Ở hạng mục giải thưởng Phim truyện điện ảnh vốn được chờ đợi nhất, Bông sen vàng được trao cho “Tro tàn rực rỡ” (đạo diễn Bùi Thạc Chuyên), ba Bông sen bạc được trao cho “Em và Trịnh” (đạo diễn Phan Gia Nhật Linh), “Mẹ ơi, Bướm đây” (đạo diễn Lưu Huỳnh), “Đào, phở và piano” (đạo diễn Phi Tiến Sơn).
Các phim có doanh thu cao phòng vé như “Nhà bà Nữ” (đạo diễn Trấn Thành), “Đất rừng phương Nam” (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng) đều không được xướng tên.
Nhiều người cho rằng: Giải thưởng Liên hoan phim lần này an toàn và không bất ngờ. Sau lễ bế mạc, không vướng bận lùm xùm, không có quan điểm bất đồng, ý kiến trái chiều, hay ý kiến khác.
Một cách hiểu khác của từ “an toàn” là hợp lý. Bởi nếu không hợp lý thì làm sao có thể thuyết phục được khán giả, đặc biệt là giới chuyên môn.
Hợp lý về chất lượng tác phẩm đoạt giải trên mặt bằng chung của điện ảnh Việt hai năm trở lại đây. Hợp lý về hướng trao giải, cho thấy tác phẩm có sự công phu, sáng tạo về nội dung và nghệ thuật sẽ luôn được tôn vinh ở những giải thưởng nghề nghiệp có tính hàn lâm.
Khoảng chục năm trở lại đây, dòng phim thương mại được đẩy mạnh, với tần suất ra rạp khá đều. Nhiều phim đoạt doanh thu cao hàng trăm tỉ. Điều này tạo niềm tin cho giới đầu tư điện ảnh.
Trên nhiều diễn đàn hội thảo, các ý kiến phát biểu về công nghiệp điện ảnh đều nhắc đến các phim trăm tỉ này như là những điểm nhấn, tạo đà thuận lợi cho thị trường điện ảnh tương lai.
Dòng phim nghệ thuật bị lấn át, số lượng chỉ đếm trên đầu ngón tay và tiếng nói trên diễn đàn thì yếu ớt bởi không có tiềm lực kinh tế. Đầu tư cho phim nghệ thuật bị mặc định đi cùng với sự lỗ vốn.
Với “Tro tàn rực rỡ”, trong cùng một năm, bộ phim được vinh danh ở 2 giải thưởng tầm quốc gia (Giải Cánh diều 2022 diễn ra vào tháng 8 và Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23 diễn ra vào tháng 11 này) cho thấy sức mạnh của nghệ thuật. Với một tác phẩm có ngôn ngữ điện ảnh đích thực thì luôn được lan tỏa và tôn vinh.
Thành công của Bông sen vàng “Tro tàn rực rỡ” và các Bông sen bạc tại Liên hoan phim lần này cho thấy sự phân định rõ ràng đối với hai dòng phim: Phim chính luận - nghệ thuật và phim ăn khách - phòng vé. Mỗi dòng phim có những đặc điểm riêng, ưu thế riêng, vai trò riêng.
Vai trò này sẽ phát huy ở những không gian phù hợp. Thị trường cần những bộ phim ăn khách để thu hút khán giả. Một nền điện ảnh cần có những tác phẩm giàu tính nghệ thuật để nâng cao vị thế. Và đó là hướng phát triển cần thiết của điện ảnh nước nhà trên con đường tiến tới chuyên nghiệp hóa.
