Đào tạo đại học đổi mới chương trình, bắt kịp xu thế

Đổi mới với chương trình đặc biệt

Ngày 29/9, Trường Đại học Ngân hàng TPHCM khai giảng khóa học đầu tiên của Lớp học Tinh hoa (HUB Elite Class), một chương trình đào tạo đặc biệt được thiết kế nhằm đưa sinh viên hòa nhịp với yêu cầu khắt khe của thị trường lao động toàn cầu.

Ngay trong buổi học mở màn, sự khác biệt hiện rõ: Toàn bộ nội dung được giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, với sự dẫn dắt của các Giáo sư, Phó giáo sư trong và ngoài nước. Sinh viên không chỉ tiếp nhận kiến thức chuyên môn mà còn được khuyến khích tranh luận, làm việc nhóm, rèn luyện tư duy phản biện - phương pháp học tập đang là chuẩn mực tại nhiều đại học hàng đầu quốc tế.

Thực tế, trong làn sóng hội nhập và chuyển đổi số, các trường đại học đang đẩy mạnh điều chỉnh chương trình đào tạo nhằm giúp sinh viên đáp ứng ngay các yêu cầu khắt khe của thị trường lao động.

Chia sẻ trong ngày công bố chương trình Elite Class, PGS.TS Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng TPHCM cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa, sinh viên không chỉ cần giỏi chuyên môn, mà cần giỏi ngoại ngữ, các kỹ năng của thời đại 4.0 như phân tích dữ liệu, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, ngôn ngữ lập trình.

“Theo thiết kế chương trình đào tạo, Elite Class tuyển chọn sinh viên từ nhóm sinh viên xuất sắc nhất, cùng giáo trình quốc tế, giảng viên từ những trường đại học danh tiếng tham gia giảng dạy. Bên cạnh tiếng Anh và tiếng Trung, sinh viên còn được tiếp cận các lĩnh vực đang định hình tương lai như công nghệ tài chính (fintech), blockchain, trí tuệ nhân tạo.

Một điểm nhấn khác của Elite Class là tính thực tiễn: Lịch học được sắp xếp “3 ngày học, 2 ngày thực tập, 1 ngày trải nghiệm xã hội”. Nhà trường kỳ vọng, thông qua mô hình này, sinh viên không chỉ vững kiến thức mà còn sở hữu kỹ năng mềm, ngoại ngữ và trải nghiệm thực tiễn - những yếu tố giúp họ tự tin cạnh tranh trong thị trường lao động quốc tế đang thay đổi từng ngày”, PGS.TS Nguyễn Đức Trung nói.

Học thật, làm thật

Không chỉ dừng lại ở việc đưa ra các chương trình đào tạo tinh hoa, nhiều trường đại học hiện nay còn mạnh dạn bắt tay trực tiếp với doanh nghiệp để xây dựng học phần thực tiễn. Mới đây, Trường Đại học Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia TPHCM) phối hợp cùng Công ty Cổ phần Tập đoàn VNG (VNG) khai giảng môn học “Phát triển Kỹ năng Lập trình Game ứng dụng trong thực tế”.

Với môn học này, sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn trực tiếp tham gia phát triển các sản phẩm Game hoàn chỉnh, sẵn sàng phát hành trên những hệ sinh thái toàn cầu. Chương trình được xây dựng dựa trên nền tảng Game Development Fresher (GDF) của ZingPlay Game Studios (ZPS) kết hợp với khung đào tạo ngành Kỹ thuật phần mềm của UIT.

Điểm đặc biệt của học phần là triết lý “học như làm”. Toàn bộ quá trình học diễn ra tại VNG Campus, nơi sinh viên được hòa mình vào môi trường doanh nghiệp thực thụ, tận dụng cơ sở vật chất và nguồn lực công nghệ sẵn có. Đồ án cuối kỳ cũng mang tính thực chiến: Sinh viên phải thiết kế, lập trình và phát hành chính sản phẩm game của mình trên App Store hoặc Google Play, từ đó xây dựng portfolio cá nhân ấn tượng ngay khi còn trên ghế giảng đường.

Chương trình được đồng hành bởi đội ngũ giảng viên đầu ngành, trực tiếp kèm cặp sinh viên trong từng giai đoạn, từ hình thành ý tưởng, thiết kế nhân vật, lập trình client-server, đồ họa, âm thanh, kiểm thử cho đến marketing và phát hành sản phẩm. Qua đó, sinh viên có cái nhìn toàn diện về vòng đời của một sản phẩm game chuyên nghiệp.

TS Nguyễn Tấn Trần Minh Khang - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Thông tin cho rằng, sự hợp tác đào tạo này không chỉ mang lại cho sinh viên cơ hội học tập trong môi trường công nghiệp hiện đại, mà còn hiện thực hóa mô hình gắn kết nhà trường - doanh nghiệp.

“Sinh viên không chỉ tiếp thu kiến thức, mà còn rèn luyện kỹ năng thực tiễn, phong cách làm việc chuyên nghiệp và tư duy sản phẩm, những yếu tố then chốt để thành công trong ngành công nghiệp game”, ông Khang cho hay.

Hướng đến phát triển bền vững

Không chỉ là khẩu hiệu, phát triển bền vững đã và đang trở thành định hướng chiến lược trong giáo dục đại học. Tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM), chiến lược phát triển bền vững được xác định trong lộ trình lâu dài và cụ thể hóa bằng từng giai đoạn 5 năm.

ThS Trần Nam - Trưởng phòng Công tác sinh viên, cho biết: “Phát triển bền vững là xu hướng đúng đắn, điều này đã được khẳng định. Một trong những vấn đề đặt ra hiện nay là hoạt động phát triển bền vững phải thực chất, nghĩa là người thực hành cần hiểu rõ khái niệm, giải pháp và hành động cụ thể. Đại học vì thế phải trang bị cho sinh viên cả kiến thức lẫn kỹ năng để thực hiện”.

Theo ThS Nam, nếu chiến lược được thực thi hiệu quả, người học từ nhà trường sẽ hình thành tư duy bền vững, có thể ứng dụng trong học tập, nghiên cứu, làm việc và đời sống gia đình. “Nếu nhiều trường đại học cùng làm tốt, chúng ta sẽ dần tạo nên một thế hệ trẻ sống và làm việc có trách nhiệm, hướng đến sự bền vững”, ThS Nam nói.

Thực tế tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, các hoạt động hướng đến phát triển bền vững được triển khai từ lâu thông qua nhiều chương trình: Bảo vệ môi trường, hỗ trợ nhóm yếu thế trong xã hội, nghiên cứu giải pháp giáo dục, giảm nghèo, an sinh xã hội, công bằng xã hội và bình đẳng giới. Những sáng kiến tiêu biểu như Đại học Xanh, Sổ tay La Bàn Xanh hay các triển lãm về phát triển bền vững… đã trở thành nơi để sinh viên tìm tòi, thực hành và lan tỏa lối sống trách nhiệm.

Ở góc nhìn rộng hơn, giới trẻ, học sinh và sinh viên vẫn là nhóm chủ đạo thúc đẩy sự phát triển xã hội. Chính vì thế, tác động có hệ thống vào họ để nâng cao hiểu biết và thực hành phát triển bền vững là giải pháp quan trọng.

ThS Nam đặc biệt lưu ý đến vai trò của nữ giới: “Ngoài việc hiểu và thực hành phát triển bền vững trong quan điểm, hành động cá nhân, họ còn là những người lan tỏa hiệu quả trong gia đình, thông qua hành vi tiêu dùng, nuôi dạy con cái, góp phần tạo ra một thế hệ tiếp nối bền vững hơn”.

Một góc nhìn khác, ThS Hồ Đức Sinh - Giám đốc Trung tâm Hợp tác Doanh nghiệp, Trường Đại học Công nghệ TPHCM cho rằng, các trung tâm hợp tác doanh nghiệp trong trường đại học là cửa ngõ kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp, giúp sinh viên tiếp cận thực tiễn nghề nghiệp, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo. Qua đó, sinh viên ra trường không chỉ có kiến thức mà còn có kỹ năng và trải nghiệm sát với nhu cầu nhân lực.

“Tại Trường Đại học Công nghệ TPHCM, trung tâm hợp tác doanh nghiệp phối hợp với các đơn vị trong toàn trường xây dựng các chương trình đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, nhằm nâng cao năng lực của nhân viên.

Ngoài ra, trung tâm thường xuyên kết nối, trao đổi cùng lãnh đạo các doanh nghiệp, các khu công nghiệp để nắm bắt được nhu cầu nhân sự đặc biệt là các ngành mũi nhọn, then chốt cho nhu cầu phát triển kinh tế”, ThS Hồ Đức Sinh nói.