Loạt cán bộ của BIDV bị truy tố
Liên quan đến dự án Việt Hòa- Kenmark Hải Dương, ngày 30/9 vừa qua, VKSND tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố 7 bị can nguyên là cán bộ Ngân hàng BIDV chi nhánh Thành Đô về tội “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” theo quy định tại điều 179, khoản 3, Bộ luật hình sự năm 1999. Đồng thời, phân công VKSND TP. Hà Nội thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử vụ án này theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.
Bảy bị can gồm: Đỗ Quốc Hùng (sinh năm 1963, nguyên giám đốc BIDV Thành Đô) cùng các cán bộ cấp dưới Lưu Thị Bích Thủy (sinh năm 1962, nguyên phó giám đốc), Phạm Anh Tài (sinh năm 1961, nguyên trưởng phòng tín dụng), Nguyễn Văn Hà (sinh năm 1978, nguyên phó trưởng phòng tín dụng), Lại Minh Ngọc (sinh năm 1975, nguyên trưởng phòng thẩm định), Lê Vũ Thanh (sinh năm 1948), Đỗ Xuân Khoan (sinh năm 1973).
Theo cáo trạng, dự án Việt Hòa – Kenmark do Công ty Kenmark (doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài) thực hiện trên khu đất hơn 46 ha tại tỉnh Hải Dương với tổng vốn đầu tư 1.594 tỷ đồng, người đại diện là ông Hwang Jonathan Cheng Yu quốc tịch Mỹ.
Ngày 8/11/2007, Công ty Kenmark có giấy đề nghị vay vốn gửi tới BIDV chi nhánh Thành Đô đề nghị vay số tiền là 69.320.178 USD với thời gian vay là 84 tháng để có tiền thực hiện dự án.
Ngày 19/10/2007, ông Đỗ Quốc Hùng, Giám đốc BIDV chi nhánh Thành Đô đã ký tờ trình Tổng Giám đốc BIDV đề nghị đồng ý cho tiếp nhận hồ sơ vay vốn và là ngân hàng đầu mối thẩm định Dự án và đưowjc BIDV đồng ý tại văn bản số 6295/CV-TD1 ngày 26/10/2007.
Đến ngày 31/10/2007, BIDV Thành Đô có văn bản gửi các ngân hàng: Ngân hàng TMCP Sài Gòn- Hà Nội (SHB) chi nhánh Quảng Ninh, Ngân hàng TMCP Nhà Hà Nội (HBB) chi nhánh Bắc Ninh và BIDV chi nhánh Quảng Ninh, BIDV chi nhánh Đông Anh về việc mời đồng tài trợ cho vay đối với dự án Việt Hòa- Kenmark.
Sau khi nhận hồ sơ vay vốn của Kenmark và đồng ý của các ngân hàng đồng tài trợ, ngày 30/11/2007, BIDV chi nhánh Thành Đô đã tổ chức cuộc họp với đại diện các ngân hàng đồng tài trợ là SHB chi nhánh Quảng Ninh và HBB chi nhành Bắc Ninh và 2 chi nhánh hợp nhất ốn với BIDV Thành Đô là BIDV Tây nam Quảng Ninh và BIDV Đông Anh thống nhất việc thành lập tổ thẩm định chung của các ngân hàng để thẩm định hồ sơ vay vốn.
Tuy nhiên, trong hồ sơ thẩm định vay vốn, hồ sơ pháp lý dự án không đầy đủ tài liệu đảm bảo yêu cầu đối với dự án xây dựng công trình theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 36, khoản 2 Điều 37 Luật Xây dựng 2003, hồ sơ không có tài liệu “ phê duyệt thiết kế cơ sở các hạng mục nhà xưởng”.
Ngoài ra, đối với hồ sơ tài chính của Kenmark tại dự án thì quý 3/2007 vốn chủ sở hữu là 79.099 triệu đồng, tương đương 4,9% tổng vốn đầu tư; báo cáo tài chính tại thời điểm 31/3/2009 vốn chủ sở hữu tương đương 15,4% tổng vốn đầu tư. Trong khi đó, theo quy định tại Điều 5 Nghị định 153/2007/NĐ-CP về điều kiện năng lực tài chính đối với chủ đầu tư dự án đô thị mới, dự án nhà ở, hạ tầng kỹ thuật không được thấp hơn 20% tổng mức đầu tư dự án đã được phê duyệt.
Công ty Kenmark 100% vốn nước ngoài phụ thuộc vào chủ sở hữu là Công ty Cheermaster, trong khi đó theo tài liệu Trung tâm thông tin tín dụng Ngân hàng Nhà nước (CIC) thì Công ty Cheermaster có chỉ số rủi ro cao, tình trạng hoạt động: không tồn tại văn phòng hoạt động… Còn Công ty Kenmark lần đầu thành lập ở Việt Nam chưa có kinh nghiệm kinh doanh, thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp ở Việt Nam, đơn vị bảo lãnh là Kenmark Industrial ( Đài Loan) có hạn mức tín dụng tối đa khuyến cáo là 350.000USD…
Như vậy, mặc dù hồ sơ của Kenmark không đầy đủ tài liệu theo quy định của Luật Xây dựng, dự án đầu tư, phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ không khả thi, không hiệu quả, năng lực tài chính không đảm bảo… nhưng ngày 11/11/2007, Tổ thẩm định dự án Việt Hòa- Kenmark vẫn báo cáo kết quả thẩm định dự án đầu tư đánh giá Công ty này đã đáp ứng được các điều kiện cho vay theo quy định, phương án đầu tư hiệu quả, được ấp phép đầy đủ và đề xuất cho Công ty Kenmark vay tối đa 67.609.583 USD.
Nợ không thu hồi được hơn 360 tỷ đồng
Từ tháng 2/2008 đến tháng 5/2010, các ngân hàng đã giải ngân cho Công ty Kenmarrk 52.850.429 USD và 57.480.594.735 đồng, đạt trên 80% giá trị hợp đồng tín dụng.
Ngày 26/6/2010, Công ty Kenmark thông báo tạm dừng hoạt động, còn người đại diện pháp luật xuất cảnh khỏi Việt Nam. Sau đó, các ngân hàng thu giữ toàn bộ tài sản đảm bảo của công ty này, tổ chức bán đấu giá và thu được gần 757 tỷ đồng (tương đương hơn 32 triệu USD). Đối trừ số tiền cho Công ty Kenmark vay đến ngày khởi tố vụ án, dư nợ không có khả năng thu hồi tại SHB, HBB và BIDV là hơn 15,5 triệu USD (tương đương hơn 360 tỷ đồng). Trong đó, số tiền Kenmark còn dư nợ không thu hồi được tại 3 chi nhánh của BIDV tương đương hơn 181 tỷ đồng.
VKSND tối cao xác định việc các ngân hàng giải ngân như trên là không đúng yêu cầu về hình thức giải ngân 02 bước theo chỉ đạo của BIDV tại văn bản số 0203 ngày 18/01/2008.
