Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết: Đổi mới thi, kiểm tra đánh giá là 1 trong 9 nhóm nhiệm vụ quan trọng để thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT, khắc phục tình trạng 1 năm có 3 kì thi liền kề như trước đây, rất nặng nề.
Chính phủ đã ban hành chương trình hành động giao cho Bộ GD&ĐT xây dựng đề án với lộ trình đổi mới thi, hướng tới một kì thi chung vừa lấy kết quả để xét công nhận tốt nghiệp, vừa làm căn cứ để xét tuyển ĐH CĐ.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ GD&ĐT đã thực hiện lộ trình này, qua hàng năm đã triển khai kì thi giảm được áp lực và từng bước khắc phục được tình trạng không minh bạch, hướng tới một kì thi trung thực. Tuy nhiên năm 2018 đã xảy ra gian lận ở một số địa phương đặc biệt ở khâu chấm thi gây bức xúc dư luận.
Về phía Bộ GD&ĐT, Bộ trưởng nhận trách nhiệm về những nguyên nhân thiếu sót sau: Thứ nhất, phần mềm thi trắc nghiệm vẫn còn lỗ hổng kĩ thuật dẫn đến một số người xấu lợi dụng để làm sai lệch kết quả thi. Thứ 2 là công tác quán triệt quy chế thi và các hướng dẫn nghiệp vụ chưa được thực hiện ở một số địa phương, nhất là khâu chấm thi. Thứ 3 là công tác thanh tra kiểm tra chưa thực sự sâu sát trong các khâu, đặc biệt khâu chấm thi ở các địa phương.
Về phía địa phương, Ban chỉ đạo thi và Hội đồng thi ở các địa phương theo phân cấp cũng chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình. Đặc biệt là công tác chọn các bộ tham gia thi cũng chưa đáp ứng đủ yêu cầu dẫn đến chủ động thông đồng kết nối với nhau để gian lận.
Ngay sau khi nhận được phản ánh về gian lận, Bộ GD&ĐT đã cử đoàn thanh tra để kiểm tra và đã có văn bản đề nghị Bộ Công an phối hợp. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt phải xử lí nghiêm. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ GD&ĐT và Bộ công an đã phối hợp để điều tra xác minh và bước đầu đã có kết quả.
Các em được nâng điểm đã chấm đưa về điểm thật và các em không đủ điểm thi vào đại học đã trả về địa phương. Bộ GD&ĐT đã tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm toàn ngành qua hội nghị trực tuyến toàn quốc. Bộ Công an đã rất tích cực khởi tố vụ án và đang tiếp tục để khởi tố các bị can, các đối tượng liên quan.
Do tính chất phức tạp của công việc nên đến nay Bộ Công an đang tiếp tục quá trình điều tra. Các địa phương đang tiếp tục quá trình xử lí theo trách nhiệm của mình. Khi có kết quả điều tra, các đối tượng gian lận sẽ bị xử lí nghiêm khắc theo quy định của pháp luật.
Bộ trưởng nhấn mạnh: Quan điểm chúng tôi là nghiêm khắc để xử lí gian lận. Đề nghị các địa phương xem xét cho ra khỏi ngành những cá nhân có dấu hiệu vi phạm đã được cơ quan điều tra xác minh.
Để khắc phục tình trạng gian lận trong kì thi sắp tới, Bộ GD&ĐT đã triển khai một số giải pháp: Thứ nhất là tăng cường phổ biến quy chế thi và tập huấn thật kĩ cho cán bộ coi thi. Thứ 2 là điều động các cán bộ coi thi từ các trường đại học và tăng cường công tác thanh tra kiểm tra. Đặc biệt công tác chấm thi, Bộ GD&ĐT đã trực tiếp chỉ đạo giao cho các trường đại học đứng ra phụ trách.
Về phần mềm, đã mã hóa toàn bộ dữ liệu đánh phách cũng như lắp camera để giám sát chặt chẽ. Đối với bài thi tự luận sẽ chấm 2 vòng, 5% chấm thử nghiệm và những bài điểm cao sẽ chấm lại.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ báo cáo trước Quốc hội
