Cần phải có những giải pháp gì để nâng cao hơn nữa chất lượng đào tạo, gắn NCKH, chuyển giao công nghệ với thực tiễn cuộc sống. Tăng cường đổi mới công tác quản lý, gắn các hoạt động đào tạo, NCKH vào thực tiễn phát triển của khoa học công nghệ, biến giảng viên, sinh viên vừa là thầy vừa là thợ - là những giải pháp được coi là thích hợp.
“Vì sao phải nâng cao chất lượng đào tạo?”
Hiện nay, tại khu vực phía Nam đã có rất nhiều trường đại học đã có hoặc các trường mới thành lập đều đào tạo nhiều ngành nghề mà Cơ sở II đang đào tạo, điều này dẫn đến tăng tính cạnh tranh nhưng lại tạo động lực để các trường cần phải đổi mới chất lượng đào tạo, NCKH nếu muốn khẳng định thương hiệu và vị thế. Trong khi đó, CSII ngoài thuận lợi là đơn vị trực thuộc Trường Đại học GTVT – trường có uy tín về đào tạo trong cả nước thì cũng có khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ, cơ chế quản lý….Đồng thời, cũng như các trường đại học khác CSII đang phải giải quyết mâu thuẫn giữa tăng qui mô đào tạo và đảm bảo chất lượng đào tạo trong khi nguồn lực về tài chính, CSVC còn khiêm tốn.
Trong Hội thảo “Đào tạo đáp ứng theo nhu cầu xã hội”, từ những tham luận, ý kiến thảo luận của các doanh nghiệp, của các đơn vị quản lý đã cho thấy bên cạnh các ưu điểm trong sản phẩm đào tạo của nhà trường, còn tồn tại một số bất cập về chương trình giảng dạy, phương giảng dạy…và đặt ra các yêu cầu về chất lượng đào tạo đối với nhà trường để cung cấp nguồn nhân lực có chất lượng tốt đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Từ các nguyên nhân chính ở trên đã dẫn đến yêu cầu nhà trường phải nhanh chóng đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, hiệu quả NCKH đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn.
 |
| Tăng cường thực hành - giải pháp quan trọng góp phần nâng cao chất lượng đào tạo (Ảnh internet) |
Việc cần làm để đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo, nâng cao hiệu quả NCKH.
Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý đào tạo (quản lý học, thi, quản lý SV, đóng học phí, tra cứu điểm thi được thực hiện qua website, tin nhắn điện thoại di động; việc nhận đơn, thư của SV có thể qua email, giải quyết các công việc quy về một đầu mối) đã làm cho công tác quản lý được khoa học hơn, có tính hệ thống, tính chính xác cao, minh bạch, nhanh chóng, thuận lợi cho người học, tiết kiệm thời gian và kinh phí cho nhà trường. Việc tổ chức lớp học hợp lý góp phần giảm được áp lực về giảng viên và tình trạng đổi giờ, dồn giờ. Các buổi đối thoại trực tiếp với SV, học viên cao học, kể cả với SV tại các trạm xa, góp phần nhanh chóng nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của sinh viên, từ đó điều chỉnh lại công tác quản lý cho phù hợp với tình hình.
Để giải quyêt mâu thuẫn giữa nâng cao chất lượng đào tạo trong khi nguồn ngân sách Nhà nước cấp có hạn, đồng thời để đáp ứng nguyện vọng của SV và các doanh nghiệp về cung cấp nguồn nhân lực có chất lượng cao, nhà trường đã thí điểm mở lớp Cầu đường học tăng cường tiếng Anh (chương trình học có sự tham khảo ý kiến đóng của các doanh nghiệp, cơ quan quản lý) có sự chia sẻ nguồn kinh phí từ người học, trình độ tiếng Anh của SV đầu vào là sơ cấp nhưng sau một năm học tập đã cho kết quả trên 44% SV đạt trình độ TOEFL 400-420, sau 2 năm các SV có thể nghe giảng bằng tiếng Anh.
Song song với đó, việc tăng cường các hoạt động NCKH, chuyển giao công nghệ đã tạo cho CSII những bước phát triển mới trong công tác NCKH, đối ngoại. CSII đã ký kết hợp tác với hàng loạt các doanh nghiệp, cơ quan quản lý, nhiều đề tài NCKH, chuyển giao công nghệ do Sở KHCN, Sở GTVT Tp.HCM và các doanh nghiệp, địa phương đặt hàng đạt đã được thực hiện; hàng loạt các công trình lớn của Tp. Hồ Chí Minh và các địa phương phía Nam đều có sự tham gia, đóng góp của thầy và trò Cơ sở II. Chính các hoạt động hợp tác này bước đầu đã gắn kết các đề tài NCKH của giảng viên với các đề tài NCKH do các doanh nghiệp đặt hàng, tạo điều kiện nâng cao chất lượng các đề tài NCKH và nâng cao trình độ, thu nhập của các giảng viên.
Bên cạnh đó, hoạt động tư vấn tại Chi nhánh công ty Tư vấn triển khai công nghệ và xây dựng giao thông đã được đẩy mạnh, giúp nâng cao trình độ và nguồn thu nhập của các giảng viên, giúp SV có nơi thực tập tốt. Đẩy mạnh đào tạo theo nhu cầu xã hội, CSII đã mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ ngắn hạn về kiến thức quản lý dự án, nghiệp vụ lập, thẩm định dự toán công trình xây dựng, nghiệp vụ chỉ huy trưởng, tiếng Anh chuyên ngành ... cho SV, cán bộ quản lý, kỹ sư, của các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp khu vực phía Nam; giúp SV khi ra trường nhanh chóng thích nghi môi trường làm việc, giảm thời gian đào tạo lại của các doanh nghiệp với sản phẩm đào tạo của nhà trường.
Với đặc thù đa số các công trình đều được xây dựng cách đây gần 60 năm nên việc sử dụng một cách có hiệu quả CSVC, các trang thiết bị đã được đầu tư luôn được Cơ sở II chú ý. CSII đã chủ động lập các dự án về đầu tư trang thiết bị, sửa chữa chống xuống cấp với tổng giá trị gần 18 tỷ, tạo bước chuyển biến lớn về trang thiết bị thí nghiệm và nâng cao năng lực NCKH, chuyển giao công nghệ, đóng góp về kỹ thuật, công nghệ để thực hiện các công trình lớn của phía Nam như xây dựng và sửa chữa: cầu Calmet, cầu Phú Mỹ, cầu Sài Gòn, cầu Rạch Chiếc, đường rừng Sác-Cần Giờ…. Năm 2009, được sự quan tâm của Bộ GD&ĐT và Tp. Hồ Chí Minh, CSII đã được đầu tư xây dựng ký túc 7 tầng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ với tổng mức đầu tư trên 42 tỷ đồng, góp phần giải quyết cơ bản chỗ ở của SV.
Từ thực tế đào tạo với chức năng là một trung tâm đào tạo, NCKH, chuyển giao công nghệ GTVT hàng đầu đất nước tại phía Nam, CSII xin kiến nghị một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả các hoạt động trên: Cần phân cấp mạnh cho CS II để phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, xây dựng và phát triển CSII thành cơ sở đào tạo có chất lượng, là trung tâm NCKT, chuyển giao công nghệ có vị thế trong hệ thống các trường đại học khu vực phía Nam; Đổi mới cơ chế trả lương, khen thưởng - kỷ luật để tạo động lực cho các giảng viên, cán bộ quản lý, các nhà khoa học trong công tác; Có chế tài đủ mạnh để nâng cao hiệu quả công tác quản lý; Có cơ chế bắt buộc về số lượng các bài báo, công trình NCKH đối với các giảng viên có trình độ từ tiến sỹ trở lên; Có chế độ thưởng cao cho các công trình nghiên cứu được chấp nhận tại các hội nghị quốc tế hoặc được đăng trên các tạp chí quốc tế; Kết hợp chặt chẽ NCKH với đào tạo thông qua hội nghị khách hàng hàng năm, gắn kết các luận văn thạc sỹ, tiến sỹ, các đề tài NCKH của giảng viên, SV với các đơn đặt hàng của cơ quan quản lý, các doanh nghiệp trong và ngoài nước; tập trung nguồn lực thực hiện một số nghiên cứu mũi nhọn mà ngành GTVT đang cần, bớt hình thức, không lãng phí kinh phí của Nhà nước và cả bản thân những người thực hiện, sau khi kết thúc đề tài sẽ đào tạo được nhiều tiến sỹ, thạc sỹ, các giảng viên trẻ được nâng cao trình độ và là chủ nhiệm đề tài của các năm tiếp theo; Đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp sử dụng sản phẩm đào tạo của nhà trường để các doanh nghiệp chia sẻ một phần kinh phí đào tạo, tạo điều kiện cho các SV giỏi nhưng có hoàn cảnh khó khăn có thể học tập các lớp có chất lượng cao (các doanh nghiệp sẽ kiểm tra, giám sát, hỗ trợ chất lượng đào tạo trong suốt quá trình đào tạo của trường.
TS. Nguyễn Văn Hùng
Phó Giám đốc thường trực CSII- Tp.HCM (Đại học Giao thông vận tải)
