Tiềm ẩn nhiều nguy cơ
Có thể thấy, hiện tượng bão lũ, ngập úng kéo dài xuất hiện trong những năm gần đây đã gây hư hại nghiêm trọng nhiều di tích lịch sử văn hóa, tài nguyên du lịch của nước ta. Không chỉ vậy, việc gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan cũng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động vận chuyển hành khách. Nước biển dâng cũng khiến một số bãi biển có thể bị biến mất trong khi một số khác bị xói lở sâu vào đất liền, ảnh hưởng đến tài nguyên thiên nhiên ở vùng đất thấp ven biển, làm hư hại các khu bảo tồn, khu du lịch sinh thái, cơ sở hạ tầng du lịch; một số cơ sở hạ tầng du lịch buộc phải di chuyển hoặc đình trệ kinh doanh, tăng chi phí cải tạo, bảo trì… Tình trạng xói lở bãi biển tại bờ Bắc Cửa Đại, Quảng Nam bắt đầu từ năm 2004 và ngày càng trở nên nghiêm trọng trong những năm gần đây cho thấy sự đe dọa đã là hiện hữu.
Thiệt hại do tác động của BĐKH đối với ngành du lịch mặc dù rất nặng nề như vậy, nhưng theo đánh giá của các chuyên gia thì những năm qua, các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam đã có nhận thức về nguy cơ của BĐKH, nhưng lại thiếu kiến thức chuyên môn về thích ứng và giảm thiểu.
Các biện pháp thích ứng thường dựa trên các ứng phó của từng doanh nghiệp, không có những nỗ lực hợp tác được điều phối trong một kế hoạch tổng thể. Ngược lại, phía các cơ quan nghiên cứu BĐKH địa phương có kiến thức khoa học rất tốt, nhưng lại không nhận thức được những vấn đề, khó khăn cụ thể, riêng biệt đối với ngành du lịch. Trong khi đó, sự an toàn của du khách có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng do các hiện tượng thời tiết cực đoan, gián tiếp ảnh hưởng an toàn giao thông, sức khỏe (do dịch bệnh)…
Tất cả các doanh nghiệp du lịch và các điểm du lịch sẽ cần phải thích ứng với BĐKH nhằm giảm thiểu rủi ro liên quan và tận dụng cơ hội mới, trong một nền kinh tế, xã hội và môi trường bền vững.
Giải pháp giảm tiêu cực
Tại Hội nghị “Việt Nam hướng tới du lịch bền vững trong kỷ nguyên BĐKH” được ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức mới đây, các chuyên gia cho rằng, đã đến lúc cần có các biện pháp thích nghi để giảm bớt hậu quả do tác động BĐKH. Theo đó, tất cả các cơ quan Chính phủ phải nhận thức rõ về du lịch, đưa ra chiến lược phát triển du lịch xanh, gắn du lịch với các hành động bảo vệ môi trường và khí hậu.
Có thể khẳng định, BĐKH sẽ làm cho tiềm năng phát triển sản phẩm du lịch biển đảo của Việt Nam bị ảnh hưởng nghiêm trọng, có nguy cơ suy giảm. Theo các chuyên gia trong ngành du lịch, để hạn chế và nhanh chóng ứng phó với BĐKH ảnh hưởng không tốt đến các sản phẩm du lịch biển, mỗi tỉnh, thành phố ven biển cần nhanh chóng thay đổi các cơ sở vật chất thân thiện với môi trường, sử dụng các dạng năng lượng xanh tiết kiệm nhiên liệu, trồng cây gây rừng để tránh sạt lở đất, cũng như hấp thụ các khí CO2, NxOy… gây hiệu ứng nhà kính, trồng cây hạn chế xâm nhập mặn, củng cố hệ thống đê điều… hạn chế và tiến tới cấm các tổ chức, cá nhân phát thải ra các khí CFC (điclođiflo metan), tuyên truyền vận động nhân dân tự giác, chủ động và có kiến thức ứng phó với BĐKH.
Nhằm hỗ trợ ngành du lịch Việt Nam phát triển có trách nhiệm và bền vững, từ tháng 4/2016 đến nay, Dự án ESRT (Chương trình Phát triển du lịch có năng lực và trách nhiệm với môi trường xã hội do EU tài trợ) đã huy động chuyên gia quốc tế và trong nước về BĐKH để nghiên cứu thực tế của Việt Nam và các điển hình tốt của quốc tế. Sau khi khảo sát thực địa tại khu vực 3 tỉnh duyên hải miền Trung và 3 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang), các chuyên gia đã xây dựng bộ tài liệu “Hướng dẫn thực hành tốt về phát triển du lịch bền vững trong bối cảnh BĐKH tại Việt Nam”. Hiện bộ tài liệu hướng dẫn này đã hoàn thiện và bàn giao cho Tổng cục Du lịch để phổ biến rộng rãi.
