Nếu để ý, bạn sẽ thấy mỗi năm có khá nhiều người quanh mình gặp phải các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy do ăn phải thực phẩm không sạch hoặc xử lý không đúng cách, đây chính là thứ chúng ta thường gọi là bệnh truyền qua thực phẩm.
Hiểu hơn về bệnh truyền qua thực phẩm
Bệnh truyền qua thực phẩm là chỉ những bệnh do các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể thông qua thực phẩm và gây ra các bệnh nhiễm độc hoặc nhiễm trùng.
Hiểu một cách đơn giản, đó là các vi sinh vật gây bệnh (vi khuẩn, virus, ký sinh trùng) hoặc các chất hóa học độc hại đi theo thực phẩm hoặc nước vào cơ thể gây bệnh. Những “thủ phạm” phổ biến bao gồm Salmonella, Norovirus, Vibrio parahaemolyticus, độc tố Staphylococcus aureus, v.v.
Các triệu chứng thường gặp
Các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, mệt mỏi, trong trường hợp nghiêm trọng thậm chí có thể đe dọa tính mạng, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và những người có hệ miễn dịch yếu.
Cách phòng ngừa
Dưới đây là một số cách phòng ngừa hiệu quả, giúp bữa ăn của bạn và gia đình an toàn hơn.
Rửa tay thường xuyên
Rửa tay trước khi nấu ăn, sau khi xử lý thực phẩm sống, trước bữa ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với thú cưng. Hãy rửa tay kỹ bằng xà phòng/dung dịch rửa tay dưới vòi nước chảy. Đây là bước quan trọng nhất để phòng ngừa!
Làm sạch vật dụng
Thớt, dao, bát đĩa, khăn lau và các dụng cụ nhà bếp khác nên phân loại dùng cho đồ sống và đồ chín, sau khi dùng phải rửa và khử trùng kịp thời; khăn lau nên thay và giặt thường xuyên, tốt nhất là khử trùng hoặc luộc; mặt bàn cũng cần giữ sạch sẽ.
Rau quả ăn sống nhất định phải chà rửa kỹ dưới nước chảy, nếu cần có thể gọt vỏ.
Tách riêng thực phẩm sống và chín
Thực phẩm sống như thịt sống, gia cầm, trứng, hải sản cần được đậy kín và đặt ở ngăn dưới tủ lạnh để tránh nước từ thực phẩm sống nhỏ xuống thực phẩm chín hoặc thực phẩm ăn liền.
Dụng cụ cần tách riêng bao gồm thớt, dao, các dụng cụ xử lý thực phẩm sống và chín phải được tách riêng hoàn toàn. Phân biệt theo kích cỡ là một mẹo hay. Ví dụ, thớt to dùng để cắt thịt sống, thớt nhỏ dùng để cắt rau quả.
Sau khi xử lý thực phẩm sống, nhất định phải rửa tay trước khi chạm vào thực phẩm chín hoặc thực phẩm ăn liền.
Nấu chín kỹ
Nấu chín kỹ để diệt vi khuẩn gây bệnh. Hầu hết các vi sinh vật gây bệnh đều sợ nhiệt độ cao. Các thực phẩm như thịt, gia cầm, trứng, hải sản cần phải nấu chín kỹ. Đặc biệt là những miếng thịt lớn (như gà nguyên con, chân giò lợn), bít tết còn máu, trứng lòng đào, v.v., nhiệt độ bên trong cần đạt mức an toàn (thường trên 70℃ và giữ trong một khoảng thời gian nhất định).
Kiểm soát nhiệt độ an toàn
Thực phẩm chín và dễ hỏng (như các sản phẩm từ sữa, trái cây cắt sẵn) không nên để ở nhiệt độ thường quá 2 giờ (nếu nhiệt độ phòng cao thì không quá 1 giờ).
Thực phẩm tươi sống mua về nên cho vào tủ lạnh ngay. Thực phẩm đã chế biến nếu không ăn ngay, cần cho vào tủ lạnh trong vòng 2 giờ.
Nhiệt độ ngăn mát tủ lạnh nên ở mức ≤4℃, ngăn đông ở mức ≤-18℃.
Tốt nhất nên cho thực phẩm đông lạnh vào ngăn mát để rã đông hoặc sử dụng chức năng rã đông của lò vi sóng. Mùa nóng tránh rã đông ở nhiệt độ phòng.
Nguyên liệu an toàn
Chọn thực phẩm tươi sống
Mua thực phẩm tươi, chọn những thực phẩm có ngoại hình bình thường, không có mùi lạ, còn hạn sử dụng. Không mua các loại thịt có nguồn gốc không rõ ràng, chưa qua kiểm dịch.
Cảnh giác với thực phẩm nguy cơ cao
Cẩn trọng với nấm rừng, đồ ăn để qua đêm, thực phẩm sống hoặc tái (như sashimi, tôm cua ngâm rượu, trứng lòng đào, các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng), người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có hệ miễn dịch yếu nên tránh.
Đảm bảo an toàn nước
Khi nấu nướng, rửa thực phẩm, làm đá, hãy dùng nước máy hoặc nước uống đã được xử lý đáng tin cậy. Khi không chắc chắn về nguồn nước, hãy đun sôi nước trước khi sử dụng.
Nhắc nhở về sức khỏe
An toàn thực phẩm liên quan đến sức khỏe của mọi gia đình. Hình thành thói quen vệ sinh cá nhân và thực hiện các thao tác an toàn là phương pháp phòng ngừa các bệnh truyền qua thực phẩm một cách hiệu quả và tiết kiệm nhất.
