Công nghệ tiếp tục phát triển với tốc độ nhanh chóng. Trong khi đó, khả năng tiếp cận các công nghệ như điện thoại di động và Internet ngày càng tăng.
Sự phát triển của công nghệ có nghĩa là: 2,7 tỷ người trên thế giới sử dụng Internet; 6,8 tỷ người có quyền truy cập vào điện thoại di động. Ngoài ra, số lượng điện thoại có thể truy cập Internet đang tăng 7% mỗi năm.
Công nghệ hỗ trợ giáo dục ra sao?
Tại nhiều trường trên khắp thế giới, máy tính, máy tính bảng và các thiết bị công nghệ khác đang được sử dụng như một phần của quá trình học tập. Công nghệ cung cấp một cánh cửa giúp mở ra thế giới mới. Đồng thời, giúp mọi người truy cập vào hàng nghìn tài liệu học tập. Học cách làm việc với công nghệ và sử dụng máy tính mang lại cho trẻ em những kỹ năng cần thiết cũng như sự tự tin. Nhờ đó, giúp trẻ có được công việc tốt trong tương lai.
Số lượng trẻ em trên khắp thế giới sử dụng các thiết bị cầm tay, như điện thoại di động và máy tính bảng mini đang ngày một tăng. Các cơ quan và tổ chức trên thế giới đang tận dụng lợi thế của công nghệ để cung cấp giáo dục tới những nơi cần thiết nhất.
Các kỹ năng công nghệ mới
Nhiều công việc hiện tại có thể biến mất trong vòng một thập kỷ tới. Với sự gia tăng tự động hóa và các yếu tố khác, sẽ có nhiều trẻ em tốt nghiệp với những kỹ năng công nghệ cần thiết cho nền kinh tế tương lai. Trong báo cáo vào tháng 9/2016, Ủy ban Giáo dục - một nhóm các nhà lãnh đạo và chuyên gia trên thế giới được thành lập để điều tra cách thức cung cấp giáo dục cho tất cả trẻ em vào năm 2030 - cho biết: “Cần phải có sự đổi mới sâu rộng để trang bị cho những người trẻ kiến thức và kỹ năng họ cần cho nền kinh tế mới. Đồng thời, cung cấp giáo dục cho hàng triệu trẻ em một cách hiệu quả hơn, tận dụng lợi thế của công nghệ và hiểu biết mới về cách trẻ em học tập”.
Kỹ năng kỹ thuật số là cần thiết để tham gia vào nền kinh tế toàn cầu. Công nghệ di động đã đến được ngay cả những nơi nghèo nhất trên thế giới. Tuy nhiên, khoảng cách về kỹ năng vẫn tồn tại. Trong khi đó, học sinh thường được dạy những kỹ năng không giúp họ tiếp cận việc làm trong lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học). Các chuyên gia lo ngại, nguy cơ cao là công nghệ được triển khai theo cách dành cho những người trẻ tuổi ở các nước giàu hơn. Trong khi đó, những người khác ở các nước thu nhập thấp ngày càng tụt hậu khi không có kỹ năng cần thiết cho nền kinh tế mới.
Ủy ban Giáo dục cho biết: “Hầu hết các công nghệ mới được tạo ra cho những người đã có một số quyền truy cập, thay vì được thiết kế và triển khai theo cách chủ động ưu tiên những người thiệt thòi nhất. Kết quả là, nhiều sáng kiến trong thập kỷ qua đã không tồn tại như mong đợi. May mắn thay, việc sử dụng công nghệ thực tế hơn cho giáo dục đang xuất hiện”.
“Ngày nay, chúng ta có những công cụ phi thường để dân chủ hóa giáo dục. Công cụ đó khiến một đứa trẻ ở vùng sâu nhất của nông thôn châu Phi có thể được học giống một đứa trẻ ở Manhattan. Công nghệ ngày nay đã biến điều đó thành hiện thực. Điều còn thiếu là ý chí hoàn thành và các nguồn lực. Bởi, một khi chúng ta đạt được ý chí, nguồn lực sẽ theo sau”, Strive Masiyiwa - người sáng lập Econet Wireless và là thành viên của Ủy ban Giáo dục, nhận định.
Những thách thức của việc cung cấp kỹ năng công nghệ
Công nghệ mang lại cơ hội học tập và giáo dục trên toàn thế giới. Song, các quốc gia cần nguồn lực và cam kết để đạt được điều đó. Hiện, khả năng truy cập Internet vẫn chưa được phủ sóng trên toàn thế giới. Ở những quốc gia nghèo nhất, cứ 10 người thì có một người có thể truy cập Internet. Trong khi đó, tại nhiều quốc gia đang phát triển, chưa đến 10% trường học được kết nối Internet.
Khả năng tiếp cận công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trên toàn cầu không bình đẳng. Không phải lúc nào mọi người cũng có kiến thức hoặc kỹ năng cần thiết để tận dụng lợi thế của công nghệ.
Mặc dù thực tế là, công nghệ di động hiện đã đến được ngay cả những cộng đồng nghèo nhất trên thế giới, nhưng khoảng cách về kỹ năng vẫn tồn tại. Việc sử dụng công nghệ hiện tại trong giáo dục thường tập trung quá mức vào các kỹ năng không cần thiết để tham gia vào nền kinh tế toàn cầu.
Trong một báo cáo, Liên minh Kinh doanh Toàn cầu về Giáo dục cảnh báo, khoảng cách về kỹ năng có thể sẽ ngày một lớn. Ngay cả khi công nghệ luôn “sẵn sàng” và mọi người có các kỹ năng đọc viết điện tử cần thiết, không có gì đảm bảo rằng, chỉ công nghệ có thể tạo ra một môi trường học tập chất lượng. Nghiên cứu cho thấy rằng, “học tập kết hợp” sẽ mang lại nhiều thành công hơn. Phương pháp này giúp học sinh trải nghiệm sự kết hợp giữa giáo dục trực tiếp và trực tuyến. Đồng thời chỉ ra rằng, không phải tất cả trẻ em đều học theo cùng một cách.
Công nghệ và giáo dục trong trường hợp khẩn cấp
Công nghệ có thể cung cấp giáo dục ở những nơi khác ngoài lớp học truyền thống - đặc biệt là trong các trường hợp khẩn cấp như xung đột hoặc thiên tai. Trong các tình huống khủng hoảng, nhu cầu về giáo dục vượt xa nguồn cung cấp về cơ sở hạ tầng, giáo viên, tài liệu và các nguồn lực khác.
Trong một báo cáo của tổ chức cộng đồng vì trẻ em Theirworld và Liên minh Kinh doanh Toàn cầu về Giáo dục, họ đã xem xét kỹ lưỡng tiềm năng của công nghệ trong việc cung cấp giáo dục cho người tị nạn Syria. Báo cáo đã đưa ra một số khuyến nghị, bao gồm: Xem công nghệ như một công cụ thay vì giải pháp; Hỗ trợ nhiều phương pháp để bổ sung khả năng tiếp cận công nghệ trong giáo dục; Tăng khả năng truy cập
Internet và các thiết bị công nghệ; Tăng cường điều phối và giám sát cũng như đánh giá các chương trình; Đảm bảo sự uy tín của các chương trình giáo dục thông qua kiểm định; Làm việc với chính sách và những hạn chế kinh tế của thị trường lao động nước sở tại; Ưu tiên phát triển nguồn mở và nội dung do người dùng tạo.
Báo cáo nhấn mạnh thêm: “Một cơ hội rõ ràng cho các doanh nhân, những người tiên phong và lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ để kết hợp nỗ lực của họ và “mô hình nguồn”. Đó không chỉ là công nghệ, mà là sự kết hợp, chia sẻ chuyên môn và rủi ro. Sự hợp tác mới giữa các nền tảng, sản phẩm, công nghệ và chuyên gia công nghệ có thể thúc đẩy sự đổi mới và khả năng tiếp cận. Từ đó, dẫn đến những cách suy nghĩ hoàn toàn mới về việc học trong những bối cảnh khó khăn nhất”.
Ngoài ra, không thể phủ nhận tầm quan trọng của công nghệ trong giáo dục từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Cách đây hơn một năm, việc làm quen với phương pháp dạy và học trực tuyến còn nhiều bỡ ngỡ. Song, hiện tại, sau nhiều lần phải tạm dừng đến trường để phòng dịch Covid-19, cả học sinh, sinh viên lẫn giáo viên cũng như phụ huynh trên khắp thế giới đã dần thích nghi với mô hình giáo dục thời dịch bệnh này. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn trên thế giới, việc dạy và học trực tuyến có thể coi là “cứu cánh” để đảm bảo quyền được giáo dục. Nhiều nước đã ứng dụng giải pháp công nghệ, nhằm đảm bảo việc triển khai hoạt động dạy và học trực tuyến đạt hiệu quả.
Công nghệ và giáo dục hòa nhập
Công nghệ có thể mang lại cho trẻ em khuyết tật - những người có nhiều khả năng bỏ học hơn bất kỳ ai khác, cơ hội học tập mới. Sử dụng ICT, giáo viên có thể điều chỉnh các bài giảng của mình. Đồng thời, trình bày thông tin ở các định dạng dễ tiếp cận phù hợp nhất với nhu cầu của từng người học. Khi đó, mọi học sinh đều có thể tham gia giáo dục bình đẳng. Ví dụ, đối với học sinh khiếm khuyết về khả năng nói, ngôn ngữ và giao tiếp, văn bản có thể được hỗ trợ bằng các ký hiệu. Đồng thời, sử dụng hệ thống dựa trên hình ảnh hoặc ứng dụng văn bản/hình ảnh thành giọng nói.
Những người sử dụng ngôn ngữ ký hiệu có thể dùng video, được ghi lại và phát trực tiếp. Sách giáo khoa điện tử có thể được sản xuất theo yêu cầu bằng chữ nổi, in khổ lớn hoặc giọng nói. Tài liệu chương trình giảng dạy có thể được tạo ra dưới định dạng âm thanh và có các tùy chọn cho lệnh thoại hoặc lệnh chuyển lời nói thành văn bản. Nhờ đó, giúp những người có trình độ đọc viết và/hoặc khó khăn về thể chất sử dụng thiết bị cũng như thể hiện bản thân dễ dàng hơn.
