Để chuẩn bị cho chiến lược tấn công mới trong năm 2024, Mỹ đang tăng cường cố vấn quân sự trực tiếp cho Ukraine, thậm chí cử một trung tướng tới Kiev để nghiên cứu tình hình thực địa.
Các sĩ quan quân đội Mỹ và Ukraine hy vọng sẽ vạch ra chi tiết về chiến lược mới vào tháng 1/2024, trong loạt cuộc diễn tập dự kiến diễn ra tại Wiesbaden, Đức.
Mỹ cảnh báo rằng nếu không có chiến lược mới cũng như thêm nguồn viện trợ từ phương Tây, Ukraine có thể thua trong cuộc chiến. Điều này được thể hiện trong tuyên bố gần đây của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng khi Ukraine cạn kiệt đạn dược do NATO viện trợ, Nga sẽ giành thế áp đảo chỉ trong vài ngày.
Ukraine đang nhận viện trợ quân sự nhiều nhất từ Mỹ với tổng số tiền khoảng 46,6 tỷ USD. Nhưng ngày càng nhiều thành viên đảng Cộng hòa tại quốc hội Mỹ phản đối chi thêm tiền, cũng như yêu cầu xem xét chiến lược mới trước khi chấp thuận bất cứ khoản viện trợ bổ sung nào.
Trong khi đó, giới lãnh đạo Ukraine không nhận ra cơ hội Mỹ tiếp tục hỗ trợ nước này trong xung đột đang bấp bênh thế nào. Các tướng lĩnh và quan chức dân sự cấp cao Ukraine đã thể hiện những kỳ vọng không thực tế về những gì Mỹ sẽ cung cấp, như yêu cầu chuyển thêm hàng triệu quả đạn pháo, điều mà Washington và các đồng minh phương Tây không thể đáp ứng.
Lâm tình thế khó khăn nhưng Ukraine muốn tiếp tục chiến dịch phản công trên bộ hoặc tiến hành các cuộc tập kích tầm xa, với hy vọng thu hút được sự chú ý của dư luận thế giới.
Một cựu quan chức quốc phòng Ukraine tuyên bố các kế hoạch mới đang được hoàn thiện và "rất táo bạo".
Tuy nhiên, nhiều quan chức Mỹ cho rằng nếu không thay đổi chiến lược, chiến sự Nga - Ukraine năm sau có thể giống như năm 1916, thời điểm đẫm máu nhất trong Thế chiến I, khi hàng nghìn binh sĩ các nước tham chiến thiệt mạng mà chiến tuyến thay đổi rất ít.
Cuộc phản công của Ukraine năm 2023 được lên kế hoạch xung quanh việc tái tổ chức quân đội nước này theo mô hình của Mỹ và NATO.
Một số chuyên gia phương Tây cho biết Mỹ từng thử cách này tại Iraq và Afghanistan, song phần lớn không thành công.
Bộ binh Ukraine do Mỹ huấn luyện đầu tháng 8 tiếp cận Rabotino, ngôi làng nhỏ thuộc tỉnh Zaporizhia, sau nhiều tháng chỉ di chuyển được vài km ở khu vực ngoại vi. Ukraine cuối tháng 8 tuyên bố kiểm soát làng này.
Lữ đoàn cơ giới số 47 Ukraine, một trong 9 lữ đoàn do Mỹ huấn luyện, chịu tổn thất nặng nề. Làng Rabotino gần như bị san phẳng hoàn toàn. Khi mùa đông đến, các đơn vị Ukraine vẫn chôn chân tại đây và có rất ít hy vọng có thể xuyên thủng phòng tuyến tiếp theo của Nga.
Vấn đề phức tạp hơn của Ukraine là bất đồng giữa các chỉ huy quân đội cùng quan chức nước này với tướng lĩnh Mỹ về các thức và địa điểm sử dụng lực lượng cơ giới mới. Các quan chức Ukraine, trong đó có Tổng thống Zelensky, cho rằng khu vực miền đông là chiến trường quan trọng nhất.
Phía Mỹ cho rằng khu vực miền nam, nơi có vùng Kherson và bán đảo Crimea, có tầm quan trọng chiến lược cao hơn. Mỹ muốn Ukraine tập trung vào phía nam, phá vỡ hoặc đe dọa hành lang trên bộ từ bán đảo Crimea đến phía tây nước Nga.
Bộ chỉ huy quân đội Ukraine đánh giá phòng tuyến của Nga tại miền nam quá vững chãi và nỗ lực xuyên thủng chúng sẽ dẫn đến thương vong lớn hơn nữa.
Cuối cùng, Ukraine chia đôi lực lượng cho các mũi tiến công ở miền nam và miền đông, không tập trung binh lực vào một hướng tiến công chính. Điều này đã khiến nguồn lực vốn ít ỏi của Ukraine bị phân tán, khiến chiến dịch phản công của họ dần lâm vào bế tắc.
Giới quân sự Ukraine cho rằng kỳ vọng của Mỹ về việc cắt đứt hành lang trên bộ của Nga là không thực tế, đặc biệt là khi Ukraine không có năng lực không quân để bảo vệ những đơn vị mặt đất của mình.
"Có rất nhiều lý do khiến cuộc phản công thất bại, song nhận định của Ukraine phần nào đã đúng. Phương Tây đã đặt quá nhiều kỳ vọng vào chiến dịch này", Eric Ciaramella, chuyên gia tại Viện nghiên cứu Hòa bình quốc tế Carnegie nhận định.
Để tránh lặp lại những sai lầm đó, Ukraine trong năm 2024 sẽ phải tìm chiến lược và cách đánh "thông minh hơn, hiệu quả hơn".
Tuy nhiên, Michael Kofman, chuyên gia tại Trung tâm Hòa bình Quốc tế Carnegie, Mỹ, nhận định một cách thận trọng: "Nếu phương Tây và Ukraine đầu tư đúng đắn cho một chiến lược mới, họ có thể dần lấy lại lợi thế trên chiến trường".
Clip trực thăng Ka-52 Nga tấn công trong chiến dịch quân sự đặc biệt. |
