Bỏ nương xuống nước...
Thời gian gần đây, nhiều hộ dân ở lòng hồ Sông Đà (thuộc huyện Mường La, tỉnh Sơn La) có nguồn thu nhập cao và vươn lên thoát nghèo nhờ nghề nuôi cá lồng. Trước kia, bà con chủ yếu sống dựa vào nương rẫy, tuy nhiên thu nhập chẳng khấm khá là bao. Thấy nhiều bà con ở mạn hạ lưu thuộc tỉnh Hòa Bình nuôi cá lồng cho lãi lớn, người dân đã “khoác tay nải” xuống học hỏi và áp dụng nuôi cá tại địa phương. Tất cả chỉ với mơ ước thoát khỏi cái nghèo, hướng đến tương lai tươi sáng hơn.
Tại xã Mường Trai, vài năm trở về trước đời sống người dân phụ thuộc vào cây ngô, khoai, sắn. Mặc dù từ lúc thủy điện Sơn La tích nước, diện tích mặt hồ tại xã này rất thích hợp cho nghề nuôi cá lồng, nhưng chưa ai nghĩ đến việc nuôi cá phát triển kinh tế. Vì vậy, khi học tập được kinh nghiệm về, bà con sinh sống ven sông Đà thuộc xã Mường Trai đã bắt đầu quan tâm phát triển nghề nuôi cá. Hiện nay, với nghề nuôi cá lồng thương phẩm, mỗi năm đã đem lại cho bà con nguồn thu từ 100 – 400 triệu đồng. Nhờ vậy, mà đời sống người dân lòng hồ đã có sự đổi thay rõ nét. Nhiều gia đình từ chỗ hoàn cảnh khó khăn, nợ nần chồng chất nay đã từng bước vươn lên thoát nghèo và có cuộc sống ổn định.
Chị Lò Thị Bàn (bản Bó Ban, xã Mường Trai) cho biết: “Trước kia thu nhập của gia đình dựa vào nương rẫy nên rất thấp, có năm “trời thương” thì được mùa, còn khô hanh thì mọi công sức đều tan biến. Tôi phải nợ tiền phân bón nhiều lắm. Nói chung làm nương vất vả nhưng đầu tư toàn thua lỗ, kinh tế gia đình rất khó khăn. Nhờ chuyển sang nuôi cá lồng ở lòng hồ Sông Đà, tôi mới thoát được cái nghèo”.
 |
| Chị Lò Thị Bàn đang chăm sóc đàn cá. |
“Tôi chủ yếu nuôi cá rô phi, trắm cỏ, cá chép. Sau một thời gian nuôi, thấy đàn cá phát triển rất tốt chi phí đầu tư thấp, nên tôi tìm cách tăng số lượng lồng cá lên để nâng cao nguồn thu nhập. Hiện, tôi có 9 lồng cá, thu nhập mỗi năm hơn 160 triệu đồng”, chị Bàn nói.
Theo chị Bàn chia sẻ, để có kinh nghiệm chăm sóc cá, chị tìm đọc trên internet các bài báo viết về kỹ thuật nuôi cá và tập tính của loại cá nuôi trong ao hồ. Bên cạnh đó, chị còn khăn gói đi tìm hiểu các mô hình nuôi cá lồng ở huyện Đà Bắc (Hòa Bình). Chị Bàn tự đúc rút kinh nghiệm và áp dụng vào lồng cá của mình. Nhờ vậy mà đàn cá của chị ngày càng phát triển khỏe mạnh, không hay bị dịch bệnh. Chị Bàn nuôi theo kiểu “gối” nên lúc nào cũng có cá bán ra thị trường.
Thoát nghèo nhờ nuôi cá
Ông Nguyễn Văn Tâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La cho biết: Tận dụng lợi thế về diện tích mặt nước lòng hồ Sông Đà, chính quyền địa phương đã phối hợp với Chi cục thủy sản tỉnh Sơn La tổ chức nhiều lớp tập huấn cho các hộ dân. Các học viên chủ yếu là người dân tộc thiểu số sinh sống ở các xã như: Mường Trai, Hua Trai, Chiềng Lao, Pi Toong, Nậm Giôn, Tạ Bú, thị trấn Ít Ong, Chiềng San. Nhờ vậy, mà nhiều hộ dân trên lòng hồ Sông Đà ở các xã đã gặt hái được nhiều thành công trong việc nuôi cá lồng phát triển kinh tế.
Anh Lù Văn Khánh, xã Chiềng Lao cho biết: “Năm nay thời tiết ủng hộ, từ khi thả giống đến giờ 8 lồng cá của gia đình tôi đều phát triển khỏe mạnh, không xuất hiện dấu hiệu bất thường. Tôi nuôi chủ yếu là cá trắm cỏ, chép, rô phi. Đến thời điểm cá xuất bán có nhiều tiểu thương ở huyện Mường La, TP Sơn La, Mộc Châu vào mua tận nơi nên bán được giá khá ổn định. Tôi dự tính năm nay 8 lồng cá sẽ cho thu nhập khoảng 140 triệu đồng.
 |
| Mô hình nuôi cá lồng ngày càng phát triển. |
Hiện nay, huyện Mường La có 140 ha mặt nước nuôi thủy sản. Đến hết năm 2022, trên địa bàn huyện có trên 900 lồng nuôi cá. Trong đó, cá tầm 150 lồng, cá truyền thống 641 lồng. Cơ cấu lồng nuôi cá truyền thống giống chủ yếu là các loại cá: Rô phi, trắm cỏ, chép, trôi, lăng, nheo... Tổng sản lượng nuôi cá lồng và khai thác thủy sản đạt trên 2.750 tấn. Còn năm 2023, huyện đang trong giai đoạn thống kê chi tiết về sản lượng.
Theo ông Tâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La, trên địa bàn huyện đã hình thành và phát triển được trên 50 Hợp tác xã, trong đó có 37 HTX hoạt động trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh nông nghiệp; Lĩnh vực thủy sản có 4 HTX và hàng trăm hộ dân sinh sống ở các xã ven lòng hồ sông Đà nuôi cá lồng. Xã Mường Trai có gần 1.300ha mặt nước lòng hồ thủy điện Sơn La.
“Để phát huy lợi thế về mặt nước, chúng tôi đã chỉ đạo các xã chú trọng phát triển nghề nuôi cá lồng tại những bản ở ven lòng hồ Sông Đà. Từ đó, tạo ra hướng phát triển kinh tế mới và việc làm cho bà con, góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo, ổn định cuộc sống ở địa phương. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân được vay vốn đầu tư theo chính sách của tỉnh. Đồng thời, tiến tới xây dựng cơ sở sản xuất giống thủy sản ở xã Mường Bú, Chiềng Lao và thị trấn Ít Ong. Xây dựng các bến cá, chợ cá và một số điểm tập kết truyền thống ở xã Chiềng Lao, Mường Trai, Hua Trai, Tạ Bú và thị trấn Ít Ong”, ông Tâm cho hay.
Nghề đánh bắt cá và nuôi cá lồng trên lòng hồ sông Đà, đã và đang cho thấy những hiệu quả tích cực về kinh tế. Tuy nhiên, để nghề đánh bắt thuỷ sản và nuôi cá lồng phát triển bền vững, rất cần có đầu ra ổn định cho sản phẩm.
