Ngăn chặn bong bóng bất động sản
“Nền kinh tế nhiều khả năng sẽ tăng trưởng tốt trong ngắn hạn, nhờ nhu cầu trong nước tiếp tục mạnh. Tuy nhiên, tăng trưởng chậm lại ở Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc có thể làm giảm cơ hội xuất khẩu của Việt Nam, cũng như nguy cơ mâu thuẫn thương mại leo thang trên toàn thế giới, đe dọa phá vỡ chuỗi giá trị và mạng lưới sản xuất toàn cầu mà Việt Nam đang hội nhập rất sâu. Các đợt lũ lụt nặng nề vào tháng 7 và tháng 8 có thể làm suy yếu nông nghiệp, trong khi các mỏ khoáng sản đã khai thác nhiều năm có thể sẽ bị giảm sản lượng” - Những nhận định đưa ra hôm 26/9 vừa qua của Ngân hàng Phát triển châu Á cho thấy hiện tại dù nền kinh tế của Việt Nam tăng trưởng “khỏe” nhưng vẫn cần tính đến những nguy cơ từ trong và ngoài nước.
ADB cho rằng, rủi ro đối với triển vọng kinh tế có xu hướng gia tăng. Nếu căng thẳng thương mại leo thang trên toàn thế giới gây tác động đáng kể đến thương mại toàn cầu và phá vỡ mạng lưới sản xuất và chuỗi cung ứng toàn cầu, triển vọng tăng trưởng của Việt Nam sẽ bị tác động xấu. Những diễn biến như vậy không chỉ ảnh hưởng đến triển vọng xuất khẩu mà còn kìm hãm FDI. Tình hình biến động gia tăng trên thị trường tài chính quốc tế cũng là một rủi ro tiêu cực khác.
Triển vọng tiêu dùng tư nhân tiếp tục sáng sủa, trong khi đầu tư tư nhân vẫn ổn định nhờ những nỗ lực không ngừng của chính phủ nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và hỗ trợ thành lập các doanh nghiệp mới. Việc đẩy nhanh chi tiêu đầu tư công trong nửa cuối năm nay, dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng đầu tư. Trong khi đó, tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa có thể sẽ giảm trong giai đoạn trước mắt, mặc dù việc tham gia vào các hiệp định thương mại tự do khác nhau sẽ hỗ trợ Việt Nam tiếp tục tiếp cận thị trường nước ngoài đối với các ngành hàng xuất khẩu lớn.
Tính theo ngành, nông nghiệp sẽ giảm mức tăng trưởng và chỉ đạt 2,5% trong năm nay, thấp hơn dự báo trước đó và dưới mục tiêu của Chính phủ là 3%, do lũ lụt nghiêm trọng trong những tháng gần đây. Sản lượng khai khoáng đã giảm 1,3% trong nửa đầu năm nay, sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng bởi các mỏ và giếng dầu đã khai thác nhiều năm cũng như điều kiện thời tiết không thuận lợi. Tăng trưởng trong ngành xây dựng cũng sẽ giảm trong các tháng cuối năm, do Chính phủ tìm cách ngăn chặn bong bóng bất động sản. Chỉ số nhà quản trị mua hàng PMI đạt mức cao kỷ lục (55,7) trong nửa đầu năm nay, cho thấy môi trường kinh doanh liên tục cải thiện, nhưng không thể loại trừ khả năng tăng trưởng ngành công nghiệp sẽ giảm nhẹ, do tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sẽ giảm nhẹ trong những tháng tới. Trong khi đó, ngành dịch vụ có khả năng tăng trưởng tốt nhờ tiêu dùng tư nhân và du lịch đều tăng khả quan.
Thực hiện cơ chế tỷ giá linh hoạt hơn?
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Cường, mặc dù tốc độ tăng trưởng đã được điều chỉnh giảm trong năm nay, áp lực lạm phát có khả năng sẽ tiếp tục duy trì trong thời gian tới. Tiền đồng đã yếu đi kể từ tháng 7 và có thể tiếp tục bị áp lực khi lãi suất của Mỹ tăng và đồng đô la mạnh lên. Nếu đồng nhân dân tệ tiếp tục mất giá so với đồng đô la thì có thể gây thêm áp lực lên tiền đồng, làm tăng lạm phát. Hơn nữa, giá dầu thế giới tăng sẽ làm tăng áp lực lên lạm phát, cũng như việc tăng giá lương thực. Giá lương thực, chiếm tỷ trọng khoảng một phần ba trong giỏ hàng hoá tiêu dùng, đã tăng 2,3% trong tám tháng của năm, đảo ngược xu hướng giảm trong cùng kỳ năm ngoái. Do đó, lạm phát trung bình năm được dự báo sẽ tăng lên tới 4% trong năm 2018, có thể tiếp tục lên 4,5% vào năm 2019.
Trong bối cảnh phức tạp của môi trường kinh tế vĩ mô mới nổi lên, Việt Nam đang thận trọng triển khai các chính sách tài khoá và tiền tệ, nhằm duy trì sự ổn định, đồng thời vẫn hỗ trợ tăng trưởng. Chính sách tài khóa tiếp tục tập trung vào việc mở rộng cơ sở thuế và tăng cường công tác quản lý thuế. Mặc dù ngân hàng Trung ương đã giữ nguyên lãi suất chính sách, nhưng vẫn áp dụng những biện pháp khác để ổn định tỷ giá.
Lãi suất tín phiếu ngân hàng Nhà nước phát hành kể từ cuối tháng 7 cũng đã được điều chỉnh tăng, đẩy lãi suất thị trường tiền tệ liên ngân hàng lên. Trong tương lai, Ngân hàng Nhà nước dự định sẽ theo đuổi một cơ chế tỷ giá linh hoạt hơn, với mục tiêu cuối cùng là dần dần chuyển đổi khuôn khổ chính sách tiền tệ từ tập trung vào ổn định tỷ giá và mục tiêu tín dụng - tiền tệ sang mục tiêu lạm phát. Dựa trên các biện pháp được tiến hành gần đây và định hướng chính sách trong tương lai, cần xem xét việc áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt hơn trong thời gian trước mắt để kiềm chế lạm phát.
