Nhận định được Mahad Darar, chuyên nghiên cứu về Yemen và tình hình Trung Đông đưa ra sau khi liên quân Mỹ, Anh thực hiện loạt cuộc không kích vào khoảng 60 mục tiêu tại 16 địa điểm của Houthi hôm 11/1, bao gồm cả thủ đô Sanaa của Yemen, cảng chính Hodeida và Saada.
Theo Mahad Darar, các cuộc tấn công của Mỹ vào Houthi sẽ có tác động sâu rộng - không chỉ đối với lực lượng quân sự này và cuộc nội chiến ở Yemen, mà còn với cả khu vực.
Houthi sẽ thu được lợi ích chính trị từ các cuộc tấn công này do sự ủng hộ một câu chuyện mà nhóm này đã nuôi dưỡng: rằng họ là những người đấu tranh tự do chống lại chủ nghĩa đế quốc phương Tây trong thế giới Hồi giáo.
Lý do chính đáng
Xung đột Israel-Hamas đã tiếp thêm sinh lực cho Houthi, mang lại cho lực lượng vũ trang này một lý do tồn tại vào thời điểm mà vị thế của họ ở quê nhà đang giảm sút.
Tại thời điểm xảy ra cuộc tấn công hôm 7/10 của Hamas ở Israel, cuộc xung đột kéo dài của lực lượng Houthi với Saudi Arabia - quốc gia ủng hộ chính phủ Yemen bị nhóm này lật đổ năm 2014, đã lắng xuống sau cuộc ngừng bắn vào tháng 4/2022.
Những cuộc tấn công bằng tên lửa của Houthi vào các thành phố của Saudi đã chấm dứt và có hy vọng rằng một lệnh ngừng bắn có thể mang lại sự kết thúc vĩnh viễn cho cuộc xung đột tàn khốc ở Yemen.
Nhưng trong khi mối đe dọa từ bên ngoài giảm xuống, thì những rắc rối trong nước xuất hiện ở các khu vực do Houthi kiểm soát - nghèo đói, cơ sở hạ tầng xuống cấp lại dẫn đến sự lo lắng ngày càng tăng về cách quản lý của Houthi.
Trong tình thế này, không có kẻ xâm lược bên ngoài nào để Houthi đổ lỗi. Các nhà lãnh đạo Houthi không còn có thể biện minh cho những khó khăn ở Yemen như một sự hy sinh cần thiết để chống lại các thế lực nước ngoài, mà trước đó cụ thể là Saudi Arabia và UAE.
Đúng lúc đó, các cuộc tấn công của Israel ở Gaza đã mang lại một mục đích mới cho Houthi. Với lý do ủng hộ chính nghĩa của phong trào Hamas đã cho phép Houthi khẳng định lại sự liên quan của họ và tiếp thêm sinh lực cho các chiến binh cũng như khả năng lãnh đạo của họ.
Với động thái tấn công bằng tên lửa về phía Israel, Houthi đã cho thấy mình là lực lượng đơn độc ở Bán đảo Arab chống lại Israel. Houthi đang thể hiện cho người dân Yemen và những nước khác trong khu vực một thái độ khác, so với các nước Arab cho đến nay vẫn chưa sẵn sàng thực hiện hành động mạnh mẽ chống lại Israel.
Đoàn kết với người Palestine
Trong khi đó, Houthi đã thành công trong việc gắn kết người Palestine, đặc biệt là lực lượng Hamas với họ. Các cuộc tấn công của Mỹ, Anh có thể phản tác dụng vì một lý do khác: Chúng gợi lên ký ức về sự can thiệp quân sự của phương Tây vào thế giới Hồi giáo và Arab.
Tại thời điểm Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuyên bố thành lập liên minh gồm 10 quốc gia chống lại các cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ vào ngày 18/12/2023, chỉ có Bahrain – nơi đặt Bộ Tư lệnh Trung tâm Lực lượng Hải quân Mỹ và Hạm đội 5 của Mỹ tham gia.
Thực tế đó đã làm xuất hiện những lo ngại về việc thiếu đại diện trong khu vực tham gia liên minh. Sự vắng mặt của các cường quốc trong khu vực như Saudi Arabia, Ai Cập, Djibouti – nơi Mỹ có căn cứ quân sự duy nhất ở châu Phi – đã làm tăng thêm nghi ngờ trong giới quan sát về hiệu quả của liên minh trong việc tấn công Houthi.
Thiếu hỗ trợ trong khu vực khiến Mỹ và các đồng minh trong liên minh rơi vào tình thế đầy thách thức. Thay vì được coi là những người bảo vệ an ninh hàng hải, Mỹ - chứ không phải Houthi – có thể bị người Yemen coi là kẻ xâm lược và gây leo thang trong khu vực.
Thêm sức mạnh
Sức mạnh mới của Houthi và các cuộc tấn công của phương Tây vào lực lượng này cũng có tác động đến chính cuộc nội chiến ở Yemen.
Kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Saudi Arabia và lực lượng Houthi – giao tranh giữa Houthi và các nhóm khác ở Yemen, như Hội đồng chuyển tiếp phía Nam, Chính phủ chuyển tiếp Yemen và Lực lượng kháng chiến quốc gia, đã đi vào bế tắc.
Mỗi nhóm kiểm soát các khu vực khác nhau của Yemen và dường như tất cả đều đã chấp nhận sự bế tắc này. Các cuộc tấn công của Mỹ, Anh đã khiến các đối thủ của Houthi rơi vào tình thế khó khăn. Họ sẽ do dự trong việc công khai ủng hộ sự can thiệp của phương Tây vào Yemen hay đổ lỗi cho Houthi đã hỗ trợ Hamas.
Hiện nay vẫn còn sự đồng cảm rộng rãi đối với người dân Palestine ở Yemen - điều có thể mang lại cho Houthi cơ hội nhận được sự hỗ trợ ở cả những khu vực trong nước không thuộc quyền kiểm soát của họ.
Houthi có thể tự do đổ lỗi cho các cuộc tấn công của phương Tây để huy động thêm sự ủng hộ và giành được lợi thế chiến lược trước các đối thủ trong nước.
