Trong những bức ảnh xưa chụp phố Hàng Gai, người ta đã thấy xuất hiện một ngôi đình cổ kính nằm nép mình dưới tán đa cổ thụ xanh mát.
Qua bao nhiêu thập kỷ, ngày nay giữa con phố Hàng Gai sầm uất bậc nhất Hà Thành với những cửa hàng tơ lụa san sát, người mua, người bán tấp nập ta vẫn thấy Đình Cổ Vũ vẫn nằm đó như một chứng nhân lịch sử vượt thời gian.
Đình Cổ Vũ thờ Bạch Mã và Linh Lang, hai vị thành hoàng của nhiều làng cổ ở Thăng Long. Ngôi đình không chỉ mang giá trị về lịch sử - văn hóa, kiến trúc - nghệ thuật, mà còn là một điểm văn hóa hấp dẫn khách du lịch trong nước và quốc tế đến tham quan.
Đây là công trình văn hóa có niên đại xây dựng từ thời nhà Lê, đã được UBND TP Hà Nội xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố theo quyết định số 4285/QĐ-UBND ngày 4/8/2016.
 |
Đây là công trình văn hóa có niên đại xây dựng từ thời Lê, đã được UBND TP Hà Nội xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố. |
 |
Bằng xếp hạng di tích thành phố được trưng bày tại Đình Cổ Vũ. |
Đình Cổ Vũ là di tích cũ còn sót lại của thôn Cổ Vũ xưa thuộc phường Cổ Vũ, huyện Thọ Xương, tỉnh Hà Nội nay là phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội.
Đình được xây dựng lâu đời, thờ phụng thần Bạch Mã đại vương (thần trấn giữ phía Đông kinh thành Thăng Long) và thần Linh Lang đại vương (thần trấn giữ phía Tây kinh thành Thăng Long). Ngoài ra, di tích còn phối thờ Bảo Ninh công chúa - phu nhân của Châu mục châu Chân Đăng dưới triều vua Lý Nhân Tông (1072 - 1128).
Trải qua thời gian dài, ngôi đình đã nhiều lần được trùng tu, sửa chữa qua các năm: Mậu Tuất niên hiệu Cảnh Hưng thứ 39 (1778); Tự Đức năm Tân Tỵ (1881).
Năm Đinh Hợi (2007) là đợt trùng tu lớn nhất với trình kiến trúc của các định bao gồm: Nghi môn, tiền tệ và hậu cung. Đây là kiểu nhà có bố cục mặt bằng mang nét đặc trưng của kiến trúc truyền thống của các khu phố cổ Hà Nội, với hai nếp kiểu chữ “Nhị”. Ngoài ra, các hạng mục kiến truyền thống trong không gian khép kín vẫn giữ được phong cách kiến trúc truyền thống.
Vào năm 2019, Đình Cổ Vũ đã được quận Hoàn Kiếm phê duyệt đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo các hạng mục như: Nghi môn, Đình chính, sân vườn, tường rào, lối đi, hệ thống cấp thoát nước, chống thấm, lắp đặt hệ thống chiếu sáng kiến trúc, hệ thống phòng cháy chữa cháy…
 |
Mỗi năm 2 lần tại Đình Cổ Vũ, chính quyền và nhân dân địa phương tề tựu đông đủ để tổ chức tế lễ để tưởng nhớ công đức của các vị thần. |
 |
Khung cảnh bên trong Đình Cổ Vũ. |
 |
Ông Nguyễn Mạnh Linh, Chủ tịch UBND phường Hàng Gai giới thiệu về các tấm bia đá cổ đang được bảo tồn tại Đình Cổ Vũ. |
Vào ngày 27/2/2022 ( tức ngày 29/6 năm Nhâm Dần) cán bộ và nhân dân phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm đã tổ chức lễ dâng hương hoàn thành dự án tu bổ, tôn tạo Đình Cổ Vũ. Đây là hoạt động rất có ý nghĩa giúp lưu giữ và bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa lịch sử quý giá cho thế hệ ma và đáp ứng được nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân, bên cạnh đó còn giúp Đình Cổ Vũ trở thành một điểm tham quan lịch sử nổi tiếng của khách du lịch khi đến Hà Nội.
Hiện di tích Đình Cổ Vũ còn lưu giữ được hệ thống các đạo sắc phong thần dưới triều nhà Nguyễn: Duy Tân năm thứ 3 (1909); Khải Định năm thứ 9 (1924), ngoài việc giới thiệu về công tích và sự nghiệp của các vị thần được thờ, các di vật này còn minh chứng cho sự ra đời sớm của Đình Cổ Vũ.
Không những thế, giá trị nghệ thuật trong kiến trúc độc đáo của di tích được thể hiện tập trung qua hệ thống các di vật gỗ chạm như: Hoành phi, câu đối, cửa võng, ngai thờ…
 |
 |
 |
Một số hiện vật cổ trưng bày tại Đình Cổ Vũ. |
Giờ đây giữa con phố Hàng Gai sầm uất, giữa những ngôi nhà mới mọc lên san sát, chỉ còn lại lưa thưa những mái nhà cổ xưa cũ. Nhưng những người dân sống nơi đây từ lâu vẫn luôn xem mái Đình Cổ Vũ là nét đẹp đặc trưng thân thương của khu phố mình.
Trước thời điểm hoàn thành việc tu sửa, Đình Cổ Vũ chỉ mở cửa đón khách vào các ngày 14 – 15 và 29 – 30 các tháng Âm lịch.
