Chương trình "Giáo dục và Gen Z - Đối thoại thế hệ mới" được tổ chức tại Trung tâm Phát triển Giáo dục và Đào tạo phía Nam (Văn phòng Bộ GD&ĐT) vào ngày 13/9. Sự kiện thu hút đông đảo sinh viên, giảng viên và đại diện doanh nghiệp tham dự.
Phát biểu tại chương trình, ông Lê Thắng Lợi, Giám đốc Trung tâm Phát triển Giáo dục và Đào tạo phía Nam nhấn mạnh, giáo dục là nền tảng của phát triển bền vững. Trong kỷ nguyên số, khi công nghệ đang tái định hình mọi lĩnh vực, giáo dục cũng đứng trước những cơ hội lớn đi kèm thách thức chưa từng có.
Theo ông Lợi, thế hệ Gen Z sở hữu cách học, hệ giá trị và kỳ vọng rất khác biệt. Họ không chỉ học từ sách vở mà còn từ công nghệ, môi trường và thế giới xung quanh. Gen Z không chỉ đặt câu hỏi “cái gì” mà còn liên tục truy vấn “tại sao” và “làm sao để tốt hơn”.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết ngành giáo dục cần đổi mới. Không thể tiếp tục đi theo lối mòn cũ, mà phải thực sự lấy người học làm trung tâm, tích hợp kỹ năng thế kỷ 21 vào chương trình đào tạo, đồng thời mở rộng các kênh đối thoại giữa nhà trường - gia đình - xã hội - người học.
Chia sẻ tại sự kiện, TS Trần Sĩ Chương cho biết lý do ông đặc biệt quan tâm đến Gen Z là vì họ trưởng thành trong một môi trường hoàn toàn khác biệt. Nếu thế hệ trước tiếp cận thông tin qua sách vở, báo in và truyền hình, thì Gen Z đã “ngấm” Internet và mạng xã hội từ khi còn nhỏ.
Điều này mở ra cơ hội bứt phá về sáng tạo, nhưng cũng mang đến nhiều áp lực và sự bối rối trước vô vàn lựa chọn. Khoảng cách thế hệ, vì thế, trở thành vấn đề không thể xem nhẹ.
Một trong những mâu thuẫn phổ biến được nêu tại sự kiện là việc cha mẹ thường mong muốn con cái đi theo con đường “an toàn”, trong khi giới trẻ lại khao khát theo đuổi lý tưởng riêng. Việc dung hòa giữa kỳ vọng của cha mẹ và khát vọng của con trẻ không dễ dàng, thậm chí dễ dẫn đến xung đột nếu thiếu sự thấu hiểu.
"Giải pháp nằm ở việc ngồi lại với nhau, lắng nghe một cách chân thành và tôn trọng sự khác biệt", TS Chương nhấn mạnh. Khi có sự thấu hiểu, các thế hệ sẽ tìm được tiếng nói chung, còn người trẻ sẽ phát triển được “bản lĩnh thích ứng” - yếu tố cốt lõi để làm chủ bản thân và thời đại.
Theo ông, sự thích ứng không chỉ dựa vào kiến thức mà còn cần đến sức mạnh tâm lý và tinh thần. Người trẻ cần rèn luyện khả năng quan sát, xử lý tình huống nhạy bén, và đặc biệt là không sợ đối diện với khó khăn.
Cuộc sống không bao giờ bằng phẳng. Bản lĩnh thích ứng sẽ giúp người trẻ không chỉ vượt qua thử thách mà còn tạo ra cơ hội từ chính những thách thức đó.
Một nội dung được nhiều người quan tâm tại sự kiện là trong môi trường làm việc, nhiều người trẻ ngại thể hiện quan điểm cá nhân vì sợ bị cho là “cãi” hay “nói ngược”, từ đó hình thành tâm lý e dè, thiếu thẳng thắn và khó giữ được sự hài hòa với cấp trên.
TS Trần Sĩ Chương cho rằng nguyên nhân sâu xa nằm ở văn hóa ứng xử. Hiện nay, nhiều người vẫn nhìn nhận sự khác biệt quan điểm một cách tiêu cực. Điều này vô tình hình thành thói quen tránh né, vòng vo, làm chậm lại sự phát triển cá nhân và tổ chức.
