Lệnh cấm đốt pháo đã được Chính phủ ban hành và có hiệu lực gần 30 năm nay nhưng “bóng ma” của nó vẫn còn lởn vởn trong đời sống xã hội, nhất là với các em học sinh thuộc lứa tuổi thiếu niên.
Vụ việc mới nhất vừa xảy ra tại huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh). Gần 40 học sinh của một trường THCS thuộc địa phương này đã lên mạng đặt mua các loại hóa chất để về tự chế pháo. Số học sinh nói trên đang tiến hành “chế biến” thì bị công an phát hiện.
Theo đó, một số em trong nhóm đã lên mạng và đặt mua các loại hóa chất liên quan đến việc tự làm pháo nổ. Công thức làm pháo nổ đã xuất hiện trên các trang mạng lâu nay nên không khó để biết cách làm. Ở đó, người ta hướng dẫn rất tỉ mỉ cách phối trộn, đồng thời rao bán luôn “nguyên liệu” làm pháo. Người mua các loại nguyên liệu ấy chỉ cần “order” là hàng sẽ được giao tận nơi.
Cấm đốt pháo được phổ biến lâu nay, song vẫn có nơi được phép sản xuất pháo nhưng là pháo hoa để phục vụ trong dịp Tết hoặc các lễ hội. Tuy nhiên, quy chế để sản xuất và vận chuyển pháo rất nghiêm ngặt, được cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ.
Ấy thế mà thi thoảng, nhất là vào dịp Tết, ngay đêm Giao thừa, pháo vẫn nổ đì đùng. Đó chính là pháo lậu, được lén lút tự chế như trường hợp của hàng chục em học sinh ở Hà Tĩnh trên đây.
Dây chuyền sản xuất pháo được giám sát chặt chẽ bởi những người có chuyên môn kỹ thuật nên tai nạn trong quá trình sản xuất rất hiếm khi xảy ra. Dù vậy, đây đó vẫn có những cái chết thương tâm trong quá trình sản xuất pháo.
Nhưng với pháo tự chế, làm theo công thức được hướng dẫn trên mạng, lại không có chuyên môn kỹ thuật gì nên mức độ rủi ro rất cao. Liên tục xảy ra những vụ chết người từ việc tự làm pháo nổ là vậy.
Mới đây nhất là vụ nổ tại quận Hải An (Hải Phòng) hôm 14/12 làm một thanh niên tử vong. Khám hiện trường, công an phát hiện thanh niên này đang tự làm pháo nổ và đã xảy ra sự cố.
Trong hai tháng qua, tại thành phố này đã xảy ra 3 vụ nổ làm 3 người chết, tất cả đều do pháo tự chế. Trước đó 5 hôm, tại tỉnh Bắc Giang cũng xảy ra một vụ chết người, là một học sinh cấp 2, do tự làm pháo nổ theo hướng dẫn trên mạng. Mỗi năm có hàng chục vụ tai nạn làm chết và bị thương nhiều người từ việc lén lút làm pháo tự chế.
Những ngày cuối năm, nhất là cận Tết Nguyên đán, tình trạng mua bán, vận chuyển pháo lậu diễn ra khá nhiều. Riêng những vụ tự sản xuất pháo nổ thì liên tục xảy ra mà đối tượng là những em học sinh cấp hai.
Hậu quả của việc tự làm pháo nổ này, hoặc là thiệt mạng tại chỗ, hoặc là bị thương nặng, tàn phế suốt đời, vừa dang dở việc học hành vừa trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Mặc dù, lãnh đạo ngành Giáo dục và các trường học, đặc biệt là chính quyền đã nhiều lần tuyên truyền, cảnh báo tác hại của việc mua bán pháo lậu và tự sản xuất pháo nhưng trò nghịch dại này vẫn cứ diễn ra, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Cần tiếp tục tuyên truyền về hiểm họa của pháo tự chế đồng thời phạt thật nặng đối với những kẻ buôn pháo lậu và bán nguyên liệu làm pháo.
