Điều này đã giúp cho người dân tự mở cánh cửa thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng.
Phát triển giáo dục nghề nghiệp, tạo việc làm bền vững
Sau khi sáp nhập Hòa Bình – Phú Thọ - Vĩnh Phúc (cũ), tỉnh Phú Thọ trở thành địa phương có quy mô hơn 4 triệu dân, diện tích trên 9.300 km², trong đó hơn 1 triệu người là đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm 25,2% dân số. Điều này đặt ra những bài toán trong công tác giảm nghèo bền vững cần tăng tốc hơn cho tỉnh Phú Thọ. Với hướng đi “trao cơ hội thay vì hỗ trợ đơn thuần”, tỉnh đã mở ra con đường thoát nghèo bền vững cho nhiều hộ dân, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế – xã hội.
Một trong những giải pháp được chú trọng là công tác giáo dục – đào tạo nghề, từng bước nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống. Xác định thiếu hụt việc làm là rào cản lớn nhất khiến hộ nghèo khó bứt phá, Phú Thọ ưu tiên đào tạo nghề và kết nối thị trường lao động. Ước đến hết năm 2025, có 7.800 lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo được tư vấn hướng nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động. Trong số đó, trên 6.000 người đã được kết nối việc làm thành công, góp phần ổn định thu nhập, giảm phụ thuộc vào trợ cấp.
Song song với đó, hệ thống giáo dục nghề nghiệp được củng cố mạnh mẽ. Tỉnh hiện có 36 trường dân tộc nội trú – bán trú, 15 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, triển khai 173 mô hình đào tạo nghề ngay tại địa phương với hơn 12.700 học viên. Hàng nghìn lao động DTTS được hỗ trợ học nghề, nâng cao kỹ năng và chủ động mở rộng sản xuất kinh doanh.
Việc đào tạo không chỉ mang tính lý thuyết mà theo cách “cầm tay chỉ việc”, học đến đâu áp dụng ngay đến đó. Nhờ vậy, nhiều học viên sau khóa đào tạo có thể tự mở xưởng, tổ hợp tác hoặc tham gia chuỗi sản xuất, tạo thu nhập 6–8 triệu đồng/tháng, giúp gia đình ổn định đời sống.
Nhờ tập trung vào đào tạo nghề và giải quyết việc làm, công tác giảm nghèo của Phú Thọ đạt nhiều kết quả nổi bật. 9 tháng năm 2025 đã có hơn 50.500 người được giải quyết việc làm, đạt 99% kế hoạch năm. Đưa 5.600 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đạt 134% kế hoạch. Thu nhập bình quân đầu người năm 2025 dự kiến đạt 4,7 triệu đồng/tháng, tăng 37% so với 2020. Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 2,75%.
Bên cạnh tạo sinh kế, tỉnh còn triển khai đồng bộ các chính sách an sinh xã hội: 96,79% trẻ em nghèo và cận nghèo được đến trường đúng độ tuổi. Tỷ lệ lao động qua đào tạo trong nhóm hộ yếu thế đạt 60%, trong đó 40% có bằng cấp, chứng chỉ nghề. Đặc biệt, 90% lao động nghèo và cận nghèo có nhu cầu đã được hỗ trợ học nghề, giúp họ chủ động hơn trong tạo việc làm và phát triển kinh tế hộ gia đình.
Tỉnh đã hỗ trợ 100% người thuộc hộ nghèo và cận nghèo tham gia bảo hiểm y tế. Tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng 5–16 tuổi giảm còn 13,5%, cho thấy chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng được cải thiện bền vững.
Song song với đó, tỉnh tiếp tục thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực, như tín dụng ưu đãi, hỗ trợ học phí và chi phí học tập… cho người nghèo. Các chính sách này được triển khai đồng bộ, bảo đảm đúng đối tượng, công bằng, minh bạch, giúp hộ nghèo có điều kiện phát triển sản xuất, cải thiện sinh kế và vươn lên thoát nghèo.
Giai đoạn 2021 - 2025, Phú Thọ đã dành trên 1.774 tỷ đồng hỗ trợ chi phí học tập, tiền ăn, ở cho hơn 500.000 lượt học sinh, sinh viên; dành hơn 3 tỷ đồng hỗ trợ người nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số vùng khó khăn, người sống ở vùng đặc biệt khó khăn và một số đối tượng khác…
Linh hoạt, đổi mới đào tạo sát nhu cầu thực tiễn
Giai đoạn 2021 – 2025, các mô hình đào tạo nghề ngay tại địa phương đã được triển khai với các ngành nghề phù hợp như: trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản, sửa chữa máy nông nghiệp, mộc dân dụng, may mặc… Cách thức đào tạo linh hoạt, “cầm tay chỉ việc”, học đến đâu thực hành đến đó đã giúp cho người dân hiệu quả hơn. Nhờ các khóa học, nhiều lao động có thể tự thành lập tổ hợp tác sản xuất, mở xưởng kinh doanh nhỏ hoặc tham gia vào các chuỗi sản xuất tại địa phương, tăng thu nhập.
Nhiều thanh niên người Mường, Dao, Tày… như anh sau các lớp học nghề đã trở thành “hạt nhân kinh tế” ở địa phương, góp phần xóa đói giảm nghèo cho địa phương.
Tại trường học như Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Hòa Bình là mô hình điển hình về đào tạo lao động vùng DTTS có 90% học sinh, sinh viên là người dân tộc thiểu số. Các chương trình đào tạo theo định hướng “thực học – thực hành – thực nghiệp”. Các ngành đào tạo như công nghệ ô tô, điện công nghiệp, vận hành máy thi công nền, hướng dẫn du lịch… đều được thiết kế sát nhu cầu doanh nghiệp, giúp học viên dễ dàng tiếp cận thị trường lao động. Năm học 2024–2025: 230 sinh viên tốt nghiệp, tỷ lệ việc làm ngay đạt 70%.
Những hướng đi của Phú Thọ cho thấy, đào tạo nghề, tạo việc làm và hỗ trợ sinh kế trở thành ba trụ cột giúp hàng ngàn hộ thoát nghèo bền vững, góp phần xây dựng vùng trung du miền núi giàu tiềm năng phát triển.
Trong thời gian tới, Phú Thọ tiếp tục tập trung củng cố dịch vụ xã hội cơ bản, mở rộng sinh kế, đẩy mạnh đào tạo nghề và tạo việc làm, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững gắn với phát triển kinh tế – xã hội toàn diện.
Giai đoạn 2026 – 2030, Phú Thọ đặt mục tiêu trên 40% lao động DTTS được đào tạo nghề và có việc làm bền vững, trong đó lao động nữ DTTS chiếm tối thiểu 50% số người được đào tạo. Mỗi năm có 3% lao động vùng cao chuyển dịch sang công nghiệp – dịch vụ – du lịch. Tỉnh tiếp tục đầu tư dịch vụ xã hội cơ bản, mở rộng mô hình sinh kế, gắn giảm nghèo với phát triển kinh tế – xã hội toàn diện.
