Sinh viên Đại học Liên bang miền Nam (SFU) của Nga vừa phát triển hệ thống mô phỏng đầu tiên trên thế giới chuyên huấn luyện sử dụng súng chống UAV và thiết bị dò tìm, nhằm rút ngắn thời gian đào tạo.
Mô phỏng tương tác giúp thực chiến nhanh hơn
Nền tảng tương tác này được xây dựng trên Unreal Engine, cho phép học viên bước vào một thao trường ảo, nơi tín hiệu vô tuyến, nhiễu GPS và hành vi thiết bị được mô phỏng gần như theo thời gian thực.
Người dùng có thể thao tác với các bản sao kỹ thuật số chính xác của các loại súng chống UAV do Nga chế tạo như “Pars” và “Harpy”, cũng như thiết bị dò tìm “Bulat” phiên bản 3.
Thư viện mục tiêu bao gồm nhiều loại UAV khác nhau, từ các máy bay quadcopter nhỏ điều khiển góc nhìn thứ nhất (FPV), đến các mẫu thương mại của DJI và dòng UAV tầm xa “Leleki-100” do quân đội Ukraine sử dụng.
“Theo đại diện nhóm phát triển chia sẻ với báo Izvestia của Nga, chương trình giúp phát triển kỹ năng thực hành: sử dụng đúng cách súng chống UAV, phối hợp với thiết bị dò tìm và ra quyết định nhanh trong tình huống căng thẳng.”
“Cũng có phần lý thuyết, gồm tài liệu hướng dẫn và bài kiểm tra,” cùng các tình huống mô phỏng bằng video để học viên chọn phản ứng phù hợp.
Phản ứng với chiến trường UAV khốc liệt
Việc triển khai hệ thống diễn ra trong bối cảnh các nhà phân tích nhận định xung đột Nga - Ukraine là cuộc chiến hiện đại đầu tiên bị chi phối bởi UAV.
Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự năm 2022, cả 2 phía đều sử dụng UAV để trinh sát, hiệu chỉnh pháo binh, và thực hiện các đòn tấn công cảm tử có tính sát thương cao.
Một số ước tính cho rằng 60–70% thương vong trên chiến trường hiện nay đến từ UAV, phần lớn là các mẫu FPV giá rẻ mang theo lượng nổ nhỏ.
Riêng trong tháng 7, Nga đã phóng hơn 6.000 UAV, mức cao nhất kể từ đầu cuộc chiến, theo số liệu được truyền thông Ukraine trích dẫn. Kiev cũng đẩy mạnh các đợt tấn công tầm xa táo bạo.
Trong chiến dịch Spiderweb ngày 1/6/2025, lực lượng Ukraine đã phóng 117 drone FPV từ bên kia biên giới, tấn công ít nhất 5 căn cứ không quân Nga và được cho là đã phá hủy một số lượng máy bay ném bom chiến lược của Moscow.
Đây được xem là đòn tấn công bằng UAV lớn nhất vào các sân bay Nga từ trước đến nay.
Khi số lượng UAV tăng, các biện pháp đối phó cũng phát triển theo.
Một số tổ chức từ thiện và đơn vị quân đội Ukraine bắt đầu sản xuất hàng loạt các UAV đánh chặn có khả năng tự động lao vào mục tiêu, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí so với các hệ thống phòng thủ tên lửa.
Phía Nga chủ yếu dựa vào hệ thống gây nhiễu điện tử để vô hiệu hóa tín hiệu định vị, buộc các đơn vị điều khiển UAV phải liên tục điều chỉnh chiến thuật.
Trong bối cảnh đó, các nhà phát triển tại SFU cho rằng thao trường ảo có thể tái lập và tiết kiệm là công cụ không thể thiếu.
Hệ thống mô phỏng cho phép huấn luyện viên xây dựng các kịch bản tương ứng với điều kiện chiến tranh điện tử mà không cần tiêu tốn đạn dược hay thiết bị thực tế.
Chuyên gia quân sự Yuri Lyamin nhận định hệ thống này tạo nền tảng tốt, nhưng không thể thay thế hoàn toàn việc huấn luyện thực địa.
Kết nối lý thuyết và huấn luyện trực tiếp
Nhà phát triển đã tích hợp chương trình học gồm tài liệu hướng dẫn, câu hỏi trắc nghiệm và video tình huống để học viên nắm vững đặc điểm kỹ thuật trước khi bước vào thao trường thật.
Phần mềm có thể mô phỏng tình huống đánh lừa GPS hoặc gây nhiễu tín hiệu, giúp tổ lái học cách chuyển tần số, thay đổi ăng-ten và ưu tiên mục tiêu dưới áp lực – những thao tác mà nếu huấn luyện bằng thiết bị thật sẽ tốn kém không nhỏ.
Ông Lyamin tin rằng cách tiếp cận này có thể giúp tiết kiệm chi phí tại các trường huấn luyện phòng không – chống UAV rộng lớn của Nga, đồng thời tạo tiền lệ để các quân đội nước ngoài tham khảo cho chương trình huấn luyện của riêng mình.
Dù vậy, mọi phương án huấn luyện kỹ thuật số đều chỉ là một phần của cuộc đua đào tạo lớn hơn.
Khi Ukraine liên tục thử nghiệm các đàn UAV đánh chặn tự động và Nga cải tiến chiến thuật gây nhiễu, cả 2 bên đều đặt cược vào các quy trình huấn luyện có thể tiếp thu công nghệ mới chỉ trong vài tháng, thay vì vài năm.
