Đề xuất tiếp tục miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp là một giải pháp có tác động rất lớn, quan trọng đối với ngành nông nghiệp, nông thôn và nông dân; góp phần xóa đói, giảm nghèo, hỗ trợ người dân.
Khuyến khích tập trung sản xuất nông nghiệp
Bộ Tài chính đang đề nghị xây dựng dự án Nghị quyết của Quốc hội về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12.
Theo Bộ Tài chính, việc đề nghị xây dựng dự án Nghị quyết của Quốc hội về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010 về miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016 và Nghị quyết số 107/2020 nhằm mục tiêu thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Đồng thời, khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn, góp phần thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao hơn nữa giá trị sản phẩm nông nghiệp. Từ đó, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập quốc tế; Tiếp tục phát huy kết quả đạt được của chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp.
Trong dự thảo tờ trình về đề nghị xây dựng dự án Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, Bộ Tài chính cho biết, tổng kết đánh giá 20 năm thực hiện chính sách miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp cho thấy tổng số thuế sử dụng đất nông nghiệp miễn, giảm trong giai đoạn 2003 - 2010 trung bình khoảng hơn 3.268 tỷ đồng/năm.
Trong giai đoạn từ 2011 - 2016, trung bình khoảng hơn 6.308 tỷ đồng/năm. Giai đoạn 2017 - 2018 và đến hết năm 2020 khoảng hơn 7.438 tỷ đồng/năm. Giai đoạn 2021 - 2023 trung bình khoảng 7.500 tỷ đồng/năm.
Chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp là giải pháp có tác động lớn, quan trọng góp phần thực hiện chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong từng thời kỳ; góp phần hỗ trợ trực tiếp người nông dân; khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn; khuyến khích tập trung đất đai để sản xuất nông nghiệp với quy mô lớn.
“Điều này cũng góp phần khuyến khích tập trung đất đai để sản xuất nông nghiệp với quy mô lớn, góp phần chuyển dịch cơ cầu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng hiện đại hóa; góp phần cải thiện, nâng cao đời sống nông dân, tạo việc làm cho khu vực nông thôn, khuyến khích người nông dân gắn bó hơn với đất, yên tâm đầu tư sản xuất nông nghiệp”, Bộ Tài chính nhận định.
Đặc biệt, chủ trương chính sách này cũng góp phần nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Vì vậy, trong thời gian tới, việc tiếp tục thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp như quy định hiện hành là cần thiết.
Hai giải pháp miễn thuế
Về thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, Bộ Tài chính đề xuất 2 giải pháp. Giải pháp 1 quy định thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp là 5 năm (tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp từ 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2030).
Lý giải cho đề xuất này, Bộ Tài chính cho rằng, Việt Nam đang trong quá trình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, có nhiều thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen nhau. Do tác động nặng nề của dịch bệnh và biến động địa chính trị toàn cầu, tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong nửa đầu của kế hoạch 5 năm 2021 - 2025 đã chậm lại đáng kể.
Giải pháp 2 quy định thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp là 10 năm (tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp từ 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2035).
Phân tích về đề xuất miễn thuế trong vòng 10 năm, Bộ Tài chính cho rằng, theo đánh giá của Tổng cục Thống kê, ảnh hưởng của tình hình kinh tế - xã hội nhiều khó khăn. Đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo.
Phần lớn hộ nghèo, hộ cận nghèo thiếu sinh kế, việc làm, thu nhập thấp, không ổn định. Bất bình đẳng trong xã hội vẫn tồn tại giữa các khu vực thành thị, nông thôn, giữa các nhóm người thu nhập thấp và nhóm người thu nhập cao.
Dù tốc độ tăng trưởng GDP ngành nông nghiệp trong những năm qua bình quân khoảng 3%/năm, nhưng thu nhập bình quân của người nông dân nông thôn vẫn chưa có nhiều cải thiện so với mặt bằng chung của xã hội.
Do đó, thời hạn miễn thuế 10 năm có ý nghĩa về mặt chính trị. Phương án này góp phần động viên người nông dân yên tâm sản xuất. Nó cũng hỗ trợ người nông dân đầu tư mở rộng sản xuất, tăng cường năng lực ứng phó với những cú sốc thị trường và quản trị rủi ro về thiên tai, dịch bệnh.
Điều này thể hiện chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn cũng như chu kỳ sản xuất nông nghiệp, đặc biệt với cây lâu năm.
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, nông nghiệp Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, cũng còn nhiều khó khăn, thách thức. Đây cũng là lý giải vì sao cần phải kéo dài thời gian miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp. Chỉ nhìn đã thấy doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này còn khiêm tốn.
Hiện có 50.000 doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Trong số này có khoảng 10,2 nghìn doanh nghiệp trực tiếp đầu tư phát triển sản xuất nông, lâm, thủy sản (50% lĩnh vực nông nghiệp, 35% lĩnh vực thủy sản và 15% trong lĩnh vực lâm nghiệp). Con số trên chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 8% tổng số doanh nghiệp trên cả nước.
Từ thực tế đó, việc thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp là một chủ trương đầy tính nhân văn. Chính sách này nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, sẽ giảm bớt khó khăn cho người dân, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển. Chính sách ưu việt cũng đồng thời khắc phục hậu quả của Covid-19, khắc phục tình hình bất lợi và biến đổi khí hậu hiện nay.
Dự thảo nêu rõ, kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010 ngày 24/11/2020 của Quốc hội về miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016 ngày 11/11/2016 của Quốc hội và Nghị quyết số 107/2020 ngày 10/6/2020 của Quốc hội đến hết ngày 31/12/2030.
