Nghị sĩ Kevin McCarthy của Đảng Cộng hòa đã không đảm bảo được đa số để kế nhiệm bà Nancy Pelosi của Đảng Dân chủ.
Đảng Cộng hòa đã giành được quyền kiểm soát hạ viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11. Tuy nhiên, một số nhà lập pháp cánh hữu trong chính đảng của ông McCarthy đã từ chối ủng hộ ông trong cuộc đua giành chức chủ tịch Hạ viện.
Trong cuộc bỏ phiếu hôm 3/1, ông McCarthy cần 218 phiếu bầu, nhưng ông chỉ nhận được 203 phiếu vì 19 đảng viên Cộng hòa đã bỏ phiếu chống lại ông trong 2 cuộc bỏ phiếu đầu tiên.
Ở vòng thứ ba, ông mất thêm 1 phiếu bầu nữa, nên tổng số phiếu bầu của ông còn 202.
Trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên, hầu hết những người bất đồng chính kiến của Đảng Cộng hòa ủng hộ dân biểu Andy Biggs (bang Arizona) hoặc dân biểu Jim Jordan (bang Ohio). Trong vòng thứ hai, tất cả 19 phiếu bầu đối lập của Đảng Cộng hòa đều thuộc về ông Jordan, một người phản đối cánh hữu. Ông Jordan đã tăng tổng số phiếu bầu của mình lên 20 trong vòng thứ 3.
Trước khi cuộc bỏ phiếu bắt đầu vào ngày 3/1, nghị sĩ cực hữu Paul Gosar đã đề cử ông Biggs làm ứng cử viên chủ tịch Hạ viện. Trong khi đó, ông Jordan không tìm kiếm vị trí chủ tịch Hạ viện và đã 3 lần tự mình bỏ phiếu cho ông McCarthy.
Trong vòng thứ 2, ông Jordan không bỏ cho ông McCarthy nữa. Trong khi đó dân biểu Matt Gaetz của Florida đã đề cử ông Jordan, dù biết ông không muốn công việc này.
Về phần mình, lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện, Hakeem Jeffries, đã nhận được 212 phiếu bầu trong cả 3 vòng - nhiều hơn McCarthy - nhưng trên thực tế, ông chưa bao giờ tham gia tranh cử vì đảng của ông chiếm thiểu số.
Ông McCarthy, một đảng viên Đảng Cộng hòa ở California, đã từng là lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện sau khi đảng Dân chủ chiếm đa số vào năm 2019.
Các nhà lập pháp sẽ triệu tập lại vào 4/1 và tổ chức các cuộc bỏ phiếu tiếp theo cho đến khi một ứng cử viên cho chức diễn giả giành được đa số. Hạ viện sẽ vẫn không hoạt động hiệu quả nếu không có chủ tịch mới.
Sau vòng bỏ phiếu đầu tiên, ông Biggs, một đảng viên Cộng hòa của bang Arizona, đã kêu gọi ông McCarthy “từ chức” và cho phép các đảng viên Cộng hòa chọn một nhà lãnh đạo khác trong cuộc bỏ phiếu tiếp theo.
Ông McCarthy đã thương lượng với các chính trị gia phản đối nỗ lực tranh cử chức chủ tịch Hạ viện của ông và đưa ra những nhượng bộ được cho là sẽ làm giảm quyền lực của ông nếu ông có chức vụ này.
Ông hứa sẽ tập trung vào các ưu tiên của các thành viên cánh hữu, bao gồm cả việc điều tra các hoạt động kinh doanh của Hunter Biden, con trai của Tổng thống Joe Biden. Đây là vấn đề mà đảng Dân chủ coi là thuyết âm mưu.
Ông McCarthy cũng đã kêu gọi Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas từ chức vì việc ông này xử lý vấn đề di cư ở biên giới phía nam, đồng thời đe dọa sẽ điều tra và luận tội ông.
Hơn nữa, ông McCarthy hứa sẽ khôi phục các nhiệm vụ trong ủy ban của Nữ nghị sĩ Georgia Marjorie Taylor Greene. Năm 2021, bà Greene bị loại khỏi hội đồng quốc hội vì những bình luận bài Do Thái và bài Hồi giáo.
Tuy nhiên, bất chấp những lời hứa đó, ông McCarthy vẫn không dập tắt được sự phản đối từ phía cực hữu.
Trước đó, hôm 3/1, ông McCarthy thể hiện sẵn sàng trải qua nhiều vòng bỏ phiếu. Ông nói với phóng viên: “Tôi sẽ luôn đấu tranh để đặt người dân Mỹ lên hàng đầu, chứ không phải vì một số cá nhân muốn điều gì đó cho riêng mình. Vì vậy, chúng ta có thể có một trận chiến ở Hạ viện, nhưng trận chiến là vì Đảng Cộng hòa và đất nước, và điều đó tốt với tôi”.
Trong khi đó, các đảng viên Đảng Dân chủ đã mô tả việc đảng Cộng hòa không thể nhất trí về chủ tịch Hạ viện là một minh chứng cho thấy đảng này không thể lãnh đạo.
Chủ tịch Hạ viện là người đứng thứ 2 trong danh sách kế vị tổng thống Mỹ và là nhà lập pháp quyền lực nhất của đất nước, có ảnh hưởng quyết định đến những dự luật và sửa đổi sẽ được xem xét.
Hạ viện là một trong hai viện tạo nên Quốc hội Mỹ. Cùng với Thượng viện, đây là nơi thông qua luật liên bang, phân bổ chi tiêu của chính phủ và đảm bảo việc giám sát.
