Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV khẳng định mục tiêu: “Phát triển giáo dục và đào tạo nhằm xây dựng con người Việt Nam có tri thức, đạo đức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế”. Từ tinh thần đó, việc triển khai Đề án “Đào tạo, trang bị kiến thức cơ bản về văn hoá, nghệ thuật cho học sinh” được xem là một hướng đi đúng đắn, góp phần xây dựng thế hệ công dân năng động, sáng tạo, khỏe mạnh và có đời sống tinh thần phong phú.
Bồi đắp tâm hồn thế hệ trẻ, lan toả lối sống lành mạnh
Tại Nghệ An, việc xây dựng, triển khai Đề án được đông đảo giáo viên đồng tình và đánh giá là vô cùng cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018.
Theo nhiều nhà giáo, đề án này là một bước đi quan trọng nhằm khắc phục tình trạng “học lệch”, tập trung quá nhiều vào các môn khoa học cơ bản mà vô hình trung xem nhẹ tầm quan trọng của giáo dục thẩm mỹ và thể chất.
Thầy Nguyễn Văn Thanh, Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTBT Tiểu học Lượng Minh (xã Lượng Minh, Nghệ An) chia sẻ, thực tế cho thấy, học sinh được tham gia các hoạt động văn nghệ, thể thao thường xuyên sẽ năng động, tự tin và có kỹ năng sống tốt hơn. Đây là điều mà chương trình chính khóa đôi khi chưa thể tải hết được.
Với vai trò quản lý một trường bán trú đóng tại xã miền núi, thầy Thanh cho rằng, việc có thêm các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao sẽ giúp quản lý học sinh tốt hơn.
Theo thầy Thanh, do học sinh của trường 2 tuần mới được về thăm nhà 1 lần, nên vào các ngày thứ 7 và Chủ nhật, các em thường có nhiều thời gian rảnh rỗi và chủ yếu chơi tự do, dễ dẫn đến nguy cơ tai nạn, thương tích.
Vì vậy, việc đưa các hoạt động văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao vào chương trình sinh hoạt cuối tuần không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, mà còn giúp các em rèn luyện sức khoẻ, phát triển năng khiếu; đồng thời tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh, an toàn và bổ ích.
Hiệu trưởng Tiểu học Lượng Minh cho rằng, tùy vào từng vùng miền, các nhà trường ở miền núi Nghệ An đề án có thể đưa các làn điệu múa, dân ca của đồng bào Mông, Thái, Khơ Mú… vào trường học một cách bài bản.
Bên cạnh đó, Nhà nước cần hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng giáo viên Âm nhạc, Ngữ văn hoặc mời nghệ nhân về giảng dạy để các em hiểu và yêu di sản của cha ông.
Đối với mảng thể dục, thể thao, thầy giáo Đậu Xuân Việt, giáo viên dạy môn Thể dục Trường THPT Tương Dương 1 (xã Tương Dương, Nghệ An) cho rằng, hiện nay các trường học, nhất là vùng nông thôn và miền núi chưa có sân chơi thể thao đáp ứng tiêu chuẩn, dụng cụ tập luyện còn thiếu thốn. Chính vì thế, cần có chính sách đầu tư sơ sở vật chất để đáp ứng nhu cầu học tập của các em học sinh.
Theo thầy Việt, đề án nên ưu tiên những môn tăng trưởng chiều cao như: Bóng rổ, bóng chuyền, cầu lông, đá cầu ... Về giáo dục thể chất thì ưu tiên thế mạnh địa phương như các môn thể thao dân tộc (kéo co, đẩy gậy). Bên cạnh đó, thành lập các Câu lạc bộ thể thao để các em có thể giao lưu, nâng cao và trao dồi kỹ năng.
“Một giờ học giáo dục thể chất thành công là tất cả học sinh được chơi, được vận động. Em có sức khoẻ yếu thì vận động ít, em khoẻ thì vận động nhiều theo khả năng và sở thích của bản thân, không bị ép buộc. Khi đó em cảm thấy thoải mái và vui vẻ để tiếp tục tiết học văn hoá mà bị ảnh hưởng”, thầy Việt chia sẻ quan điểm.
Thầy giáo này kỳ vọng, đề án sẽ tạo ra sân chơi cho các em học sinh, nhất là xây dựng đủ cơ sở vật chất, dụng cụ thể thao đạt chuẩn để các em hứng thú hơn, mang lại sức khoẻ, chiều cao cho các “tương lai đất nước”.
Hướng đến môi trường giáo dục toàn diện
Tại Thanh Hoá, những năm gần đây nhiều hoạt động trải nghiệm về nghệ thuật, phong trào thể dục thể thao cũng được các trường thường xuyên tổ chức. Đặc biệt, một số trường tư thục như Hệ thống giáo dục Nobel School; Hệ thống giáo dục Vietkids…
Theo bà Nguyễn Thị Lan, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị - nhà sáng lập hệ thống Giáo dục Nobel School (Thanh Hoá), trong bối cảnh giáo dục đang hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện, việc trang bị cho học sinh không chỉ tri thức chuyên môn mà còn là hiểu biết về văn hoá – nghệ thuật và thể chất là điều hết sức cần thiết”.
Bà Nguyễn Thị Mai, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Phú (tỉnh Thanh Hoá) cũng nêu quan điểm: “Khi học sinh được tiếp cận văn hoá – nghệ thuật một cách bài bản, các em có xu hướng tự tin hơn, ứng xử văn minh và tích cực tham gia hoạt động tập thể. Đây chính là điều mà giáo dục hiện nay đang hướng tới. Chúng tôi kỳ vọng Đề án “Đào tạo, trang bị kiến thức cơ bản về văn hoá nghệ thuật và tăng cường thể dục thể thao nâng cao thể chất” sẽ tạo nên những chuyển biến tích cực trong môi trường giáo dục”.
Nhiều ý kiến cho rằng việc kết hợp giáo dục văn hoá – nghệ thuật và thể thao sẽ giúp học sinh phát triển hài hòa giữa trí tuệ, thể chất và tâm hồn. Các nhà quản lý giáo dục cũng đề xuất tăng cường tổ chức các chuyến tham quan bảo tàng, nhà hát, di tích lịch sử; đồng thời khuyến khích các trường phối hợp với nghệ sĩ, nhà chuyên môn để hướng dẫn học sinh trải nghiệm và thực hành sáng tạo.
