“Chặn” rửa tiền với giao dịch tiền ảo

Đại biểu Hoàng Thị Đôi – Đoàn ĐBQH tỉnh Sơn La – cho rằng, khoa học công nghệ phát triển, làm thay đổi cuộc sống. Tuy nhiên, các tội phạm công nghệ cũng từ đó mà tăng theo. Đặc biệt các hành vi lợi dụng dữ liệu trên không gian mạng để thực hiện trao đổi, giao dịch cá nhân có xu hướng toàn cầu.

Đại biểu cho biết, tội phạm lợi dụng khoa học công nghệ để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật có chiều hướng gia tăng, không loại trừ có các hành vi rửa tiền. Hiện tại, có một loại dữ liệu trên không gian mạng được một số người gán cho giá trị, được gọi là tiền mã hóa, tiền kỹ thuật số, tiền điện tử.

Có tình trạng sử dụng khoa học công nghệ, dữ liệu trên không gian mạng để thực hiện các thỏa thuận trao đổi giữa các cá nhân trên phạm vi toàn cầu, vượt qua các quy định về mặt tài chính, tiền tệ của các quốc gia, khu vực.

Đại biểu nhấn mạnh, đây là giao dịch trên các nền tảng trực tuyến hoặc thỏa thuận cá nhân không chính thức, không hề được kiểm soát. Loại dữ liệu này chưa được pháp luật công nhận về mặt giá trị nhưng không vì thế mà không tồn tại các giao dịch, trao đổi thỏa thuận với chức năng như có đồng tiền riêng thực thụ.

Đại biểu cho rằng, ở khía cạnh nào đó, đã tồn tại thị trường giao dịch loại dữ liệu trên không gian mạng này. Xét về kinh tế thì có tiền thật, tài sản thật đổ vào tài nguyên này, chưa có pháp luật kiểm soát, dẫn tới hậu quả là gây nhiều thiệt hại cho nhiều người dân.

Đại biểu đề nghị, cần nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 7 theo hướng, quy định khung pháp lý để kiểm soát toàn bộ các hình thức chuyển đổi, thỏa thuận trao đổi tiền thông qua các công cụ mã hóa trên không gian mạng. Qua đó, nhằm thực hiện phòng, chống rửa tiền và các loại tội phạm có liên quan. Đồng thời, cần lưu ý về định kỳ đánh giá tốc độ phát triển và nguy cơ rủi ro về rửa tiền trong hoạt động mà đại biểu đã đề cập ở trên.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc

Cân nhắc bổ sung quy định phòng, chống tài sản ảo

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu - đề nghị ban soạn thảo cân nhắc bổ sung quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền đối với tiền ảo, tài sản ảo để kịp thời ngăn chặn các hành vi rửa tiền. Tại dự thảo có những điều khoản giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn chi tiết.

Cho rằng, việc này sẽ làm dự thảo Luật không đảm bảo được tính chất chi tiết, cụ thể hóa, rõ ràng; đại biểu đề nghị ban soạn thảo cân nhắc theo hướng quy định cụ thể, chi tiết hơn tại các Nghị định, Thông tư để Luật có hiệu lực pháp luật và được áp dụng có hiệu quả.

Góp ý về dự án Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định đề nghị kiểm soát tài sản ảo, tiền dùng cho tài trợ khủng bố...

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định.

Về đối tượng áp dụng tại Điều 2 của dự án luật, đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy đề nghị, Ban soạn thảo cần xem xét bổ sung một số hình thức đối tượng cụ thể. Nhất là trong bối cảnh công nghệ thông tin ngày càng phát triển như hiện nay đang tạo ra nhiều cơ hội và kênh khác nhau để tội phạm rửa tiền lợi dụng, rửa tiền không hợp pháp thành tiền hợp pháp. Đặc biệt, khi tiền ảo, tài sản số đã được một số quốc gia công nhận thì tại Việt Nam gần đây đã xuất hiện cái hình thức mua bán Bitcoint. Vì thế, nếu không quy định cụ thể thì sẽ tạo kẽ hở cho tội phạm rửa tiền, chuyển tiền lợi dụng.

Từ năm 2017, Bộ Tư pháp cũng đã đề cập vấn đề về tiền ảo, tài sản ảo có nguy cơ bị lạm dụng để thực hiện các hoạt động phi pháp, trong đó có rửa tiền và tài trợ khủng bố. Việt Nam cũng đã đẩy mạnh việc giám sát việc thực thi các quy định về phòng, chống tiền rửa tiền đối với khu vực tư nhân, đặc biệt là các lĩnh vực mới nổi mà tội phạm có khả năng sử dụng để thực hiện các hành vi rửa tiền.

Tuy nhiên, hiện nay, pháp luật Việt Nam vẫn chưa có khung pháp lý điều chỉnh và quản lý. Do đó, để dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền bao quát các hoạt động mới phát sinh thì cũng đề nghị Ban soạn thảo xem xét, nghiên cứu bổ sung dẫn chiếu các quy định của các nước đã công nhận về các loại hình này. Luật quy định rõ hình thức quy định thống nhất, thế không thống nhất ở mức độ nào.

Bên cạnh đó thì cũng cần mở rộng phạm vi, đối tượng báo cáo là tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản ảo, các sản phẩm, dịch vụ ứng dụng công nghệ mới và các dịch vụ chuyển tiền để tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan có thẩm quyền quản lý, thanh tra, giám sát hoạt động có rủi ro về rửa tiền và tài trợ khủng bố.