Với quy định thi Ngữ văn, Toán và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật, Tin học, Công nghệ), phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 (phương án) nhận nhiều phản hồi tích cực, từ phía học sinh, phụ huynh, thầy cô, chuyên gia giáo dục...
Ưu điểm của phương án được nhìn nhận ở nhiều chiều cạnh: Gọn nhẹ, hiệu quả, thiết thực, giảm áp lực, giảm chi phí, cân bằng các khối thi, đáp ứng nhu cầu thực sự của người học, cung cấp dữ liệu cho tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp và đại học…
Chương trình GDPT 2018 xác định THPT là giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, giúp học sinh tiếp tục phát triển phẩm chất, năng lực cần thiết đối với người lao động, ý thức và nhân cách công dân, khả năng tự học và ý thức học tập suốt đời.
Giai đoạn này đồng thời bảo đảm học sinh được tiếp cận, lựa chọn nghề nghiệp phù hợp năng lực và sở thích, điều kiện và hoàn cảnh bản thân để tiếp tục học lên, học nghề hoặc tham gia thị trường lao động. Đây cũng là một trong những nguyên tắc cốt lõi xây dựng phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025.
Với 4 môn thi, tổ hợp thí sinh có thể sử dụng để xét tuyển vào đại học (bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT) giảm. Một số ý kiến bày tỏ băn khoăn, nhưng đây là thay đổi cần thiết, tích cực, đáp ứng mục tiêu định hướng nghề nghiệp của Chương trình GDPT 2018 cấp THPT.
Vì sao lại nhận định như vậy?
Phương án thi tốt nghiệp THPT hiện hành, thí sinh làm 4 bài thi, nhưng số môn thi thực chất là 6 (mỗi tổ hợp Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội gồm 3 phân môn). Cho thí sinh lựa chọn thi một trong hai tổ hợp đã phần nào đáp ứng tính hướng nghiệp.
Nhưng trên thực tế, từ lợi thế thi nhiều môn, tổ hợp xét tuyển, không ít học sinh tận dụng tối đa các tổ hợp này, cốt sao vào được một trường đại học, bất kể ngành, trường đại học đó có phù hợp với mình hay không. Số lượng không nhỏ trường hợp như vậy sẽ thiếu hứng thú, động lực, giảm hiệu quả học tập. Thậm chí có trường hợp “đứt gánh giữa đường”, quyết định dừng để thi lại trường khác, lãng phí thời gian, tiền bạc.
Sau khi Bộ GD&ĐT công bố phương án thi tốt nghiệp từ năm 2025 với 4 môn, học sinh bắt đầu hình thành môn học thế mạnh để chuẩn bị cho hành trang sắp tới. Lựa chọn tổ hợp giảm, trách nhiệm của người học cũng gia tăng; kèm theo đó yêu cầu cao hơn sự đồng hành, định hướng của nhà trường và gia đình. Thí sinh tất yếu phải tìm hiểu kỹ lưỡng, cân nhắc sâu, xem xét thấu đáo hơn để chọn đúng mục tiêu, ngành nghề yêu thích, phù hợp. Đây cũng chính là mục tiêu của hướng nghiệp.
Phương án thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình GDPT 2018 sẽ không ảnh hưởng, xáo trộn đến công tác tuyển sinh đại học. Lý do, các trường đều có đa dạng phương án và xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chỉ là một trong số đó.
Với quyền tự chủ, nhiều cơ sở giáo dục đại học thông tin sẽ có kế hoạch tính toán, điều chỉnh lại tổ hợp xét tuyển cho phù hợp. Chắc chắn từ năm 2025, việc xác định các tổ hợp xét tuyển sẽ thận trọng hơn nhằm bảo đảm hiệu quả tuyển sinh. Đây có thể coi là tác động tích cực khác từ phương án thi mới.
