Báo cáo nêu rõ, có đủ bằng chứng để nhận định mối quan hệ nhân quả giữa hút thuốc lá và các bệnh ung thư phổ biến như: Ung thư phổi; Ung thư gan; Ung thư đại trực tràng; Ung thư tiền liệt tuyến; Ung thư vú. Bên cạnh đó là kết quả sức khỏe bất lợi ở bệnh nhân ung thư và người đã khỏi ung thư có hút thuốc lá, đồng thời chứng minh bỏ thuốc lá cải thiện tiên lượng ở bệnh nhân ung thư.
Ung thư phổi - bệnh đầu tiên trong nhiều bệnh gây tử vong được xác định trong báo cáo của Tổng Cục trưởng là do hút thuốc gây ra, giờ đây là sát thủ gây ung thư nhiều nhất ở cả nam và nữ.
Hai nghiên cứu do Hội Chữ thập đỏ Mỹ tiến hành là nguồn thông tin chính về nguy cơ mắc ung thư ở những người hút thuốc. Mỗi nghiên cứu này theo dõi trên 1 triệu người Mỹ cả nam và nữ, bắt đầu từ năm 1959 trong nghiên cứu đầu tiên và sau đó lại theo dõi tiếp vào năm 1982 trong nghiên cứu thứ hai.
Kết quả từ các nghiên cứu này được so sánh với số liệu tổng hợp từ một vài quần thể lớn được theo dõi trong giai đoạn 2000–2010 (Thun và Cs. 1997a,b, 2013). Mặc dù nguy cơ mắc ung thư phổi ở những người chưa bao giờ hút thuốc ở cả ba nghiên cứu là như nhau nhưng nguy cơ ở người hút thuốc lại tăng rất đều. Trong nhóm phụ nữ hút thuốc lá, nguy cơ ung thư phổi tăng rất nhanh.
Trong nghiên cứu năm 1959, phụ nữ hút thuốc có nguy cơ bị mắc ung thư phổi cao gấp 2,7 lần so với những người không hút thuốc; tới giai đoạn 2000–2010 nguy cơ mắc bệnh ở phụ nữ hút thuốc đã tăng lên gấp 10 lần (25,7). Với nam giới hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh cao hơn gấp đôi, từ 12,2 lên tới 25, lần giữa nghiên cứu đầu và nghiên cứu gần nhất. Các nguy cơ này cũng gia tăng so với cùng kỳ khi tỷ lệ hút thuốc và số lượng điếu thuốc hút mỗi ngày/người giảm.
Mặc dù tỷ lệ mắc mới ung thư biểu mô ở phổi - loại ung thư phổi thường thấy nhất ở những người hút thuốc ở giai đoạn đầu của bệnh dịch ung thư phổi - giảm xuống khi tỷ lệ hút thuốc giảm, nhưng tỷ lệ mắc mới ung thư tuyến của phổi lại tăng mạnh.
Bằng chứng cho thấy những thay đổi trong thành phần và thiết kế điếu thuốc bản thân nó cũng có những tác động tới nguy cơ mắc ung thư phổi cũng như sự chuyển dịch trong loại ung thư phổi xảy ra trong nhóm đoàn hệ những người hiện hút thuốc lá.
Báo cáo mới nhất của Tổng cục trưởng cũng đánh giá bằng chứng về các ung thư khác và kết luận rằng hút thuốc lá gây ung thư gan và ung thư đại trực tràng – loại ung thư phổ biến thứ tư ở Mỹ và là loại ung thư có số tử vong hàng năm lớn thứ hai.
Báo cáo này cũng cho thấy bằng chứng mang tính gợi mở nhưng vẫn chưa đủ để kết luận rằng hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động gây ung thư vú và rằng hút thuốc lá không phải là nguyên nhân gây ung thư tiền liệt tuyến.
