Quan hệ Nga-Syria có bước ngoặt mới
Một bài viết trên tờ Wall Street Journal của Mỹ bình luận rằng, chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vẫn chưa bày tỏ rõ ràng thái độ của mình đối với chính quyền mới ở Syria và sự thiếu rõ ràng này đã để lại khoảng trống mà Nga đang tìm cách lấp đầy.
Dưới thời Assad, các công ty Nga đã đầu tư mạnh vào Syria, với trọng tâm là khai thác và chế biến dầu khí, đồng thời Damascus cũng là đối tác thương mại quan trọng của Moscow.
Ấn phẩm này lưu ý rằng, vài ngày trước khi Tổng thống Bashar al-Assad phải sơ tán khẩn cấp khỏi lãnh thổ Syria sang lãnh thổ Nga, Moscow đã gọi lực lượng đối lập thân Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến về Damascus là “những kẻ khủng bố”.
Nhưng hiện tại, chỉ ba tháng sau, Moscow đã nhìn thấy cơ hội để mở rộng ảnh hưởng kinh tế tại Syria và duy trì các căn cứ quân sự, xây dựng mối quan hệ bền chặt với “những người bạn mới”, thậm chí có thể tăng cường sự hiện diện của mình ở quốc gia nằm ven bờ đông Địa Trung Hải này.
Wall Street Journal bình luận, Nga đã bảo vệ Assad trong một thời gian dài, nhưng giờ đây họ quyết định xích lại gần hơn với những kẻ mà họ chống lại, điều này thật đáng ngạc nhiên, nhưng cũng không quá khó hiểu, bởi Moscow đã nhanh nhạy nắm bắt được cơ hội mà chính Washington đã tạo ra cho mình.
Các cuộc tiếp xúc của Moscow với chính quyền mới ở Damascus bắt đầu vào tháng 01 năm nay, khi Thứ trưởng Ngoại giao Liên bang Nga Mikhail Bogdanov và Đặc phái viên Nga tại Syria Alexander Lavrentyev đến Cộng hòa Ả rập Syria.
Moscow kiên quyết từ chối giao cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad cho chính quyền mới của Syria và yêu cầu không nêu vấn đề này trong tương lai.
Vào thời điểm đó, tương lai của căn cứ không quân Khmeimim của Nga và căn cứ hải quân ở Tartus ở tỉnh Latakia đã được thảo luận, nhưng các cuộc đàm phán đã nhanh chóng mở rộng sang phạm vi rộng hơn.
Quá trình này được đẩy nhanh sau cuộc điện đàm giữa nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin và người đứng đầu Cộng hòa Ả Rập Syria hiện nay là ông Ahmed al-Sharaa.
Và chỉ vài ngày sau, một chiếc máy bay chở tiền giấy đã khởi hành từ Nga đến Syria, mang theo niềm tin về một “sự tái sinh” của Nga ở Syria và quan hệ nồng ấm mới giữa Moscow và Damascus.
Đồng thời, Nga và Syria đang tích cực trao đổi về các vấn đề khác liên quan đến hàng tỷ dollars tiền mặt, đầu tư vào các mỏ khí đốt và cảng biển, cùng nhiều chủ đề khác.
Mỹ chậm chạp, Nga chớp thời cơ?
Trong bối cảnh đó, tất cả các đối tác của Hoa Kỳ ở Trung Đông đều không biết phải phản ứng thế nào với những gì đang xảy ra ở Syria.
Các đồng minh và đối tác của Washington đang trì hoãn việc cấp vốn khẩn cấp cho Syria vì Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa bày tỏ quan điểm của mình, còn Nga đã nhanh chóng và quyết đoán tận dụng điều này, khiến quan hệ giữa Moscow và Damascus trong những ngày qua đã được “làm ấm” lên rõ ràng.
Các nguồn tin của ấn phẩm này cho hay, trong khi Doha và Riyadh đang chờ đợi ý kiến của Washington về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với các cựu chiến binh thánh chiến, thì Moscow đang “ra tay rèn khi sắt còn nóng”.
Lợi thế của Nga, quốc gia đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ và châu Âu do cuộc xung đột ở Ukraine, trong các cuộc đàm phán với Syria là không bị cản trở bởi bất kỳ cân nhắc đạo đức nào liên quan đến Syria và có thể thực hiện các quyết định mà không cần sự đồng thuận của phương Tây.
Vào tháng 2, Nga đã cung cấp cho Ngân hàng Trung ương Syria những tờ tiền giấy mới in của đồng tiền quốc gia địa phương (bảng Syria) trị giá 23 triệu dollars.
Nền kinh tế Syria đang thiếu tiền mặt và Moscow đã nhanh chóng đáp ứng yêu cầu của Damascus, trong khi các quốc gia khác từ chối giúp đỡ vì mối đe dọa trừng phạt từ châu Âu và Hoa Kỳ.
Thậm chí, Qatar và Saudi Arabia còn không phân bổ viện trợ ngân sách cho chính quyền mới của Syria như họ đã hứa trước đó.
Bình luận về vấn đề này, theo cựu nhà ngoại giao Hoa Kỳ David Schenker, chính quyền Trump đang thể hiện sự thờ ơ và vẫn chưa xây dựng được kế hoạch hành động với chính quyền Damascus.
Điều này khiến việc chống lại sự trở lại của Nga ở Syria trở nên khó khăn hơn đối với các đồng minh của Washington.
Theo một chuyên gia về Nga và Trung Đông là bà Anna Borshchevskaya, nghiên cứu viên tại Viện Washington, cho biết, câu hỏi chính hiện nay là phương Tây đứng đầu là Hoa Kỳ sẽ định vị và can dự vào Syria như thế nào để giảm số lý do chính quyền Damascus phải dựa vào Moscow.
Ông Schenker chính là người đứng đầu văn phòng Cận Đông của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, đã cho biết rằng, một thỏa thuận rộng rãi giữa Nga và chính quyền Syria hiện nay không chỉ có thể khôi phục lại mối quan hệ trước đây dưới thời Assad, mà thậm chí có thể còn giúp hai nước xích lại gần nhau hơn.
