Hà Nội có nhiều sai phạm trong đầu tư dự án, sử dụng đất đai

Nhiều khuyết điểm trong quản lý ngân sách

Theo thông báo kết luận Thanh tra số 1004/TB-TTCP việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng đối với UBND TP.Hà Nội Phó Tổng TTCP Trần Đức Lượng (ký ngày 22.4) đã chỉ ra nhiều hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm và sai phạm.

“Việc quản lý tiền thuê nhà nước thuộc sở hữu Nhà nước do lịch sử để lại. Qua các thời kỳ còn hạn chế, bất cập, thiếu quy định cụ thể về chế tài xử lý dẫn đến tình trạng có tổ chức, cá nhân chậm trây ỳ, khiếu nại, tố cáo phức tạp trong việc nộp ngân sách nhà nước các khoản thuê trong nhiều năm” - kết luận thanh tra nêu rõ.

Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư dự án chưa chấp hành nghiêm việc nộp thuế đất; việc thuê các đơn vị thẩm định giá để xác định giá đất theo quy định của Bộ Tài chính đạt hiệu quả thấp, giá đất sau thẩm định tăng ít so với khung giá UBND TP quy định…

Hà Nội chưa xử lý dứt điểm các chủ đầu tư không chấp hành

Trong lĩnh vực đầu tư dự án, đầu tư xây dựng công trình giao thông, hạ tầng đô thị, kết luận của TTCP chỉ rõ việc một số chủ đầu tư không chấp hành báo cáo giám sát đầu tư nhưng thành phố chưa có biện pháp xử lý dứt điểm theo những quy định hiện hành. 

Công tác kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước đối với các dự án chưa thường xuyên; một số chủ đầu tư triển khai đền bù giải phóng mặt bằng, ký hợp đồng thuê đất, bàn giao đất dự án tại thực địa chậm hoặc thiếu năng lực tài chính dẫn tới một số dự án chậm triển khai, việc xử lý các đơn vị chưa triệt để.

“Đáng chú ý, một số chủ đầu tư chưa tuân thủ nghiêm túc quy định của Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu như chưa lựa chọn nhà thầu, trình tự đánh giá hồ sơ dự thầu… Công tác quản lý dự án, giám sát tiến độ của một số chủ đầu tư đối với nhà thầu chưa thường xuyên so với tiến độ phê duyệt, phải điều chỉnh lại tổng mức đầu tư, làm tăng vốn ngân sách” - TTCP chỉ ra sai phạm của Hà Nội

Vi phạm quy hoạch sử dụng đất, sử dụng đất sai mục đích

Riêng trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai, qua kiểm tra thực tế, TTCP chỉ ra có một số dự án vi phạm quy hoạch sử dụng đất, sử dụng đất sai mục đích; có dự án sau khi được giao đất, chậm triển khai trên 24 tháng, đồng thời vi phạm quy hoạch, xây dựng trái phép nhưng chưa được cơ quan chức năng xử lý triệt để.

Ngoài ra, Hà Nội ban hành quyết định giao đất tại một số dự án nhưng chậm tính tiền sử dụng đất, chậm bàn giao đất trên thực địa…, thậm chí, “một số tổ chức sử dụng đất từ trước Luật đất đai năm 2003 không có giấy tờ sử dụng đất, chưa được công nhận quyền sử dụng đất”.

Đối với công tác thu hồi, bồi thường và giải phóng mặt bằng, TTCP cho rằng tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư diễn ra tại các dự án còn quá chậm (năm 2011, có 291 dự án đã có quyết định thu hồi đất nhưng chậm hoàn thành công tác GPMB hoặc chưa triển khai GPMB; năm 2012, có 154 dự án chậm GPMB; 6 tháng đầu năm 2013, 131/137 dự án chưa hoàn thành công tác GPMB). Điển hình như trên địa bàn huyện Từ Liêm (cũ) còn tồn tại cơ chế đặc thù trong chính sách bồi thường, tái định cư đã tạo nên tính không công bằng, minh bạch.

Hà Nội cần có biện pháp quyết liệt để chấn chỉnh những sai phạm

Phó Tổng TTCP Trần Đức Lượng đã kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP.Hà Nội nghiên cứu cơ chế xử lý đối với một số dự án đã GPMB xong, do điều chỉnh quy hoạch, phương án sản xuất kinh doanh…, trong thời gian chờ phê duyệt điều chỉnh thì cho phép tạm sử dụng vào mục đích khác (có thời hạn).

“Việc sử dụng tạm thời vào mục đích khác phải được chấp thuận của thành phố và tuân thủ đúng quy định của luật pháp, thực hiện tốt nghĩa vụ tài chính với Ngân sách nhà nước” - Phó Tổng TTCP kiến nghị.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cần cùng với các cơ quan chức năng, phối hợp với UBND TP.Hà Nội nghiên cứu ban hành các văn bản quy định về thủ tục, cơ chế khi nhà nước thu hồi đất với các chủ đầu tư vi phạm pháp luật đất đai nhưng đã nộp tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất, tiền bồi thường GPMB và đã đầu tư một phần trên đất.

TTCP cũng yêu cầu TP.Hà Nội có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục kịp thời những mặt còn hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm về quản lý tài chính, ngân sách, quản lý đất đai.