(GD&TĐ) - Xã có nhiều bản Mông, bản Tày nhưng lại bị ngăn cách bởi ngọn núi làng Đao cao sừng sững chia xã làm hai nửa. Ở nửa đầu của xã, dòng sông Chảy lại vắt ngang khiến cho việc đi lại và phát triển kinh tế gặp nhiều khó khăn. Đó là xã Xuân Hòa, một xã nghèo của huyện vùng cao Bảo Yên (Lào Cai), là địa bàn sinh sống của đồng bào Tày, Dao, Mông. Tuy cuộc sống còn nhiều gian khó nhưng đồng bào nơi đây đã phấn đấu bằng mọi cách đưa con em mình đến trường học. Được biết, trong những năm qua, sự chung tay phát triển sự nghiệp giáo dục ở Xuân Hòa đã làm cho diện mạo và chất lượng giáo dục ở xã vùng cao này có sự chuyển biến đáng kể.
 |
| Một khu thôn bản của xã Xuân Hòa |
Xã nghèo vùng 3
Xuân Hòa là một xã vùng 3 khó khăn của huyện Bảo Yên, thuộc diện đầu tư theo chương trình 135 giai đoạn 2 của Chính phủ, xã cách trung tâm huyện 12 km về phía Tây Bắc có quốc lộ 279 chạy qua. Trên địa bàn xã có 31 thôn bản, 07 dân tộc anh em sinh sống. Xã Xuân Hòa có 1522 hộ, với 75000 nhân khẩu được hưởng lợi từ Chương trình 135 giai đoạn II. Đây là địa phương còn gặp nhiều khó khăn do trình độ dân trí còn hạn chế, kết cấu hạ tầng cơ sở nông thôn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, tỷ lệ hộ nghèo còn chiếm khá cao, tập quán canh tác còn lạc hậu nên kinh tế - xã hội chậm phát triển...
Cơ cấu kinh tế chủ yếu của Xuân Hòa là trồng lúa nước, chăn nuôi và trồng rừng. Đây cũng là một xã có địa hình khá phức tạp, vào loại nhất trong huyện. Do núi cao phân cách, các bản của Xuân Hòa bị biệt lập thành nhiều khu riêng. Vì vậy, công tác quản lý cũng như phát triển kinh tế của đồng bào còn gặp nhiều khó khăn. Những năm trước đây, tỷ lệ học sinh mù chữ luôn ở mức cao do học sinh đến độ tuổi ra lớp không đến trường, bỏ học về làm nương. Địa hình phức tạp nên công tác tuyên truyền và vận động của các thầy cô giáo cũng gặp vô vàn khó khăn. Điều đó còn kéo theo trình độ dân trí thấp, đời sống của các khu dân cư còn lạc hậu.
Xuân Hòa còn là nơi hứng chịu nhiều những thiên tai như mưa bão, lũ lụt. Cách đây 4 năm, Xuân Hòa được coi là rốn lũ của huyện Bảo Yên và tỉnh Lào Cai. Mưa lũ ập đến đã làm sập nhiều mái nhà, chết nhiều người và đặc biệt là làm hư hỏng nhiều trường học ở các khu vực điểm trường, ven suối.
 |
| Tại các điểm trường vùng sâu ở Xuân Hòa lớp học đã được xây dựng khang trang |
Chung tay xây dựng trường chuẩn
Không chịu bó tay trong khó khăn, gian khổ, trong những năm qua, bằng sự cố gắng và nỗ lực của chính quyền cùng toàn thể nhân dân các dân tộc trong xã, sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của xã thu được nhiều kết quả quan trọng và tiến bộ về nhiều mặt. Đặc biệt, sự nghiệp giáo dục xã Xuân Hòa đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, số lượng và chất lượng. Mạng lưới trường lớp phát triển rộng khắp tới các thôn bản vùng sâu, vùng xa tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Đến nay, hệ thống các trường học từ bậc mầm non cho đến THCS đều được đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp, kể cả các khu điểm trường ở thôn bản khó khăn. Tỷ lệ học sinh bỏ học giảm đáng kể, số học sinh đi học cấp 3 và đại học ngày càng tăng.
Tính đến nay, xã vùng cao Xuân Hòa đã có 3/6 trường đạt chuẩn Quốc gia ở các cấp học, chiếm hơn 50% tổng số trường học trong xã, đứng thứ nhất trên địa bàn toàn huyện Bảo Yên về công tác xây dựng Trường chuẩn Quốc gia, cải thiện và nâng cao chất lượng trong sự nghiệp giáo dục.
 |
| Lễ đón nhận trường chuẩn Quốc gia mức độ 1 của hai trường học ở xã Xuân Hòa huyện Bảo Yên |
Nhờ sự quan tâm, chỉ đạo chặt chẽ của Cấp ủy, Chính quyền địa phương, cùng với sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, công tác xây dựng trường chuẩn Quốc gia của xã Xuân Hòa nhanh chóng được hưởng ứng và thực hiện hiệu quả. Đến nay, 50% số trường học trong xã đã xây dựng thư viện chuẩn, phòng học bộ môn, phòng truyền thống, nhà vệ sinh, nhà để xe, khu sân chơi, khu giáo dục thể chất và sử dụng có hiệu quả. Các trường học đều tăng cường giảng dạy bộ môn tin học, ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế bài giảng, thi giáo viên dạy giỏi, tập trung đổi mới phương pháp dạy học. Đặc biệt, các trường đều đẩy mạnh triển khai công tác xã hội hóa giáo dục, huy động các nguồn lực trong việc tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục toàn diện cho học sinh, phòng chống tội phạm, ma túy, bảo đảm an ninh học đường, trật tự an toàn giao thông…
Sau 2 năm phấn đấu xây dựng Trường đạt chuẩn Quốc gia, cơ sở vật chất phục vụ cho dạy và học, cảnh quan sư phạm trong các nhà trường ở xã Xuân Hòa ngày càng được khang trang, từng bước chuẩn hóa và hiện đại hóa, chất lượng học sinh kể cả đại trà và mũi nhọn có những chuyển biến đáng mừng.
Có được kết quả đó, nhờ sự vào cuộc một cách tích cực của Cấp ủy, Chính quyền địa phương, cùng sự ủng hộ tích cực của người dân trong công tác xã hội hóa giáo dục. Trong đó, công tác tuyên truyền được Cấp ủy, Chính quyền đặc biệt quan tâm chú trọng, từng bước nâng cao nhận thức của mọi tầng lớp nhân dân trong việc xây dựng các Trường đạt chuẩn Quốc gia là một yêu cầu bức thiết, tất yếu để nâng cao giáo dục toàn diện cho các bậc học trong giai đoạn hiện nay.
Hầu hết cán bộ và nhân dân xã Xuân Hòa đều nhận thức được muốn thoát nghèo thì cách tốt nhất là đầu tư cho giáo dục và phải được phát triển từ phong trào xã hội hóa giáo dục. Đảng ủy và UBND xã đã hoạch định được tiến trình xây dựng Trường chuẩn Quốc gia trên địa bàn mình một cách cụ thể để chỉ đạo và tham mưu đầu tư, các trường đăng ký xây dựng trường chuẩn căn cứ trên các tiêu chí của Trường chuẩn phải xây dựng được đề án cụ thể. Thực tế cho thấy khi nhân dân, các cấp, các ngành, đoàn thể thấy được sự cần thiết của công tác xây dựng trường chuẩn, phục vụ công tác dạy và học, để nâng cao chất lượng thì họ sẵn sàng đầu tư xây dựng.
Năm 2011, Trường Mẫu giáo số 1 và Tiểu học số 1 đạt chuẩn quốc gia mức độ 1. Hiếm có một xã vùng cao nào như Xuân Hòa cùng một lúc có hai niềm vui về sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
 |
| Đội ngũ các thầy cô giáo đang ngày đêm cắm bản gieo mầm chữ nơi vùng đất khó Xuân Hòa |
Trường Mẫu giáo số 1 và Tiểu học số 1 Xuân Hòa là hai trong sáu trường học trên địa bàn xã, được thành lập tháng 9/2005 trên cơ sở tách từ trường phổ thông cơ sở. Thực hiện Đề án xây dựng trường học đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn 2010 - 2015; cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân các dân tộc xã Xuân Hòa cùng nhà trường đã tích cực huy động các nguồn lực để xây dựng cơ sở vật chất, tạo nên hai ngôi trường khang trang, tương đối hoàn chỉnh, với tổng diện tích khuôn viên trên 18000m2, có đủ phòng học, phòng chức năng và trang thiết bị dạy học theo quy định.
Ban giám hiệu hai nhà trường đảm bảo đủ về số lượng và chất lượng, có phẩm chất đạo đức tốt, có nghiệp vụ quản lý trường học. Các tổ chức, đoàn thể và hội đồng nhà trường được tổ chức và hoạt động hiệu quả. Đội ngũ giáo viên đảm bảo đủ về số lượng và tương đối đủ về loại hình theo quy định; đảm bảo dạy đủ các môn học bắt buộc ở Tiểu học và chương trình giáo dục Mầm non. 100% giáo viên đạt chuẩn về trình độ đào tạo (trong đó 70% giáo viên có trình độ trên chuẩn). 100% giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu, thương yêu, tôn trọng, đối xử công bằng với học sinh, có trách nhiệm bảo vệ các quyền và lợi ích của học sinh, đoàn kết, giúp đỡ các bạn đồng nghiệp.
Tuy còn gian khó và còn nhiều mục tiêu đặt ra ở phía trước để giáo dục ở xã Xuân Hòa phải vượt qua, song, niềm vui nhân đôi ở một xã nghèo heo hút như Xuân Hòa đã là một sự ghi nhận quan trọng sự chung tay chăm lo phát triển giáo dục của nhân dân các dân tộc nơi đây. Con chữ đã và đang “nở hoa” nơi vùng đất khó này.
Nguyễn Thế Lượng
