Tồn tại nhiều khó khăn tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số
Đánh giá cao những nỗ lực, quyết tâm trong điều hành của Chính phủ trong năm 2016 đã đem lại kết quả tích cực, tuy nhiên Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Cao Thị Xuân cho rằng vẫn nặng về các chỉ tiêu kinh tế mà nhẹ đánh giá các vấn đề xã hội. Đại biểu Cao Thị Xuân đặc biệt nhấn mạnh đến những khó khăn tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Đại biểu Cao Thị Xuân dẫn số liệu: Cả nước có hơn 3 triệu hộ với hơn 13 triệu đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó 90% sống ở nông thôn. Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc khoảng hơn 23% (cao gấp hơn 3 lần tỷ lệ chung của cả nước).
Với một số dân tộc rất ít người, tỷ lệ hộ nghèo chiếm tuyệt đại đa số, như: La Hủ 84%, Mảng 80%, Chứt 75%, Ơ Đu 63%... Thu nhập bình quân/đầu người dân tộc chỉ khoảng gần 1,2 triệu đồng (bằng 40% bình quân cả nước).
Cho đến nay, vẫn hơn 15% số hộ đang ở nhà tạm, khoảng 28% sử dụng hố xí không hợp vệ sinh, hơn 25% chưa được tiếp cận với nguồn nước hợp vệ sinh…
Về văn hóa, khoảng 2.200 xã chưa có nhà văn hóa (chiếm hơn 50% số xã vùng đồng bào dân tộc); có tới gần 99% số xã có trạm y tế, nhưng chỉ hơn 45% đạt chuẩn quốc gia. Đặc biệt, có tới gần 27% tảo hôn, trong đó đáng báo động khi có tới 6,5 phần nghìn là hôn nhân cận huyết.
Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc chuyển tải ý kiến cử tri đề nghị Quốc hội xem xét để có chính sách phù hợp, không để khoảng cách giàu nghèo giữa các dân tộc, khoảng cách phát triển giữa các khu vực ngày càng giãn ra, những vấn đề xã hội, an ninh trật tự… ngày càng phức tạp, ngáng trở mục tiêu phát triển bền vững.
Đầu tư dàn trải, lãng phí
Đại biểu Nguyễn Bá Sơn (Đà Nẵng) ghi nhận quá trình thực hiện các chủ trương về phát triển vùng, liên kết vùng thời gian vừa qua đã đạt được những hiệu quả nhất định, góp phần vào sự phát triển của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn nhiều hạn chế.
Đại biểu Sơn chỉ rõ, thu hút đầu tư và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giữa các địa phương đang mang tính chạy đua, mạnh ai nấy làm, thay nhau “trải thảm đỏ”, mời chào đầu tư với nhiều hình thức ưu đãi.
63 tỉnh thành mà có tới 245 bến cảng, 29 cảng biển, 21 sân bay trong đó có tới 10 sân bay quốc tế. Gần như tỉnh nào cũng có hoặc đều muốn có sân bay, cảng biển. Theo đại biểu Sơn thì điều này làm giảm lợi ích tổng thể.
Các tỉnh thành đầu tư dàn trải, lãng phí, không có trọng điểm. Các vùng kinh tế trọng điểm chưa thực sự phát huy được vai trò đầu tàu, tác dụng lan tỏa, hiệu quả đầu tư chưa thực sự vượt trội…
Cùng chung quan điểm trên, đại biểu Cao Đình Thưởng (Phú Thọ) cho rằng, việc giao cho địa phương tự quy hoạch, theo ông Thưởng sẽ dẫn đến tình trạng “trăm hoa đua nở”, việc quy hoạch đầu tư dàn trải, thiếu đồng bộ, thiếu tính liên thông, liên kết, không hiệu quả, gây thất thoát, lãng phí ngân sách Nhà nước và làm phát sinh nhiều bất cập trong quá trình triển khai thực hiện.
Ông Thưởng đề nghị, việc quy hoạch và quy hoạch đầu tư cần có sự cân nhắc hết sức thận trọng, phù hợp với từng vùng, tạo động lực thúc đẩy nền kinh tế.
