Cánh rừng tự nhiên quý hiếm của lão nông tuổi 78
Ở bản Hà, xã Thanh Hóa, huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) có một cánh rừng rộng chừng 4ha được trồng toàn những giống cây gỗ rừng quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng ngoài tự nhiên như: Sưa, lim, huỵnh, vàng tâm, trầm hương… Cánh rừng này là thành quả cả đời người của lão nông Đinh Xuân Diễn, năm nay đã 78 tuổi.
Cánh rừng gồm các loại gỗ quý hiếm của lão nông Đinh Xuân Diễn. Ảnh: P.P
Trồng các cây keo, bạch đàn thì mau cho thu hoạch nhưng khi khai thác lại ảnh hưởng môi trường. Tui trồng các loại cây bản địa này với mong muốn trả lại cho rừng một mảng thiên nhiên thật hoang sơ như nó vốn có, bảo tồn một số loài cây gỗ quý mà tui đã từng tham gia khai thác tận diệt...”.
Ông Đinh Xuân Diễn
Ông Diễn kể, năm 1997, sau nhiều năm làm “lâm tặc”, ông quyết định bỏ nghề vì hằng ngày phải chứng kiến những cánh rừng tự nhiên tưởng chừng như vô tận bị chính ông và những người dân khác khai thác đến cạn kiệt.
Cùng thời điểm đó, Nhà nước có chính sách kêu gọi người dân khai hoang, phủ xanh đất trống đồi núi trọc, ông Diễn quyết định nhận vùng đất hoang vu, đầy bom đạn còn sót lại từ thời chiến tranh sát cạnh hang Lèn Hà (nơi đóng quân của bộ đội Trường Sơn, nay là một điểm di tích lịch sử cấp quốc gia-PV) để trồng rừng và làm trang trại.
Có điều, khác với mọi người, ông Diễn không trồng các loại cây như keo, bạch đàn mà chú trọng trồng các loại cây gỗ rừng bản địa, trong đó có nhiều loài gỗ quý như sưa, lim, vàng tim, huỵnh… Nhưng thời điểm đó, những giống cây rừng bản địa này chưa có người ươm giống được, nguồn giống chủ yếu đều được lấy từ rừng. Thế là trong suốt nhiều năm sau đó, ông Diễn lại cơm đùm, gạo bới lầm lũi vào rừng để tìm cây giống về trồng…
Sau hàng chục năm vất vã, kiên trì trồng rừng với các giống cây bản địa, đến thời điểm này trong khu rừng rộng hơn 4ha của ông Diễn có hơn 2.000 cây lim, 500 cây sưa, 500 cây vàng tâm và 5.000 cây trầm dó cùng nhiều cây gỗ bản địa quý hiếm khác.
Riêng gỗ lim, hiện ông Diễn là người duy nhất ở Quảng Bình sở hữu một rừng lim lớn đến vậy. Những cây lim được ông Diễn lượm lặt từ rừng về trồng, chăm sốc hàng chục năm qua bây giờ đã cao hàng chục mét, đường kính thân 50cm. Nhiều cây trong số đó nếu khai thác đã cho hơn 5m3 gỗ. Với giá gỗ lim hiện nay khoảng 20 triệu đồng/m3, mỗi cây gỗ lim có thể cho ông Diễn thu hơn 100 triệu đồng. Nhưng hiện ông Diễn chưa nghĩ đến việc khai thác gỗ rừng để bán.
Nhiều năm qua, gia đình ông cũng đã sống khỏe từ việc thu sản phẩm phụ của khu rừng như nấm lim (giá 2 triệu đồng/kg) và những loài cây ăn quả như bưởi, cam, mít chuối… Năm 2014, sau khi tạo trầm hương từ rừng dó, gia đình ông Diễn đã thu hoạch được 600 triệu đồng. Hiện hàng ngàn cây trầm dó khác của ông Diễn cũng đã có thể tạo được trầm, có thể khiến ông trở thành tỷ phú bất cứ lúc nào!
Một hướng đi tốt
Không chỉ một mình ông Đinh Xuân Diễn, những năm qua ở Quảng Bình đã có nhiều hộ gia đình chọn hướng trồng rừng bằng các giống cây gỗ rừng bản địa như: huỵnh, lim, gõ, sưa…
Đặc biệt hiện nay nhiều giống cây rừng bản địa đã được nhiều nông dân ở Quảng Bình gieo ươm thành công như giống huỵnh, giống sưa, trầm gió, vàng tim… nên việc trồng rừng bằng các giống cây bản địa này trở nên dễ dàng hơn. Nhiều hộ dân trước đây chủ yếu trồng rừng kinh tế bằng các giống keo, tràm nay đã chuyến hướng sang giống cây gỗ rừng như ông Nguyễn Xuân Thiết (xã Hương Hóa, huyện Tuyên Hóa) đã chuyển đổi 15ha trong tổng số 30ha đất rừng được giao, chuyển từ trồng tràm nguyên liệu sang trồng các cây gỗ bản địa như: Gỗ lim, gỗ huỵnh… Bước đầu rừng cây đã mang về cho gia đình những khoản thu lên tới hàng trăm triệu mỗi năm.
Nhiều hộ dân khác như ông Ngô Văn Dũng, Ngô Tuấn Anh… (xã Cự Nẫm, huyện Bố Trạch) hiện sở hữu những cánh rừng trồng cây huỵnh, dẽ rộng hàng trăm ha với giá trị kinh tế có thể lên đên hàng chục tỷ đồng…
Ông Nguyễn Tri Phương – Trưởng phòng NNPTNT huyện Tuyên Hóa cho biết, trồng rừng cây bản địa thì thời gian có thể khai thác thường dài gấp đôi rừng trồng nguyên liệu, tuy nhiên hiệu quả kinh tế lại gấp vài chục lần. Trồng rừng cây bản địa không chỉ mang lại nguồn thu nhập khá, lâu dài cho bà con mà còn góp phần bảo vệ môi trường và bảo tồn nhiều giống cây rừng quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng.
