cách làm năng động, sáng tạo sẽ tạo được nguồn thu dồi dào và lâu dài, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của các hoạt động.
"Vấn đề còn lại là vấn đề tổ chức. Tính bền vững hay không của cộng đồng học tập ngoại ngữ nằm trong chính bản thân sự sáng tạo, năng động của những người quản lý hoạt động cộng đồng này"- PGS.TS Nguyễn Lân Trung.
