Yêu cầu tất yếu
Tại Hội thảo đổi mới sáng tạo cùng STEM – AI – ROBOTTICHS do Sở GD&ĐT Thái Nguyên phối hợp với Công ty TNHH Công nghệ Giáo dục Learn to Leap tổ chức (chiều 22/9), PGS.TS Nguyễn Chấn Hùng - Đại học Bách khoa Hà Nội kể lại câu chuyện cách đây hơn 40 năm. Năm 1991, ông tình cờ tìm thấy một tạp chí tiếng Nga về chế tạo máy bay. Nhờ tự học tiếng Nga và nuôi dưỡng đam mê khoa học, kỹ thuật, ông đã tự mình chế tạo được thiết bị bay.
Thời điểm đó, PGS.TS Nguyễn Chấn Hùng mới 9 tuổi. Đến năm 2017, ông chế tạo thành công robot dạng người có trí tuệ nhân tạo đầu tiên của Việt Nam, với kích thước bằng người thật.
Từ trải nghiệm cá nhân, PGS.TS Nguyễn Chấn Hùng cho rằng, để học giỏi, học sinh cần nắm được bản chất vấn đề và biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn. STEM đã có tác động sâu sắc đến tuổi trẻ của ông và theo ông, trẻ em cần được tiếp cận STEM ngay từ bậc mầm non, tiểu học.
“Một bài học nhỏ cũng có thể định hình sự nghiệp của một con người. STEM là nền tảng để khơi gợi đam mê, nuôi dưỡng tư duy và tạo cơ hội phát triển cho thế hệ trẻ”, PGS.TS Nguyễn Chấn Hùng nhấn mạnh.
Ông khẳng định, giáo dục STEM – AI đang trở thành yêu cầu tất yếu để các quốc gia cạnh tranh về nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số. Đối với học sinh, STEM có thể định hình và là tiền đề cho sự nghiệp của các em nếu được đưa vào sớm trong chương trình tại nhà trường.
PGS.TS Nguyễn Chấn Hùng khuyến nghị, việc triển khai giáo dục STEM cần bài bản, nắm bắt kịp thời xu hướng để không bị lạc hậu về công nghệ. STEM sẽ là một trong các yếu tố cốt lõi để Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên số.
5 nhóm giải pháp trụ cột
Đề cập đến hệ sinh thái giáo dục STEM – AI – Robotics, ông Lê Văn Trí – Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Giáo dục Learn to Leap – nhấn mạnh 5 nhóm giải pháp mang tính trụ cột, gồm: giáo trình, đào tạo giáo viên, công cụ giảng dạy, mô hình triển khai, cuộc thi và hoạt động trải nghiệm. “Nếu thiếu một trong 5 trụ cột này, việc xây dựng hệ sinh thái giáo dục STEM – AI – Robotics sẽ gặp nhiều thách thức”, ông Trí khẳng định.
Chia sẻ về mục tiêu của chương trình, ông Lê Văn Trí cho biết, giáo dục STEM – AI – Robotics được xây dựng nhằm mang đến cho học sinh không gian “chạm tay vào công nghệ” ngay tại trường học, thông qua các hoạt động học tập tương tác, thực hành và sáng tạo.
Cụ thể, chương trình hướng đến 3 mục tiêu chính: Thứ nhất, làm chủ công nghệ – tư duy số: Học sinh sớm được tiếp cận AI, Robotics, lập trình, rèn luyện tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề.
Thứ hai, rèn kỹ năng thế kỷ 21 – tự tin hội nhập: Giúp học sinh phát triển 4C – phản biện, sáng tạo, giao tiếp, hợp tác – làm hành trang cho tương lai.
Thứ ba, mở rộng cơ hội tỏa sáng tại các sân chơi công nghệ: Học sinh có thể tham gia ngày hội STEM – AI – Robotics từ cấp trường đến cấp quốc gia.
Trong khuôn khổ hội thảo, các đại biểu và giáo viên đã trực tiếp trải nghiệm nhiều hoạt động tại các trạm như: Thực tế ảo, Robot Ukit, Robot AI, Robot Ugot. Theo bà Phạm Thị Hạnh – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phố Cò (Sông Công, Thái Nguyên), để giáo dục STEM – AI – Robotics phát huy hiệu quả, cần sự đầu tư về trang thiết bị, sự tận tâm của đội ngũ giáo viên và đặc biệt là sự thấu hiểu, đồng hành từ phía gia đình học sinh.
Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp công cụ học tập hiện đại, việc triển khai giáo dục STEM – AI – Robotics còn đặt ra yêu cầu về sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, phụ huynh và các cơ quan quản lý giáo dục.
“Đây được xem là “chìa khóa” để xây dựng môi trường học tập toàn diện, tạo nền tảng cho thế hệ trẻ sẵn sàng thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ” - bà Phạm Thị Hạnh nhấn mạnh.
Trực tiếp trải nghiệm lớp học thông minh, cô Đinh Thị Hà – giáo viên Trường tiểu học Phú Xuyên (Thái Nguyên) nhận thấy, mô hình cho phép giáo viên theo dõi tiến độ của từng học sinh, đồng thời dễ dàng xây dựng bài giảng số, chèn video – hình ảnh – trắc nghiệm, giúp giờ học trở nên sinh động và gắn kết thực tế hơn.
Bên cạnh đó, Thư viện số với kho học liệu phong phú, từ sách giáo khoa số hóa, video, bài tập đa dạng đến trợ lý ảo AI hỗ trợ tìm kiếm, tóm tắt và gợi ý tài liệu, chính là điểm nhấn nâng cao chất lượng học tập. Nhờ đó, học sinh không chỉ học “theo sách” mà còn có thể tiếp cận kiến thức mọi lúc, mọi nơi.
Từ hội thảo, ông Nguyễn Văn Hưng – Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Thái Nguyên – đề nghị các trường cần nghiên cứu, lựa chọn và triển khai mô hình hoạt động phù hợp, bảo đảm tính hiệu quả trong thực tiễn.
Ông cho biết, những năm qua ngành Giáo dục tỉnh Thái Nguyên đã tích cực triển khai đến các đơn vị, cơ sở giáo dục. “Chúng tôi xác định, đổi mới sáng tạo với STEM – AI – Robotics là một trong những trọng tâm để phát triển năng lực và phẩm chất người học” – ông Nguyễn Văn Hưng nhấn mạnh.
Theo ông Hưng, định hướng này cũng phù hợp với chủ trương chung của ngành Giáo dục cả nước trong việc thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ mới vào dạy học. Qua đó, các địa phương không chỉ tạo ra môi trường học tập hiện đại, mà còn góp phần xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0.
